«رستم بورنش‌اف» تحلیلگر قزاقستانی با اشاره به برگزار شدن دوره دوم نشست سران کشورهای آسیای مرکزی در شهر « تاشکند » اظهار داشت: تأسیس سازمان منطقه‌ای آسیای مرکزی امکان‌پذیر نیست.
اخبار بین‌الملل- وی گفت: در حال حاضر سازمانی به عنوان اتحادیه آسیای مرکزی وجود ندارد و در سال‌های 1993- 2004 نخبگان سیاسی منطقه برای تأسیس چنین موسسه‌ای تلاش می‌کردند.
این کارشناس تصریح کرد: پیش از این در مطالب علمی از اصطلاح آسیای میانه و قزاقستان استفاده می‌شد و در سال 1993 اصطلاح آسیای مرکزی به معنای 5 کشور از جمله قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان به وجود آمد و پس از این برنامه‌های مختلفی برای ایجاد فضای واحد اقتصادی راه‌اندازی شد اما این پروژه‌ها موفق نشدند.
بورنش‌اف افزود: علاوه بر این دیگر برنامه‌های منطقه‌ای مانند سازمان همکاری شانگهای و سازمان پیمان امنیت جمعی تقویت شدند زیرا ظرفیت‌های بیشتری دارند.
وی خاطر نشان کرد: به دلیل عوامل ذکر شده برنامه تأسیس سازمان منطقه‌ای آسیای مرکزی به نتیجه‌ای نرسید و به نوبه خود ارتباطات 5 کشور منطقه با بازیگران خارجی در مرحله نخست با روسیه قوی بود و لزومی برای فعالیت یک سازمان خاص منطقه‌ای وجود نداشت.
این کارشناس گفت: از سال 2004 روسیه در نشست‌های سران کشورهای آسیای مرکزی حضور دارد و در سال 2006 تقویت همکاری بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ازبکستان پروسه ساخت سازمان آسیای مرکزی را کاملا بی نتیجه کرد.
بورنش‌اف افزود: همچنین در سال 2000 به ابتکار «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهور سابق قزاقستان کشورهای منطقه برای تأسیس مجدد سازمان آسیای مرکزی تلاش کردند اما این برنامه از حمایت همسایگان برخوردار نشد و حتی برعکس «اسلام کریم‌اف» رئیس جمهور ازبکستان با اشاره به هماهنگ نبودن کشورها از جمله در زمینه سیاست از عدم لزوم همکاری در چارچوب اینگونه سازمان خبر دادند.
تحلیلگر قزاقستانی تصریح کرد: در حال حاضر در چارچوب همکاری آسیای مرکزی تنها نشست مشورتی سران برگزار می‌شود که پیشنهاد برپایی مجدد چنین نشست‌هایی در سال 2018 مطرح شد و هدف آن نمایش وجود وحدت آسیای مرکزی است.
وی ادامه داد: به عنوان نشست‌های مشورتی اینگونه همکاری پایدار خواهد بود اما سابقه آسیای مرکزی در این زمینه نشان می‌دهد که تأسیس سازمان واحد ممکن نیست.
این کارشناس اظهار داشت: نخستین نشست در سال 2018 در شهر «آستانه» به میزبانی نظربایف برگزار شد اما در واقع این ابتکار متعلق به «شوکت میرضیایف» رئیس جمهور فعلی ازبکستان است.
بورنش‌اف گفت: توسعه اینگونه همکاری پس از اصلاحات سیاسی ازبکستان به وجود آمد زیرا «تاشکند» علاقمند به ایجاد کمربند امنیت، ثبات و همسایگی در اطراف خود بوده و این اهداف در استراتژی جمهوری ازبکستان برای سال‌های 2017- 2021 ذکر شد.
کارشناس تصریح کرد: همان‌طور که گفته شد شرایط مناسب برای تأسیس سازمان آسیای مرکزی وجود ندارد و نشست‌ها تنها مشورتی با هدف تبادل نظر می‌باشند.
وی خاطر نشان کرد: برای تبدیل این نشست‌ها به یک سازمان منطقه‌ای قابل توجه کشورهای منطقه باید ارتباطات اقتصادی توسعه یافته و چالش‌های مشترکی را داشته باشند که در حال حاضر این عوامل موجود نیست و علاوه بر این وجود دیگر سازمان‌های منطقه‌ای مانند اتحادیه اقتصادی اوراسیا احتمال تأسیس سازمان 5 طرفه آسیای مرکزی را کاهش می‌کند.
این تحلیلگر در پاسخ به سؤال مربوط به حضور قدرت‌های ثالث در این پروسه‌ها گفت: این پروسه به تغییرات جدی در منطقه منجر نمی‌شود بنابراین مورد توجه بازیگران خارجی قرار نمی‌گیرد.
