«والنتینو ماتوینکو»، رئیس شورای فدراسیون (مجلس سنای) روسیه در دیدار «نورالدین جان اسماعیل اف»، رئیس مجلس قانونگذاری ازبکستان در دیداری اعلام کردند که ازبکستان با پیوستن به اتحادیه اوراسیا موافقت کرد و در حال حاضر این موضوع در دست بررسی است.
اخبار بین‌الملل- سازمان اقتصادی اوراسیا سال ۲۰۱۴ و تحت نظر روسیه و با کمک بلاروس و قزاقستان تشکیل شد و بعدها ارمنستان و قرقیزستان نیز به آن پیوستند. مجموع مساحت کشورهای عضو این اتحادیه بیش از ۲۰ میلیون کیلومتر مربع، جمعیت آن بیش از ۱۸۰ میلیون نفر و تولید ناخالص داخلی آن در سال ۲۰۱۳ میلادی حدود ۴ هزار میلیارد دلار (بر اساس معیار برابری قدرت خرید) است.
در صورتی که تاشکند عضو این سازمان شود، مرزهای تاجیکستان با قرقیزستان و ازبکستان، تحت نظر این اتحادیه قرار خواهد گرفت. اما تاجیکستان اعلام کرده است که هنوز عجله ای برای به پیوستن به این سازمان ندارد.
در آیین نامه و چارچوب این اتحادیه، اعضای آن موافقت خود را با تردد آزاد کالا، سرمایه، نیروی کار و خدمات در مرزهای اوراسیا اعلام کرده‌اند. اعضای اوراسیا همچنین اعلام کرده‌اند که سیاست مشترکی در زمینه انرژی، صنعت، کشاورزی و وسایل نقلیه خواهند داشت.
به گفته یکی از اقتصاد دانان مستقل ازبکستان، عضویت در این سازمان می تواند برای تاشکند "منفعت کوتاه مدت" داشته باشد که می توان به بهبود شرایط کار و زندگی مهاجران ازبک در روسیه اشاره کرد، اما در دراز مدت پیامدهای ناخوشایند سیاسی به همراه خواهد داشت که استقلال سیاسی ازبکستان را با خطر مواجه خواهد ساخت.
آمار نشان می دهد که تقریبا ۲ میلیون مهاجر ازبک در روسیه زندگی می کنند در صورت پیوستن ازبکستان به این اتحادیه شرایط زندگی و دریافت مجوز کار برای آنها ساده تر خواهد شد. علاوه بر این مالیات گمرکی نیز برای کشورهای عضو کاهش میابد.
اقتصاد دانان بر این باورند که ولی در پس پرده این اقدام، یک نیت سیاسی نهفته است. این یک پروژه صرفا اقتصادی نیست، یعنی عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک پروژه ژئوپلتیکی است. ممکن است مسکو با ورود به این کشورها در صدد گسترش نفود منطقه ای خود باشد. این موضوع باعث می شود که ازبیکستان در نهایت با هر قدم به از دست دادن استقلال سیاسی خود نزدیک تر شود.
به گفته برخی تحلیلگران، مقامات روسیه برای انجام چنین اقدامی بسیار عجله کردند و در واقع بررسی نفاط قوت و ضعف این مسئله از سوی تاشکند سال ها زمان خواهند برد. یکی از دلایلش می تواند این باشد که ازبکستان از موج عظیم سرمایه‌های خارجی برخوردار است و در صورت ورود به سازمانی همجون اتحادیه اورواسیا امکان این کشور برای انجام فعالیت های آزاد دوجانبه با دیگر کشورها از بین خواهد رفت.
در همین حال، طرفداران پیوستن به اتحادیه اوراسیا کم نیستند که بیش از همه مهاجران خواهان چنین اقدامی هستند.
این در حالیست، که در تاجیکستان طرفداران چنین عضویت کم نیستند. اینها پیش از همه مهاجران کاری می‌باشند. سختی موجود برای مهاجران در روسیه به آن دلیل است که تاجیکستان هنوز هم عضو این سازمان نشده است. همه ساله تعداد زیادی شغل ایجاد می شود اما برای مهاجران تاجیک شغلی وجود ندارد و دلیل اصلی آن عدم ورود به این سازمان است. با این حال این سوال پیش می آید که چرا تاجیکستان برای پیوستن به این اتحادیه عجله ای ندارد؟
به عقیده تحلیلگران تاجیک، دوشنبه فعلاً با وجود اقتصاد ضعیف و وابستگی به بازار کار روسیه باز هم از نظر ژئوپلتیکی در وضعیت بهتری قرار دارد. تاجیکستان برای کشورهایی همچون چین مکان خوبی برای سرمایه گذاری و اعطای وام است و در حال حاضر حدود ۳۰۰ طرح و پروژه چینی در این کشور فعال هستند.
کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا هر از چندگاهی یکدیگر را به نقض آیین نامه این اتحادیه متهم می کنند. بلاروس، روسیه را به محدودیت در واردات محصولات لبنی و قرقیزستان قزاقستان را به ممانعت از عبور و مرور وسایل نقلیه باری متهم می کنند.
