در ماه‌های اخیر خبرهای زیادی در مورد تلاش رژیم صهیونیستی برای الحاق کرانه باختری به اسرائیل منتشر شده است. ابتدا بهمن‌ماه ۹۷ ده‌ها تن از وزرای صهیونیستی و اعضای پارلمان رژیم صهیونیستی از حزب لیکود با امضای طوماری متعهد شدند برای ۲ میلیون یهودی در کرانه باختری خانه احداث کنند.
پس از آن بنیامین نتانیاهو با هدف پیروزی در انتخابات پارلمانی از تلاش برای الحاق کرانه باختری به اسرائیل خبر داد و در ادامه دیوید فریدمن، سفیر امریکا در فلسطین اشغالی در مصاحبه‌ای اعلام کرد که اسرائیل حق الحاق بخش‌هایی از کرانه باختری را دارد. در نهایت نیز مایکل لینک، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور فلسطین ابراز نگرانی کرد و گفت اسرائیل به دنبال اشغال اراضی بیشتری است. اما این مسئله به چه معناست و اهداف اسرائیل از الحاق کرانه باختری چیست؟
برای تحلیل این اقدام باید سیاست‌های گام به گام امریکا و اسرائیل را در این زمینه بررسی کرد. از زمانی که دونالد ترامپ در امریکا به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد سیاست‌های واشنگتن بر حمایت بی حد و حصر از اسرائیل متمرکز شد. ترامپ سعی کرده با طرح معامله قرن پرونده فلسطین را در راستای منافع اسرائیل به سرانجام برساند. او ابتدا دستور انتقال سفارت امریکا از تل‌آویو به قدس را داد تا به این ترتیب حاکمیت اسرائیل بر قدس را به رسمیت بشناسد. علاوه بر آن دفتر سازمان آزادیبخش فلسطین در واشنگتن تعطیل شد.
در شهریورماه ۹۷ نیز وزارت خارجه امریکا اعلام کرد که این کشور کمک‌های خود را به آژانس امداد و کاریابی آوارگان فلسطینی (آنروا) قطع می‌کند. در نهایت نیز در فروردین ۹۸ ترامپ طی فرمانی بلندی‌های اشغالی جولان سوریه را تحت حاکمیت اسرائیل قرار داد. در شرایط کنونی نیز الحاق کرانه باختری به اسرائیل مهم‌ترین هدف در راستای اجرای معامله قرن است.
سیاست شهرک‌سازی در رژیم صهیونیستی براساس دلایلی چند استوار شده و به صورت مستمر پیگیری می‌شود؛ پس از اعلام موجودیت رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۸، به دلیل محدودیت سرزمینی این رژیم همواره از فقدان عمق استراتژیک رنج می‌برد؛ بنابراین در طراحی استراتژی‌های امنیتی رژیم صهیونیستی، تلاش بر این بوده که راهی برای جبران این ضعف و در نتیجه غلبه بر احساس ناامنی پیدا شود. اسرائیل «شهرک‌سازی» را به عنوان استراتژی خود انتخاب کرد و برای عملی کردن آن کوشید. هدف بعدی اسرائیل از تصرف اراضی و شهرک‌سازی، ممانعت از تشکیل کشور فلسطینی در آینده است. با احداث شهرک‌های مختلف و همچنین ایجاد مقرهای نظامی در این مناطق بسیاری از اراضی فلسطینی‌ها را مصادره نموده و ارتباط و پیوستگی جغرافیایی مناطق فلسطینی را از میان می‌برد.
این اقدامات موجب شده بخش‌های وسیعی از کرانه باختری به واحدهایی پراکنده تبدیل شوند که فاقد هرگونه ارتباط جغرافیایی با یکدیگر باشند، زیرا در صورت تشکیل دولت فلسطینی نیاز به سرزمین یکپارچه وجود دارد. به طور کلی دولت‌های اسرائیل تعداد شهرک‌نشینان در کرانه باختری را در راستای همین سیاست افزایش داده‌اند. از سوی دیگر رژیم صهیونیستی همواره سعی کرده بر منابع آبی زیرزمینی کرانه باختری تسلط پیدا کند که این هدف را با توسعه شهرک‌نشینی دنبال کرده است.
براساس قوانین بین‌المللی، کرانه باختری شامل شرق قدس به عنوان «اراضی اشغالی» شناخته می‌شود و تمامی فعالیت‌های شهرک‌سازی یهودی در آنجا غیرقانونی است. برآورد می‌شود که ۶۴۰هزار یهودی شهرک‌نشین اکنون در ۱۹۶ شهرک مختلف که با تأیید دولت اسرائیل ساخته شده است و بیش از ۲۰۰ شهرک هم که بدون تأیید آن در سراسر کرانه باختری ساخته شده است، ساکن هستند.
گزارش‌ها حاکی است که از آغاز نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو در سال ۲۰۰۹ تاکنون دست‌کم ۲۰ هزار واحد مسکونی برای صهیونیست‌ها در کرانه باختری احداث شده است. با مطرح شدن معامله قرن، مسئله الحاق کرانه باختری به اسرائیل نیز بسیار جدی‌تر از قبل مطرح می‌شود. ترامپ سعی دارد در قالب معامله قرن به نوعی شهرک‌های ساخته شده اسرائیل در کرانه باختری را به رسمیت بشناسد. «استفان والت» استاد امریکایی دانشگاه هاروارد نیز معتقد است که هدف از «معامله قرن»، دائمی کردن کنترل رژیم صهیونیستی بر کرانه باختری است.
در واقع زمانی که از الحاق کرانه باختری به اسرائیل سخن به میان می‌آید، منظور الحاق شهرک‌های ساخته شده در این منطقه است، چرا که طبق قوانین بین‌المللی این شهرک‌ها اشغالی بوده و باید ویران شوند؛ بنابراین مراد از این مسئله الحاق تمام کرانه باختری به اسرائیل نیست. اینکه اخیراً موشه یعلون، وزیر جنگ سابق رژیم صهیونیستی و یکی از رهبران ائتلاف «آبی سفید» تأکید کرده که حزب متبوعش به دنبال سیطره کامل بر کرانه باختری به ویژه شهرک‌های صهیونیست‌نشین در این منطقه است، مراد سیطره کامل امنیتی بر کرانه باختری است، چرا که از لحاظ میدانی و سیاسی امکان الحاق کامل کرانه باختری به اسرائیل وجود ندارد.
تلاش اسرائیل در شرایط کنونی این است که با الحاق شهرک‌های غیرقانونی در کرانه باختری به خاک اسرائیل در درجه اول امکان تشکیل کشور فلسطین یکپارچه را از بین ببرند و از سوی دیگر زمینه را برای سیطره کامل امنیتی بر کرانه باختری فراهم کنند، چرا که مشکلات و چالش‌های درونی اسرائیل باعث هراس مقامات این رژیم شده است. در کنفرانس اخیر هرتزلیا چالش‌های داخلی به عنوان مشکل اصلی اسرائیل مطرح شد. مقامات صهیونیستی تأکید کردند که اسرائیل در حالتی از هرج و مرج بی‌سابقه به سر می‌برد که تأثیرات منفی خود را در تمام جبهه‌ها اعم از داخلی و خارجی به جا خواهد گذاشت.
همچنین در این کنفرانس مطرح شد که آنچه امروز در نوار غزه جریان دارد، ممکن است به کرانه باختری منتقل شود. علاوه بر این، مقامات اسرائیل تأکید کردند که ۲ میلیون انسان در نوار غزه و ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در کرانه باختری زندگی می‌کنند و همگی آنها، حملات مسلحانه (مقاومت مسلحانه) را شیوه و راه اساسی برای تحقق حقوق سیاسی، دینی و اجتماعی خود قلمداد می‌کنند که سبب شده اسرائیل با یک چالش بسیار پیچیده روبه‌رو شود. این مسائل به معنای این است که تلاش‌های اسرائیل با هدف سیطره امنیتی کامل بر کرانه باختری از سوی تل آویو تشدید خواهد شد. الحاق شهرک‌های صهیونیستی کرانه باختری به اسرائیل مهم‌ترین اقدام این رژیم است که البته یک رؤیا و طرح خطرناک بوده و می‌تواند همانند تظاهرات‌های بازگشت، اسرائیل را وارد یک بحران امنیتی جدید کند.
محمد مرادی
