سران ترکیه، آلمان، روسیه و فرانسه بعد از پایان نشست چهارجانبه «استانبول» طی یک کنفرانس خبری مشترک سخنرانی کردند.
اردوغان؛ رئیس جمهور ترکیه
در ابتدای این کنفرانس خبری «رجب طیب اردوغان»، رئیس جمهوری ترکیه سخنرانی کرد و گفت که با همتایان آلمانی، روس و فرانسوی خود بر حفظ وحدت سوریه به توافق رسیده است.
او در چرایی اینکه چرا درگیری‌ها در سوریه به مشکل جهانی تبدیل شد، گفت که دلیل مشکل عدم توجه کافی به بحران سوریه از سوی جامعه جهانی است.
اردوغان گفت که «اولولیت اصلی ما حفظ توافق آتش بس کامل در سوریه و جلوگیری از خونریزی در نزدیک‌ترین زمان ممکن است».
او ادامه داد: «در نشست امرو به اهمیت تبعیت از توافق آتش بس فعلی در ادلب [سوریه] و جلوگیری از وقوع بحران انسانی جدید اشاره کردیم».
رئیس جمهوری ترکیه ابراز امیداوری کرد که تصمیم‌ها و نتایج نشست استانبول در مورد سوریه، برای شهروندان این کشور «خیری» داشته باشد.
اردوغان همچنین بر ضرورت تشکیل کمیته تدوین قانون اساسی سوریه در سریعترین زمان ممکن تأکید کرد و گفت که مسئله بازگشت آوارگان سوریه به کشورشان باید «داوطلبانه» باشد.
پوتین؛ رئیس جمهوری روسیه
رئیس جمهوری روسیه بعد از همتای ترکیه‌ای خود شروع به سخنرانی کرد و گفت که کشورش با همه تصمیم‌هایی که با هدف ارائه راه حل سیاسی و دیبلوماسی برای بحران سوریه مطرح شد، موافقت کرده است.
ولادیمیر پوتین از جامعه جهانی خواست که برای حل بحران سوریه تلاش بیشتری انجام دهد و از نتایج نشست کنگره ملی سوریه در شهر سوچی حمایت کند.
او گفت که اغلب اراضی سوریه از تروریسم آزاد شده و اولویت الآن بازسازی این کشور و بازگشت آوارگان سوری است.
با این حال پوتین گفت که باید تضمین‌هایی به کسانی که قصد بازگشت به سوریه را دارند، داده شود و همه گروه‌های «تندرو و افراطی» در سوریه را نابود کرد.
رئیس جمهوری روسیه با بیان اینکه کشورش به سوریه در جنگ با تروریسم کمک می‌کند، گفت: «همه طرف‌ها موافق هستند که رسیدن به ثبات پایدار و بلندمدت در سوریه، نیازمند یک راه‌حل سیاسی است و مقام‌های سوریه، که عملکردی سازنده داشته‌اند، باید در این روند مشارکت داشته باشند».
امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه
رئیس جمهوری فرانسه به عنوان نفر سوم در این نشست خبری سخنرانی کرد و گفت که اولویت ما در سوریه مقابله با تروریسم است.
او گفت که احترام به حقوق بشر در سوریه محور گفت‌وگوهای امروز چهار کشور آلمان، ترکیه، روسیه و فرانسه بود.
ماکرون در مورد استفاده از احتمالی از سلاح‌های شیمیایی توسط هر یکی از طرفین هشدار داد و گفت که این مسئله به هیچ وجه قابل قبول نیست.
او گفت اینکه نیروهای ارتش سوریه توانستند به مناطقی در این کشور اعمال قدرت کرده و آن‌ها را پس بگیرند، به معنای تضمین امنیت در این مناطق نیست.
آنگلا مرکل؛ صدراعظم آلمان
صدر اعظم آلمان نیز به نوبه خود در این نشست خبری با خبرنگاران صحبت کرد و از دولت سوریه خواست با مخالفان خود «گفت‌وگوی سازنده‌ای» داشته باشد.
او گفت که در نشست امروز استانبول بر تداوم آتش بس در استان ادلب توافق شد و حاضران در این نشست بر ضرورت حمایت از فرآیند سیاسی در سوریه تمرکز داشتند؛ فرآیندی که منتهی به انتخابات آزاد شود و هیچ کسی را از شرکت در آن محروم نکند.
قتل خاشقچی
رئیس جمهوری ترکیه در پاسخ به سؤالی در مورد قتل «جمال خاشقچی»، روزنامه‌نگار منتقد آل‌سعود در کنسولگری سعودی در استانبول گفت که این «جنایت» در ترکیه رخ داده و باید عاملان آن نیز در استانبول محاکمه شوند.
اردوغان از مقام‌های سعودی خواست که در مورد «همدست ترکیه‌ای» در قتل خاشقچی اطلاعات لازم را در اختیار ترکیه قرار دهند.
رئیس جمهوری ترکیه گفت: «به صورت رسمی به سعودی‌ها اعلام کرده‌ایم که حاضریم این ۱۸ نفر را محاکمه کنیم و دادستانی، پلیس و سرویس اطلاعاتی ما توجه زیادی به این پرونده دارند. تحقیقات هنوز ادامه دارد و نتایج آن نهایی نشده است».
او گفت: «سعودی‌ها باید به سؤال‌هایی در رابطه با این که چه کسی تیم ترور 18 نفره را به استانبول اعزام کرده، پاسخگو باشند».
صدر اعظم آلمان نیز در پاسخ به این سؤال گفت که «تا زمانی که تفاسیر شفاف و واضحی در مورد قتل خاشقچی از عربستان سعودی دریافت نکنیم، صادرات هرگونه سلاح به این کشور متوقف خواهد بود».
ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه نیز گفت که تحریم‌های نظامی‌ای که علیه سعودی اعمال شده، به زودی در سطح اتحادیه اروپا اعمال خواهد شد.
سرنوشت «بشار اسد»
اردوغان در پاسخ به سؤالی در ارتباط با آینده رئیس جمهوری سوریه گفت که «این مردم سوریه است که آینده اسد را تعیین خواهند کرد. ولی از نظر ما او قاتل یک میلیون سوری است».
مرکل نیز در این خصوص گفت که باید به همه مردم سوریه در داخل و خارج فرصتی داد تا سرنوشت خود را خودشان تعیین کنند.
ماکرون نیز با بیان اینکه باید در کمیته تدوین قانون اساسی جدید سوریه افراد دارای صلاحیت تعیین شوند، اظهار داشت که باید به مردم سوریه شانس تعیین سرنوشت خود را داد تا آینده خود را رقم بزنند.
رئیس جمهوری فرانسه گفت: «این ما نیستیم که باید درباره ساختار سیاسی آینده سوریه تصمیم بگیریم، بلکه مردم سوریه باید این کار را کنند. ما باید شرایط را برای آن‌ها فراهم کنیم».
ماکرون ادامه داد: «در سوریه یک دولت مستقل هست که باید به آن احترام بگذاریم. در عین حال باید به رژیم فشار بیاوریم که در روند سیاسی مشارکت کند».
ولادیمیر پوتین نیز گفت: «این مردم سوریه هستند که باید رهبران خود را انتخاب کنند. به همین منظور باید روند سیاسی شکل گرفته و کمیته قانون اساسی تشکیل شده و عملیاتی شود».
او ادامه داد: «در ادلب، روسیه حق حمایت از دولت سوریه برای پاسخ به تحریکات احتمالی را برای خود محفوظ می‌داند».
نشست چهارجانبه استانبول درباره سوریه روز شنبه با حضور سران چهار کشور ترکیه، روسیه، آلمان و فرانسه برگزار شد.
