مهدی تانری کولر، نویسنده و کارشناس مسائل سیاسی ترکیه و مخاطب رادیو ترکی استانبولی، ضمن اشاره به اینکه جمال خاشقچی به عنوان یکی از منتقدان سیاستهای آل سعود شناخته شده بود و کشته شدن وی حمله به حقوق رسانهها و خبرنگاران و نویسندگان محسوب میشود، گفت: در همین راستا لازم است که این اقدام غیربشری سعودیها را محکوم کنیم. جمال خاشقچی بعد از مراجعهای که به سفارت عربستان سعودی در استانبول داشت ناپدید و این قضیه تبدیل به خبر داغ رسانههای ترکیه و جهان شد. حال اگر بخواهیم ارزیابی کلی از این موضوع داشته باشیم باید انتقادپذیری نپذیرفتن آل سعود را تحلیل کنیم. رژیمی که همچنان تشنه قدرت است و سیاستهای سختگیرانه خود را اجرا میکند. هر شخصی که نظر مخالف و یا انتقادی از سیاستهای این رژیم داشته باشد به شدت مورد خشم و غضب آل سعود قرار خواهد گرفت.
این کارشناس مسائل سیاسی ترکیه تصریح کرد: هدف از این اقدام میتواند در راستای برهم زدن و به چالش کشاندن روابط ترکیه و عربستان سعودی باشد. چرا که این اتفاق در اصل دارای اهمیت بینالمللی است و از همین رو میتواند در سطح بینالمللی نیز مشکل ایجاد کند. در عین حال این اتفاق میتواند منجر به ایجاد بحران موقت در روابط دو کشور شود.
مهدی تانری در ادامه افزود: این گونه رژیمهای دیکتاتور که دوست ندارند اشکالات و ایراداتشان عیان شود، همواره قشر خبرنگاران و روزنامهنگاران را تحت فشار قرار میدهند تا مبادا با انتشار واقعیات مردم را بر ضد آنها بشورانند. در کل بر کسی پوشیده نیست که رژیم آل سعود با حاکمیت شکننده خود همواره حقوق مردم خود و منطقه را پایمال کرده و با انبوهی از اقدامات غیرقانونی و غیرانسانی پرونده سیاهی را برای خود فراهم ساخته است.
مراد نازلی، محقق و کارشناس مسائل سیاسی اهل ترکیه نیز در این باره چنین گفت: در اینکه جمال خاشقچی ربوده و ناپدید شده است، شکی نیست، اما هنوز خبری از جنازه وی نیست تا بتوان با قطعیت خبر کشته شدن وی را تائید کرد. برخی از کارشناسان این قضیه را ریشه در تصفیه حسابهای سیاسی بین دو کشور ترکیه و عربستان سعودی میدانند. طبق نظر چنین افرادی ترکیه به دنبال گرفتن امتیازاتی از عربستان سعودی است که این قضیه میتواند بهانه مناسبی برای بازارگرمی باشد. از طرفی هم وقتی به زندگی شخص خاشقچی توجه میکنیم متوجه این موضوع میشویم که این شخص هم جزئی از سیستم حکومت غیر قانونی سعودیها بود که بعدها به دلیل پیروی نکردن از برخی سیاستهای بن سلمان مجبور به ترک عربستان شد و بیشتر وقت خود را صرف انتقاد از اقدامات و سیاستهای محمد بن سلمان کرد.
این کارشناس مسائل سیاسی ترکیه با بیان اینکه تمامی سفارتخانهها و کنسولگریهای کشورهای جهان در جای جای جهان به دوربینهای مداربسته مجهز هستند، افزود: حال عربستان سعودی با انکار این قضیه سعی دارد دروغ به این روشنی را به افکار عمومی خود و مقامات ترکیه بقبولاند. این مسئله فقط به اینجا ختم نمیشود. اینکه جمال خاشقچی با دانستن خطرات احتمالی حضور خود در سفارت عربستان چگونه دست به چنین اقدامی زده است هم جای سوال دارد.
مراد نازلی در ادامه تصریح کرد: این مسئله چالشی برای حزب حاکم در ترکیه محسوب میشود و برای مدتی حزب حاکم را مشغول خود خواهد کرد. چرا که مسئلهای که دارای ابعاد سیاسی این چنینی است، نمیتواند از طرف حزب حاکم نادیده گرفته شود. اینکه آیا جمال خاشقچی ربوده شده است و یا اینکه به قتل رسیده است باید مشخص شود. برخی از کارشناسان هم این مسئله را توطئهای در راستای بدتر کردن هرچه بیشتر روابط بین ترکیه و عربستان سعودی میدانند.
وی در پایان با یادآوری این نکته که ترکیه و عربستان سعودی به عنوان دو متحد منطقهای آمریکا روابط نزدیکی با یکدیگر داشتهاند، گفت: البته در دوره اخیر روابط دو کشور همچون گذشته خوب و سازنده نبوده است. آمریکا هم به این دو کشور به چشم متحد استراتژیک خود در خاورمیانه مینگرد. هر چند رابطه آمریکاییها بر سر بحران سوریه با ترکیه در ظاهر تیره شده است، ولی به نظر من رابطه استراتژیک دو طرف همچنان ادامه دارد و بعید است آمریکاییها بخواهند رابطه دو متحد استراتژیک خود در منطقه را برهم بزنند چرا که این اتفاق در نهایت کار آمریکا برای گردهم آوردن متحدانش در منطقه را سختتر خواهد کرد.