پیش از انتخابات برزیل و کسب 46 درصد آرا توسط «جائر بولسونارو» کاندیدای راست افراطی، بسیاری از ناظران این ایده را مطرح می کردند که این نماینده دست راستی «ترامپِ برزیل» است. بولسونارو که حال باید در دور دوم انتخابات در تاریخ 28 اکتبر (6 آبان) با رقیب خود «فرناندو حداد» از حزب کارگران رقابت کند، خود را سیاستمداری معرفی کرده که به هر آنچه وعده می دهد عمل می کند؛ در حالی که وعده داده سیستم سیاسی نامناسب این کشور را از بین ببرد و قصد دارد توجه شهروندانی را جلب کند که به دلیل از دست دادن جایگاه خود در یک جامعه متداول و همه جانبه هراس دارند.
در حالی که ترامپ و بولسونارو اختلافات زیادی دارند -ترامپ یک تاجر میلیاردر بود در حالیکه بولسونارو مدت هاست نماینده مجلس است و چندین پیروزی به نام خود دارد - بسیاری از تاکتیک های مورد استفاده در کارزارهای انتخاباتی آنها به طور قابل توجهی مشابه هم بوده اند:
صراحت در حرف زدن
شاید بزرگ ترین شباهت این دو و نخستین چیزی که باعث شد این دو با هم مقایسه شوند، طرز صحبت کردنشان باشد. در زمان تبلیغات انتخاباتی سال 2016 ترامپ خود را اغلب فردی معرفی می کرد که از حرف و حدیث دیگران هراسی ندارد.
بولسونارو هم همین دیدگاه را دارد. برخی از اظهاراتی که او را به دردسر انداخته اند، موضع گیری های ایدئولوژیک وی - نظیر تمجید پیاپی او از دیکتاتوری نظامی در سال های 1985-1964 است.
از بالسونارو نقل می شود که گفته است بزرگ ترین «اشتباه» برزیل در دوران دیکتاتوری نظامی (1985-1964) این بوده است که فعالان چپ را «به جای کشتن، شکنجه کردند».
او یک نظامی سابق و عضو محافظه کار پارلمان برزیل است.
برخی نظرات دیگر او هم ممکن است وجهه اش را مخدوش کند. بالسونارو، که پنج فرزند از سه ازدواج خود دارد، در آوریل 2017، در سخنرانی دیگری باز باعث جنجال شد. او گفت که پس از داشتن چهار پسر، داشتن یک دختر «لحظه شکست و ضعف» برای او بوده است.
«پائولو سوترو» رئیس موسسه برزیل در مرکز ویلسون در واشنگتن گفت: «هم ترامپ و هم بولسونارو افرادی خشم آور هستند و بیانیه هایی شوکه کننده ارائه می دهند.»
دشمنی با رسانه های جریان اصلی
بولسونارو همچون رئیس جمهور آمریکا میانه خوبی با رسانه ها ندارد.
او و سه پسر بزرگش که آنها هم سیاستمدار هستند، به رسانه های اصلی تاخته و آنها را متهم دروغگویی در مورد این کاندیدا کرده اند تا صعود او در نظرسنجی ها و پیشتازی او بر کاندیداهای دیگر مشخص نشود. او و پسرانش همچون ترامپ رسانه ها را به تلاش برای مخدوش کردن کارزارهای انتخاباتی او متهم کرده اند.
او اخیرا در توییتی نوشته بود: «رسانه ها اجتماعات هواداران مرا در جای جای برزیل نادیده می گیرد و تلاش می کند آمار بالای مرا در نظرسنجی ها نادیده بگیرد. آنها براستی معتقدند مردم کور و احمق هستند.»
پیام دادن در رسانه های اجتماعی و اجتناب از گفت و گو
بولسونارو همچون ترامپ از شبکه های اجتماعی برای ارتباط با حامیانش بهره می گیرد. برای کاندیداهایی که به رسانه های اصلی اعتمادی ندارند، شبکه های اجتماعی بهترین سکو برای تبلیغات به نظر می رسد.
بولسونارو همچون ترامپ از توییتر و فیس بوک برای گفت و گوی مستقیم با رای دهندگان بسیار بهره می گیرد. این موضوع به ویژه زمانی ضروری تر شد که این کاندیدا در تاریخ 6 سپتامبر (15 شهریور) در یکی از فعالیت های انتخاباتی با چاقو مورد حمله قرار گرفت و سه هفته در بیمارستان بود. ضارب او فردی بود که تعادل روانی نداشت و با سیاست‌های او مخالف بود.
با حدود 12 میلیون طرفدار در فیس بوک، اینستاگرام و توییتر، با پیام هایی که مدام توسط پسران او که هر کدام به سهم خود افراد کارکشته ای در عرصه شبکه های اجتماعی هستند، منتشر می شود، به سختی می توان تصور کرد که او از رقابت های انتخاباتی جا بماند.
او از شرکت در مباحثه های تلویزیونی میان کاندیداهای انتخاباتی اجتناب کرد و آن را توصیه های پزشکان دانست. اما او جداگانه با حضور در یک شبکه تلویزیونی مسیحیان انجیلی (گلوبو)، در طول نیم ساعت مصاحبه، به پرسش ها، کامل پاسخ داد و حداد را متهم کرد که «عروسک خیمه شب بازی» رئیس جمهور سابق است؛کسی که به عقیده او کارزار انتخاباتی حزب کارگران را از درون زندان هدایت می کند.
«متئو تیلور» استادیار سیاست آمریکای لاتین در دانشگاه امریکن می گوید: «این ایده که شما مناظره در زمینه های سالم را نادیده بگیری ولی سه تا 10 دقیقه با شبکه های تلویزیونی دوست در فیس بوک مصاحبه کنی، تنها شیوه ترامپی است.»
توهم تقلب
بولسونارو هم بحث تقلب را مطرح کرده و گفته در این انتخابات علیه او تقلب خواهد شد. یک هفته پیش از انتخابات، او به یک شبکه تلویزیونی گفت او نمی تواند هیچ نتیجه ای را به غیر پیروزی اش بپذیرد زیرا به زعم او، شمار هوادارانش در اجتماعات انتخاباتی و نظرسنجی ها گواهی بر این ادعاست.
چند روز بعد او در اظهار نظر دیگری گفت که نتیجه را خواهد پذیرفت اما رقیبش را تایید نخواهد کرد.
آیا این اظهارات آشنا نیست؟ ترامپ هم مسیر مشابهی را طی کرد. «جیسون استانلی» نویسنده کتاب «فاشیسم چگونه عمل می کند: سیاست ما و آنها» گفت: «بولسونارو تاکید دارد «عدالت به این معناست که من برنده شوم. هر چیزی غیر از این، به معنای تقلب است.»
استفاده از فرزندان
همچون ترامپ که در تبلیغات انتخاباتی از «دونالد ترامپ جونیور» و دیگر فرزندانش برای تمجید از پدرشان بهره می برد، بولسونارو اغلب برای بیان عقیده، به سه پسر ارشدش وابسته است، گزارش های رسانه های مهم را رد می کند، و ادعاهای عجیبی را مطرح می کند.
برای مثال در روز یکشنبه، در حالی که برزیلی ها پای صندوق های رای می رفتند، «فلاویو بولسونارو» که برای ورود به سنا تلاش می کند، یک ویدیو در توییتر به اشتراک گذاشت که ظاهرا دستگاه رای گیری را نشان داد که دستکاری شده بود. دادگاه انتخاباتی کشور ظرف چند ساعت اعلام کرد که این گزارش کذب است. با این حال، در آن زمان، میلیون ها نفر در توییتر و واتس اپ این پیام را مشاهده کردند. تیلور گفت: «این روشی است که توسط افرادی به کار گرفته می شود که برای شما صحبت می کنند «اما برای شما صحبت نمی کنند». این بدان معناست که ترامپ و بولسونارو می توانند همیشه بگویند «ما این را نگفته ایم یا آن را هیچگاه نخواهیم گفت.»
دیگر دیدگاه ها و وعده های جنجالی
او از جمله مدافعان تسهیل قوانین حوزه خرید و فروش سلاح و رونق دادن بازار تجارت اسلحه است؛ اقدامی که مخالفت های بسیاری را با خود به همراه داشته است.
بولسونارو همچنین از جمله منتقدان سرسخت روابط اقتصادی با چین است و وعده داده تا بار دیگر واشنگتن را به شریک نخست برازیلیا در عرصه تجاری بدل کند.
او همچنین وعده داده است که جلوی پا گرفتن و ایجاد موسسه های حقوق بشری را بگیرد «زیرا حقوق بشر به برزیل آسیب و صدمه زده است».
در ماجرای جنجالی دیگری، بولسونارو پس از گفتن این جمله «حتی ارزش ندارد کسی به او تجاوز کند» به یکی از نمایندگان زن مجلس به نام «ماریو دوروساریو» از حزب کارگران، محکوم به پرداخت جریمه شد.
در موارد متعددی بالسونارو اظهاراتی داشته است که نشانه و مهر تائیدی بر باور‌های سرشار از تبعیض و نابرابری جنسی در ذهن او دارد.
در سال 2016، در مصاحبه تلویزیونی با مجری زنی به نام «لوسیانا گیمنز»، او گفت که به زن ها نباید به اندازه مردها حقوق داد چون زن ها دوره بارداری دارند.
پس از آن او ادعا کرد که حرفش بد تفسیر شده است و او فقط خواسته است دیدگاه کارفرمایان را بیان کند.
او همچنین به دلیل اظهار‌نظر‌های توهین آمیزش در سال 2017 درباره آفریقایی تبار‌های برزیل، متهم به نژاد‌پرستی شد، اما در دادگاه تبرئه شد.
درسال 2011، او به دلیل گفتن جمله «نمی توانم تصور کنم که فرزندم هم جنس گرا باشد، چون آنها را خوب بزرگ کرده ام» در برنامه تلویزیونی محکوم به پرداخت جریمه شد. بولسونارو انکار می کند که همجنس گرا ستیز است.
او همچنین از توقف تلاش ها در برزیل در جبران بی عدالتی های سیاهان خبر داده و از لغو قوانین مربوط به کشتار جنسیتی حمایت کرده است.
او همچنین در مجلس علیه بهبود شرایط و حقوق خدمتکاران رای داده است و با ارائه قرص ضد بارداری از سوی بیمارستان ها به قربانیان تجاوز جنسی مخالفت کرده است.
