در حالی که عراق دوران حکومت موقت را می گذراند،دوران پارلمانش به سر آمده و شمارش جزئی بخشی از آرای انتخابات همچنان با اعتراضات برخی احزاب سیاسی همراه است، خدمت رسانی به مردم، قطع مکرر برق و آب و نبود اشتغالزایی چنان در وضعیت بغرنجی قرار گرفته که دامنه اعتراضات و تظاهرات شهروندان عراقی در بصره -که نزدیک به ۸۰ درصد نفت عراق را تأمین میکند-به نجف اشرف و کربلای معلی نیز رسیده است.
اهالی بصره به نحوه فعالیت شرکت های نفتی خارجی در میدان های نفتی عراق معترض و خواهان استخدام قشر گسترده ای از نیروی کار بومی این منطقه به جای استفاده از کارگران خارجی هستند.علاوه بر بصره، شهرهای ناصریه (مرکز استان ذیقار)، العماره (مرکز استان میسان) وشهر بابل(حله) نیز شاهد تظاهرات مردمی بود.
به هرروی بحرانی که اکنون درتابستان داغ عراق شعله ور شده، شاید از داعش هم خطرناک تر باشد. این نگرانی هم وجود دارد که درصورت تعلل در برآورده کردن سریع بخشی از مطالبات، دامنه اعتراض ها به بغداد کشیده شود و دولت عراق را مانند سال های 2015 و 2016 در برابر چالش های جدی امنیتی و اجتماعی قرار دهد.شدت این اعتراضها به حدی است که شورای وزارتی امنیت ملی نشستی فوقالعاده به ریاست «حیدر العبادی» نخست وزیر و فرماندهی کل نیروهای مسلح برگزار کرد . گفته میشود که دولت عراق برای مهار شرایط به وجود آمده، 10 هزار سرباز و نیروی امنیتی را به منظور حفظ امنیت به استان های مختلف اعزام کرده است.
2کشته و بیش از 60 زخمی
طی تظاهراتها و اعتراضها، 9 دفتر و مقر حزب در استانهای بصره، ذیقار، نجف اشرف و کربلای معلی به آتش کشیده شد که دفتر احزاب «الدعوة»، «جریان حکمت ملی»، «الفضیلة»، عصائب اهل الحق، گردانهای حزبا... و ائتلاف «الفتح» از جمله آن ها بود.شمار قربانیان این درگیریها 61 زخمی و دو کشته اعلام شده است که در میان زخمیها، 30 نفر از نیروهای امنیتی نیز بودند. همچنین تظاهراتکنندگان دستکم 40 جاده اصلی را بستند .در تظاهرات روزجمعه تظاهراتکنندگان وارد فرودگاه نجف اشرف و شماری از ساختمان های اداری در استان میسان نیز شدند اما نیروهای ضد شورش موفق شدند آن ها را از این ساختمانها بیرونکنند هرچند که خسارات مادی به ساختمان فرودگاه وارد شد. وزارت حمل و نقل عراق بلافاصله پس از یورش تظاهرات کنندگان، کلیه هواپیماها را از نجف اشرف به بغداد منتقل کرد و مسافران را تحت الحفظ از طریق زمینی به مقصد هدایت کرد.در چنین شرایطی، شیخ «سعد الحلفی» عضو شورای عشایر بصره نیز در گفتوگو با العربی الجدید اظهار کرد: تا زمانی که معترضان به ایجاد تغییر در کشور اطمینان نیابند، به تظاهرات ادامه خواهند داد.
واکنش مرجعیت و احزاب
اماپس از اعلام موضع واضح مرجعیت عالی دینی عراق در نماز جمعه کربلا، اغلب احزاب شیعه عراقی از تظاهرات های مردمی مناطق جنوب و مرکز عراق اعلام حمایت کرده اند.اغلب این احزاب همان موضع آیت ا... سیستانی را به عنوان مرجع عالی شیعیان عراق در قبال تظاهرات های مردمی اتخاذ کردند و مطالبات شهروندان را بر حق دانستند و در عین حال مانند مرجعیت عالی دینی درباره نفوذ عوامل تخریبی و تحریف مسیر تظاهرات هشدار دادند.«مقتدی صدر» رهبر جریان صدر و رئیس ائتلاف «سائرون» خواستار حمایت از تظاهراتکنندگان و تعدی نکردن به آن ها و حفظ اموال عمومی شد .«اکرم الکعبی»، دبیر کل جنبش النجباء عراق در بیانیهای از اقدام برخی در شلیک به سمت افراد معترض به شدت انتقاد کرد و گفت که این گونه اقدامات جنایت در حق مردم عراق است.
جنبش «عصائب اهل الحق» عراق به رهبری «قیس الخزعلی» نیز در بیانیهای مشابه با بیان این که اعتراضات مسالمت آمیز حق شهروندان عراق در بصره است، از مقامات این کشور خواست هرچه سریع تر خواستههای برحق آنها را تأمین کنند. «نوری المالکی» معاون رئیسجمهور عراق هم که دفتر حزب او «الدعوة» هدف تظاهرات کنندگان قرار گرفت، از اهمال دولت در قبال مطالبات اساسی شهروندان عراقی و نبود خدماترسانی مناسب و رفع مشکل بیکاری انتقاد کرد.وی در دیدار با جمعی از خبرنگاران گفت: «مناطق جنوبی عراق به طور مشخص عامدانه در دوره رژیم سابق، مورد اهمال واقع میشد. پس از سقوط صدام نیز دولتهای مختلف مشغول مقابله با تروریسم ، داعش و مشکلات ناشی از منازعات طایفهای بودند».جالب این است که تاکنون احزاب و جریان های سنی و کرد درباره این تظاهرات که عموم استان های مناطق جنوب و مرکز عراق را در برگرفته، مواضع واضح و روشنی نگرفته اند و اغلب مواضع اتخاذ شده منحصر به احزاب و جریان های شیعی است.