خبرگزاری رویترز در گزارشی درباره حواشی اجلاس سران کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی( ناتو) که دیروز در بروکسل برگزار شد، نوشت: دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در این نشست با استناد به وابستگی آلمان به روسیه در بحث انرژی، برلین را اسیر کرملین لقب داد و متحدان آمریکا را تحت فشار قرار داد تا میزان بودجه دفاعی خود را تا بیش از دو برابر افزایش دهند.
مقامات آگاه اعلام کردند ترامپ ضمن انتقاد شدید از اعضای ناتو در خصوص کوتاهی در تحقق هدف افزایش هزینه های دفاعی تا دو درصد درآمد ملی، خطاب به سران عضو ناتو در بروکسل گفت ترجیح می دهد اعضای ناتو همانند آمریکا سطح بودجه دفاعی خود را تا چهار درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهند.
این اظهارات بیانگر بروز اختلافات گسترده در تعیین اولویت های بودجه ای در اروپا و جایی است که آلمان و بسیاری از کشورها قول داده اند تنها تا سال 2024 یا بعد از آن هدف دو درصد تولید ناخالص داخلی را محقق سازند.
ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در پایان نخستین روز نشست این اجلاس دو روزه اعلام کرد هدف اولیه افزایش دو درصدی بودجه دفاعی است، ولی ترامپ لحظاتی بعد توئیت کرد متحدان باید فورا هزینه های دفاعی خود را افزایش دهند. این لفاظی ها بخشی از یک روز ناآرام و پراضطراب بود، زیرا متحدان غربی همگی در معرض رویکرد دونالد ترامپ موسوم به «نخست آمریکا» قرار داشتند.
اظهارات ترامپ مبنی بر اینکه آلمان اسیر روسیه شده است و عنان کنترل آن در دست مسکو قرار دارد با واکنش مقامات آلمانی روبرو شد. چنانچه هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان در پاسخ به این اظهارات ترامپ گفت ما اسیر کسی نیستیم، نه روسیه و نه آمریکا.
ولی با این همه ترامپ گاهی چهره‌ای مشتاق و قابل اعتماد از خود نشان می داد و ضمن دست دادن و در آغوش گرفتن برخی از سران اروپایی با آنها در برابر دوربین های عکاسان عکس می گرفت و در ضیافت شام با آنها به گفتگو می پرداخت. برخلاف جو نامطلوب حاکم بر نشست سران گروه هفت کشور اقتصادی در کانادا در ماه ژوئن، ترامپ این بار در روند تهیه بیانیه پایانی سران ناتو که زمینه را برای آغاز مذاکرات عضویت مقدونیه در ناتو و امروزی سازی این ائتلاف برای بازدارندگی بهتر مسکو فراهم می ساخت، درصدد کارشکنی برنیامد. ولی پیش از آن ترامپ در دیدار صرف صبحانه با استولتنبرگ، طی اظهارات علنی به آلمان به عنوان یکی از بزرگترین قدرت‌های ناتو تاخت. وی خطاب به استولتنبرگ گفت آلمان در حمایت از احداث خط لوله یازده میلیارد دلاری گاز در دریای بالتیک برای وارد کردن گاز بیشتر از روسیه مرتکب اشتباه شده است و این در حالیست که برلین در تحقق هدف تعیین شده برای تامین بودجه ناتو کوتاهی می کند.
ترامپ در حضور خبرنگاران گفت: ما قرار است در برابر روسیه از خود محافظت کنیم و آن وقت آلمان سالانه میلیاردها و میلیاردها دلار به روسیه می پردازد. ما در حال محافظت از آلمان و فرانسه هستیم ما از همه آن کشورها محافظت می کنیم و آنگاه تعدادی از کشورها می روند و توافق خط لوله با روسیه منعقد می کنند و میلیاردها دلار پول به خزانه روسیه می ریزند. و من فکر می کنم این کار بسیار نادرست است.
ظاهرا ترامپ سعی داشت تا درباره اتکای آلمان به انرژی روسیه بیش از اندازه اغراق و بزرگنمایی و اینطور القا کند برلین در حال تامین مالی پروژه خط لوله ای است که آنگلا مرکل، صدراعظم این کشور اصرار دارد بگوید یک طرح سرمایه گذاری مشترک است. مرکل در واکنش به این اظهارات درصدد مقایسه تجربیات شخصی خود به عنوان کسی برآمد که خود در آلمان شرقی تحت کنترل شوروی به دنیا آمده و بزرگ شده و حالا یک آلمان مستقل و مقتدر و یکپارچه نقش مهمی در ناتو ایفا می کند. با این همه ترامپ و مرکل در حاشیه این اجلاس مذاکراتی تجاری برگزار کردند و ترامپ گفت روابط بسیار بسیار خوبی با مرکل دارد و مرکل نیز آلمان و آمریکا را دو شریک خوب توصیف کرد.
شارل میشل، نخست‌وزیر بلژیک در واکنش به اظهارات ترامپ خواستار «بازی عادلانه» و احترام بیشتر برای چندجانبه‌گرایی شد.
طرح چنین اظهاراتی از سوی ترامپ، درباره پیامدهای استراتژی تقسیم کردن متحدان به دو دسته کشورهایی که بودجه دفاعی خود را افزایش داده اند و کشورهایی که بودجه دفاعی را افزایش نداده اند مانند بلژیک، اسپانیا، ایتالیا و لوکزامبورگ ولی درعوض نیروی بیشتری به ناتو اعزام کرده اند، مخاطراتی را ایجاد کرده است.
