آیا تقابل چین و آمریکا وارد فاز جدیدی می شود؟

شبکه CNN در گزارشی اختصاصی خبر داد که وزارت خارجه آمریکا از نیروی تفنگداران دریایی درخواست کرده که برای حفاظت از سفارت‌خانه غیررسمی آمریکا در تایوان(چین تایپه) نیرو اعزام کند.

یکی از مسوولان پنتاگون به CNN گفت که درخواست اعزام تفنگداران دریایی از سوی وزارت خارجه، چند هفته قبل ارسال شده، ولی هنوز رسما تایید نشده و هماهنگی میان سرویس امنیتی وزارت خارجه و ستاد تفنگداران دریایی در حال انجام است.

اگر این درخواست پذیرفته و اجراء شود، اولین بار طی 40 سال گذشته خواهد بود که تفنگداران دریایی آمریکا برای حفاظت از یک مجموعه دیپلماتیک به جزیره تایوان اعزام می شوند.

تایوان به صورت رسمی بخشی از خاک چین است که چند دهه قبل، در پی تشکیل جمهوری خلق کمونیستی چین توسط مائو و فرار اعضا و هواداران حزب ناسیونالیست چین(کومینتانگ) به فرماندهی ژنرال چیان کایشک(مورد حمایت آمریکا) به جزیره تایوان(فرمز) در آن حکومتی به نام «جمهوری چین» تشکیل شد که ادعای استقلال از خاک اصلی چین را دارد. از آن زمان، تایوان همواره یکی از نقاط اختلاف اصلی چین و آمریکا بوده است و پکن همواره ایالات متحده را به تلاش برای انتزاع تایوان از حاکمیت چین متهم کرده است.

یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در گفتگو با CNN حاضر به تایید ارسال درخواست نیرو از سوی وزارت خارجه نشد و گفت:

" ما درباره مسایل خاص امنیتی که مرتبط با امنیت تاسیسات و پرسنل ماست، (در رسانه‌ها) بحث نمی کنیم."

اما در یک کنفرانس مطبوعاتی در روز جمعه گذشته، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری خلق چین، «لو کانگ»، در پاسخ به سوالی در این مورد، آمریکا را به «رعایت احتیاط» دعوت کرد:

" این که ایالات متحده اکیدا بر سیاست «چین واحد» پایبند باشد و از هر گونه مبادله رسمی یا ارتباط نظامی با تایوان خودداری کند، پیش‌شرط اصلی روابط چین و آمریکاست."

گفتنی است که آمریکا رسما در تایوان سفارتخانه ندارد، ولی سفارت‌خانه دوفاکتوی آن با عنوان «موسسه آمریکا در تایوان» در این جزیره در حال فعالیت است.

گرچه آمریکا به طور رسمی مدعی است که به سیاست چین واحد پایبند است، اما همواره تلاش کرده که از برگ استقلال «تایوان» برای تنظیم روابط خود با چین و اعمال فشار بر پکن استفاده کند.

انتشار خبر درخواست وزارت خارجه آمریکا برای اعزام نیرو به تایوان، در حالی است که وزیر جنگ آمریکا، دریادار جیمز متیس، برای دیدار با مقامات ارشد چینی، از جمله رییس جمهور این کشور، در پکن به سر می برد. این اولین سفر وزیر جنگ آمریکا از 2014 به این سو به چین است.

در  دیدار روز 28 ژوئن میان شی جینپینگ، رییس جمهور خلق چین، با متیس، آقای شی تاکید کرد:

" چین حتی از یک اینچ از قلمرو خود در  اقیانوس آرام صرف‌نظر نخواهد کرد. وقتی پای حاکمیت و یکپارچگی سرزمینی چین در میان باشد، موضع ما قاطع  و روشن است. حتی یک اینچ از سرزمین‌های اجدادی خود را نمی توانیم از دست بدهیم و در عین حال، از دیگران هم هیچ چیز نمی خواهیم."

این موضع قاطع رییس جمهور خلق چین در برابر وزیر دفاع آمریکا در حالی است که در هفته‌های اخیر، تنش ‌های اقتصادی میان پکن و واشینگتن عملا وارد فاز مقدماتی یک جنگ تجاری شده است.

در دو سه سال اخیر، بسیاری از کارشناسان مسایل بین‌المل، وقوع یک جنگ تمام عیار میان آمریکا و چین را در آینده نزدیک، محتمل دانسته‌اند. از این رو در سند امنیت ملی آمریکا که سال گذشته منتشر شد، چین در صدر تهدیدات امنیتی آمریکا قرار دارد. استراتژی «چرخش به سوی شرق»، با هدف تمرکز توان نظامی و عملیاتی واشینگتن بر شرق دور و اقیانوس آرام، عملا از دوره اوباما آغاز شد و به نظر می رسد که ترامپ هم همان استراتژی را به پیش می برد.