دینامیت امریکایی بی‌اعتمادسازی کره

کره‌شمالی بنابر قولی که از قبل داده بود برنامه خود را برای تخریب مرکز هسته‌ای پونگی‌ری در روز پنج شنبه 24 مه انجام داد. این برنامه با دینامیت‌گذاری در سه تونل این مرکز و از سوی مقامات وزارت دفاع آن کشور اجرا شد و برای اطمینان به جامعه جهانی، اجازه نظارت به خبرنگارانی از کشور‌های روسیه، چین و امریکا داده شده بود و هرچند که در ابتدا قرار نبود خبرنگاری از کره‌جنوبی هم در این مراسم شرکت داده شود، اما عاقبت حضور خبرنگاران این کشور هم مورد قبول مقامات پیونگ‌یانگ، پایتخت کره‌شمالی، قرار گرفت و آن‌ها هم به پونگی‌ری واقع در منطقه کوهستانی در شمال شرق کره‌شمالی رفتند. تخریب این مرکز هسته‌ای یکی از وعده‌هایی بود که کیم جونگ اون، رهبر کره‌شمالی، در 20 آوریل داد تا روند تنش‌زدایی را در شبه‌جزیره کره شروع کرده باشد و یک هفته بعد هم با سفر تاریخی به کره‌جنوبی و دیدار با مون جائه این، رئیس‌جمهور کره‌جنوبی، بیانیه‌ای را در دهکده پانمونجوم امضا کرد تا اراده خود را برای رسیدن به صلح و خلع سلاح هسته‌ای در شبه‌جزیره کره نشان داده باشد.
تخریب مرکز هسته‌ای پونگی‌ری تنها اقدامی نبوده که در این مدت کوتاه از سوی کره‌شمالی برای نشان دادن حسن نیت خود انجام داده است. توقف آزمایش‌های هسته‌ای و آزاد کردن سه تبعه امریکایی دو اقدام دیگر بود که گویا امریکا از قبل درخواست انجام آن‌ها را کرده بود و پیونگ‌یانگ هم با انجام این دو اقدام حسن نیت خود را نشان داده بود. با انجام این سه اقدام به نظر می‌رسید که کره‌شمالی تمام اقدامات مقدماتی را برای دیدار جونگ اون با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، انجام داده و دیگر کاری نمانده تا این دیدار در تاریخ مقرر 12 ژوئن و در سنگاپور انجام شود. در واقع، به دلیل انجام این اقدامات مقدماتی بود که کاخ سفید روز چهار شنبه 22 مه از سکه یادبود دیدار دو رهبر رونمایی کرد، سکه‌ای که تصاویر جونگ اون و ترامپ با پس‌زمینه‌ای از پرچم دو کشور و عبارت «مذاکرات صلح» بر آن دیده می‌شود، اما بیشتر از سه روز نگذشت که این سکه با نامه ترامپ به جونگ اون از ارزش افتاد. ترامپ در نامه خود خبر از لغو دیدارش با همتای کره‌شمالی داده آن هم به بهانه «خشم عظیم و خصومت آشکاری» که در بیانیه اخیر کره‌شمالی دیده است.
اشاره و بهانه ترامپ بیانیه‌ای است که از سوی چو سون هوئی، معاون وزیر خارجه کره‌شمالی و مسئول امور امریکا، در پاسخ به مصاحبه مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور امریکا، صادر شده بود. پنس در مصاحبه خود تجربه لیبی را به رخ مقامات کره‌شمالی کشیده بود و با لحنی تهدید‌آمیز گفته بود که اگر رهبر کره‌شمالی حاضر نشود بر سر برنامه هسته‌ای کشورش مذاکره کند به عاقبتی همانند لیبی دچار خواهد شد. پنس با این لحن حملات هوایی امریکا به لیبی در 1986 را یادآور شده بود و معلوم بود این لحن نمی‌تواند مورد قبول پیونگ‌یانگ باشد و خانم سون هوئی هم جواب آن را با لحنی تند داد که نه تنها پنس را «کودن» خواند بلکه تأکید کرد که کره‌شمالی برای دیدار 12 ژوئن به امریکا التماس نمی‌کند. هرچند که رد و بدل شدن این نوع ادبیات تند و تهاجمی بین دو کشور چیز تازه‌ای نبود، اما پاسخ ترامپ و لغو دیدار چیزی نبود که مورد انتظار کسی باشد، چنان که مون جائه این، رئیس‌جمهور کره‌شمالی، در نخستین واکنش خود این اقدام را «شوکه‌کننده و بسیار تأسف‌بار» خواند و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، هم با یادآوری سه اقدام مقدماتی کره‌شمالی گفت که این کشور به تمام وعده‌های خود قبل ازد دیدار 12 ژوئن عمل کرده و با این حرف به نوعی بدعهدی ترامپ را متذکر شده است. حالا ترامپ با لغو دیدارش با جونگ اون مورد دیگری از بدعهدی خود را به موارد قبل اضافه کرده تا به قول ولفگانگ ایشنگر، سفیر سابق آلمان در امریکا، نشان بدهد که «سردمدار مزاحمت و تخریب» است و ثابت کند که با «غیر قابل پیش‌بینی بودن بیشتر موفقیت به دست می‌آورد تا با مذاکرات جدی و توافق‌های سیاسی.» می‌توان با این عقیده ایشنگر موافقت کرد که دیدار 12 ژوئن با چنین خلق و خویی از سوی ترامپ «از ابتدا هم یک توهم بیشتر نبود» و ترامپ کسی نیست که بتوان روی حرف او اندک حسابی باز کرد.

دکتر سید نعمت‌الله عبدالرحیم‌زاده