استان «ادلب» از زمان سقوط آن در تاریخ ۲۸/۳/۲۰۱۵ به مرکز تجمع گروههای تروریستی با همه نقطه اشتراک و اختلافات آنها تبدیل شده و با توجه به چنددستگی گروههای تروریستی و درگیریهای درون گروهی، جغرافیای سبز آن به جغرافیای خشک و تیکه تیکه تغییر پیدا کرده است.
ادلب دارای موقعیت استراتژیک ویژه به مساحت ۶۱۰۰ کیلومتر مربع است که میتواند به یک منطقه بسیار بحرانی ناشی از تشدید جنگ و درگیری تبدیل شود.
این استان که در شمال غرب سوریه قرار دارد، با وجود اینکه در مذاکرات آستانه ۶ در لیست مناطق کاهش تنش قرار گرفته است، به منطقهای تبدیل شده است که در ان جنگ تمار عیار وجود دارد به طوری که میتوان گفت: «هر گروهکی علیه هر گروهک دیگر در حال جنگ و درگیری است».
سوالی که در اینجا مطرح میشود، این است که پس از تشدید این درگیریها در ادلب که این استان را به بشکه باروتی که هر لحظه قابل انفجار است، تبدیل کرده، چه رویدادی رخ خواهد داد؟
واقعیت تحولات کنونی ادلب
این استان به آخرین پایگاه تروریستها که در آن گروهکهایی مانند «جبهه تحریر سوریا»، «جبهه نصره»، «ارتش آزاد ادلب» و «فیلق الشام» مستقر هستند، تبدیل شده است.
درگیری هر روزه این گروههای تروریستی با یکدیگر در ادلب، باعث کشتار و آوارگی بیشتر اهالی آن شده است. طبق آمار رسانهای، حدود یک میلیون کودک ساکن ادلب به دلیل درگیریها بین گروههای تروریستی، تحصیلات را ترک کردند و حدود ۳.۵ میلیون نفر نیز کشته و یا آواره شدهاند.
از طرف دیگر، ترکیه در پی استقرار نیروهای ارتش سوریه در فرودگاه ابواظهور و برخی روستاهای ادلب، چندین مرکز امنیتی در منطقه تل الصوان در ریف شرقی ادلب و همچنین در ریف معره النعمان، ایجاد کرده است.
همه گروههای تروریستی مستقر در ادلب در شعارهای خود که علنی آن را اعلام میکنند، بر برپایی خلافت داعش تاکید دارند. به عنوان نمونه، گروهک «التحریر الاسلامی» روی پرچمهای خود شعار برپایی «دولت خلاف داعش» را درج کردند که این مسایل نشان میدهد که ادلب به کانون تروریستی خطرناک تبدیل شده است.
ادلب چه خواهد شد؟
با توجه به اوضاع کنونی ادلب که به نوعی اوضاع آن از کنترل همه خارج شده است، میتوان گفت که سواحل سوریه و پایگاههای نظامی روسیه در معرض تهدید و خطر قرار دارند و این خطر از زمانی شکل گرفت که تروریستها در تاریخ ۳۱/۱۲/۲۰۱۷ از طریق پهپاد به فرودگاه «حمیمیم» در ادلب حمله کردند.
شکست توافق آستانه که باعث شده ترکیه، مراکز امنیتی و نظارتی در ادلب به عنوان منطقه کاهش تنش ایجاد کند از یک طرف و درگیریهای همیشگی بین گروهکهای تروریستی از سوی دیگر، باعث شد که اهالی ادلب در معرض خطر قرار بگیرند.
آینده وضعیت ادلب از دریچه دو سناریو:
سناریوی عفرین:
رویدادهای عفرین نشان میدهد که ترکیه و روسیه بازیگران اصلی پرونده ادلب در چارچوب توافق آستانه هستند و قادر به پاکسازی ادلب از تروریستها و تبدیل آن از منطقه کاهش تنش به منطقه بدون تنش هستند و از همین روی، اردوغان اعلام کرد که عملیات شاخه زیتون در عفرین به سمت ادلب ادامه خواهد داشت.
سناریوی غوطه شرقی:
درست که ترکیه دو مرکز نظارت در داخل ادلب و هفت مرکز دیگر در ریف غربی حلب، و مرکز دیگر در ریف شمالی حماه با توجه به توافقات آستانه ایجاد کرده است، اما اختلافات بین سه ضامن اجرای طرح کاهش تنش درباره مراکز استقرار نیروهای ترکیهای در ادلب همچنان وجود دارد.
جنگ ادلب به عنوان جنگ ژئوپلیتیک روی آینده منطقه و اوضاع داخلی ترکیه تاثیرگذار خواهد بود و ترکیه آن را در چارچوب امنیت ملی خود به شمار میآورد. از سوی دیگر، دولت سوریه نیز تلاش میکند بر ادلب تسلط یابد و آن را از چنگ تروریستها و ارتش ترکیه خارج کند.