روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشی نوشت گروهی از مقامات سابق و کارشناسان آمریکا، اروپا و روسیه در بیانیهای هشدار دادند که به زودی و برای اولین بار از سال 1972 تاکنون زرادخانههای هستهای آمریکا و روسیه میتوانند بدون محدودیتی در خصوص کنترل تسلیحات هستهای، به فعالیت خود ادامه دهند که منجر به یک مسابقه تسلیحاتی پرهزینه و خطرناک خواهد شد.
امضاکنندگان این بیانیه ،که روز چهارشنبه منتشر شد، اعلام کردند توافقنامه «شروع جدید» که در 2010 امضا شد و تولید کلاهکهای استراتژیک را محدود میکند در سال 2021 منقضی خواهد شد، مگر اینکه اقدامات فوری برای تمدید آن صورت گیرد.
این روزنامه انگلیسی در ادامه اظهار کرد در عین حال، پیمان منع موشکهای هستهای میانبرد (INF) به خاطر اتهامزنی آمریکا به روسیه در مورد نقض این قرارداد با توسعه یک موشک کروز زمینی جدید و تهدید دولت ترامپ برای توسعه نوعی سلاح مشابه در واکنش به این اقدام، در خطر فروپاشی است.
«ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهور روسیه و «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا در بررسی وضع هستهای دولتهایشان از برنامههایی برای مدرنیزه کردن و ارتقاء زرادخانههای خود در زمینه قابلیتهای جدید سلاحهای هستهای خبر دادند.
اخیرا تنشها میان روسیه و آمریکا افزایش یافته و تهدیدهایی در زمینه یک آغاز مسابقه تسلیحاتی جدید بروز پیدا کرده است.
در این بیانیه هشدار داده شد: «بدون تصمیمات مثبت برای تمدید توافقنامه محدودیت گسترش سلاحهای هستهای –در صورتی که توافقنامه کنونی نیز از هم بپاشد– از زمان 1972 تاکنون هیچ محدودیت قانونی برای دو قدرت هستهای بزرگ دنیا وجود نخواهد داشت و خطر رقابت هستهای بزرگی میان روسیه و آمریکا به وجود میآید.»
مقامات ارتشی سابق روسیه و آمریکا، وزیر دفاع سابق انگلیس و یک سناتور بازنشسته آمریکایی، بیانیه مذکور را امضا کردند.
«دمیتری مدودف» و «باراک اوباما» رؤسای جمهور سابق روسیه و آمریکا هشت سال پیش توافقنامهای در این زمینه با عنوان «شروع جدید» با یکدیگر امضا کردند. اما انتظار میرود دونالد ترامپ سیاست خارجی رؤسای جمهور قبل از خود را نادیده بگیرد. در سالروز امضای این معاهده در فوریه امسال هر دو کشور اعلام کردند که از 1550 کلاهک استراتژیک ، 700 سکوی پرتاب مانند موشکهای بالستیک بین قارهای، زیردریایی شلیک کننده موشک بالستیک و توانایی بمبهای هستهای یکدیگر بازدید کردند.
این پیمان از سوی هر دو طرف 5 سال تمدید شد. مسکو گفت گفتگوی مصالحهآمیزی در این زمینه داشته است و در مصاحبهای در ماه مارس اشتیاق خود را به این تمدید اعلام کرد.
هنگامی که ترامپ برای تبریک انتخاب دوباره پوتین به عنوان رئیسجمهور با او تماس گرفت او را به نشستی در آینده نزدیک برای گفتگو در مورد یک مسابقه تسلیحاتی که در حال خارج شدن از کنترل است، دعوت کرد.
ترامپ و پوتین هر دو آمادگی خود را برای گفتگو اعلام کردند، اما به شیوهای بیسابقه به دنبال تاکید بر اندازه و توانایی زرادخانههای هستهای خود هستند.
گاردین در ادامه گزارش خود نوشت، شکست در تمدید این پیمان منجر به گسترش نسبی زرادخانهها خواهد شد.
«داریل کامبیل»، رئیس انجمن کنترل سلاح آمریکا گفت: «هر دو طرف ظرفیت بارگذاری چشمگیری در این زمینه دارند، به این معنی که اگر بخواهند میتوانند به سرعت تعداد کلاهکهای استراتژیک، سکوهای پرتاب و کلاهکهای هستهای خود را افزایش دهند.»