به نوشته تهران امروز: در همين زمينه محمد الدابي رئيس هيات ناظران اتحاديه عرب در سوريه گفت كه هيات ۵۰ نفره اتحاديه عرب صبح روز سه شنبه به سوي شهر حمص حركت كرده است. انتظار ميرود كه ناظران عرب از شهرهاي دمشق، درعا، حماة و ادلب و نيز روستاهاي اطراف اين شهرها بازديد كنند تا بتوانند با توجه به سخنان شهروندان و مخالفان گزارشهاي خود را براي اتحاديه عرب آماده نمايند. همچنين محمد احمد الدابي در گفتوگو با راديو سواي آمريكا اعلام كرد كه دولت سوريه همكاري زيادي با اين هيات انجام داده است. الدابي تاكيد كرد كه هيات اعزامي براساس طرح اتحاديه عرب و توافقهاي حاصل شده بين اتحاديه و مقامات سوري عمل خواهد كرد و هيچ تاثيري نه از مخالفان و نه از دولت سوريه نميپذيرد و به گونهاي انساني با همه گروههاي سوري تعامل خواهد كرد.

همچنین سخنگوی وزارت خارجه سوریه نیز بر پایبندی دمشق به مفاد طرح اتحادیه عرب برای حل بحران این کشور تاکید کرد. جهاد المقدسی در گفت وگو با العالم با تاکید بر اینکه موفقیت هیات ناظران اتحادیه عرب در سوریه به نفع دمشق است، تصریح کرد: هدف همکاری با ناظران اتحادیه عرب در سوریه، انعکاس واقعیت‌های کشور است. سخنگوی وزارت خارجه سوریه با اشاره به وجود مشکلاتی در شهر حمص، گفت: ما میان تظاهرات مسالمت‌آمیز و فعالیت‌های مسلحانه تفاوت قائل هستیم؛ قوانین سوریه حق تظاهرات مسالمت‌آمیز را به رسمیت شناخته است، ما از مخالفان می‌خواهیم تا از ظرفیت این قانون استفاده و مانع به وجود آمدن هرج و مرج در کشور شوند.

از سوی دیگر، «نبیل العربی» دبیرکل اتحادیه عرب گفت: «سوریه متعهد شده که به ناظران عرب آزادی کامل بازدید از زندان‌ها، بازداشتگاه‌ها و بیمارستان‌ها را طی مدت یک ماه ماموریت‌شان در این کشور بدهد.» این تحولات در حالی رخ می‌دهد که مخالفان سوری مدعی شدند که در حملات نیروهای ارتش و امنیتی به نقاط مختلف از جمله شهر محاصره شده حمص، بیش از ۶۰ نفر کشته شدند.



مخالفت روس‌ها با سوء استفاده از قطعنامه‌ها

اما در عرصه بین‌المللی این روسیه بود که بار دیگر از زبان وزیر امور خارجه خود از سوریه حمایت کرد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه با استقبال مجدد از امضای طرح اتحادیه عرب توسط مقامات سوری اعلام کرد که پیش‌نویس قطعنامه روسیه در خصوص سوریه برقراری امنیت و توافق خشونت‌ها در این کشور را فراهم می‌کند. به گزارش خبرگزاری سانا، وی در ادامه عنوان داشت: روسیه با هر نوع اقدامی که باعثسوءاستفاده از قطعنامه‌های شورای امنیت به بهانه دفاع از حقوق غیرنظامیان همانند آنچه که در لیبی رخ داد شود، مخالف است.



مهتدی: هدف غرب انزوای ایران است

اما دیروز همزمان با بررسی اوضاع حمص، دیپلماسی ایرانی میزبان کارشناسان خاورمیانه بود تا اوضاع سوریه را مورد مداقه قرار دهند. محمدعلی مهتدی کارشناس امور خاورمیانه به عنوان اولین سخنران با بیان تفاوت‌هایی که میان جنبش‌های مردمی منطقه و جنبش مردمی سوریه وجود دارد گفت: سیاست خارجی بقیه کشورهای تحت خیزش منطقه همچون مصر، تونس، یمن و لیبی در چارچوب سیاست‌های آمریکا تعریف می‌شد اما سوریه رژیمی دارد که در محور مقاومت تعریف می‌شود. وی افزود: ما می‌دانیم که سوریه نیز واجد رژیمی اقتدارگراست اما با این حال نباید فراموش کنیم که مبارزات درون سوریه دو بعد دارد. یک بعد آن جنبه بیداری و ضد دیکتاتوری دارد اما بعد دوم به مسئله دخالت خارجی برمی گردد که به صورت برنامه‌ریزی شده‌ای در سوریه پیش می‌رود و باید آن را مورد تحلیل قرار داد.

مهتدی گفت: آنچه امروز در سوریه اتفاق می‌افتد، جنبش دموکراسی خواهی نیست بلکه مسئله‌ای فرقه‌ای است که جنبه انتقام جویانه و کینه توزانه بین شیعه و سنی به خود گرفته است و غرب آن را مورد حمایت قرار می‌دهد و هدفش نیز منزوی کردن ایران و جلوگیری از قدرت منطقه‌ای ایران و حزب‌الله است. وی در پایان سخنانش گفت: در شرایط امروز که آمریکا درحال عقب نشینی از منطقه است، اگر رژیم دمشق پابرجا بماند و محور مقاومت هم با قدرت پیش برود، ممکن است در کشورهای انقلابی و تحول یافته اخیر نیز دولت‌هایی بر سر کار بیایند که به مسئله فلسطین بیندیشند. در آن صورت است که عربستان و کشورهای حامی آمریکا منزوی خواهند شد. ولی چنانچه بشار اسد سقوط کند، یا هرج و مرج پا می‌گیرد، یا سوریه تجزیه می‌شود و یا حکومتی در آن مستقر می‌شود که نسبتی با مقاومت نخواهد داشت. در آن صورت، حمله اسرائیل به لبنان برای نابودی حزب‌الله نیز قطعی خواهد بود. از این رو اتفاقات در سوریه برای آینده منطقه اهمیت بسزایی دارد.



ایرانی: مداخله نظامی نمی‌تواند راهگشا باشد

محمد ایرانی سفیر سابق ایران در اردن در مقام دومین سخنران جلسه گفت: در پرونده سوریه ما شاهد پیچیدگی‌هایی هستیم که صرفا ناشی از تحولات داخلی نیست بلکه بخشی از آن نتیجه نقشی است که سوریه در مسائل منطقه‌ای داشته و دارد. ابعاد داخلی و خارجی مسئله سوریه با هم گره خورده است. وی در مقام قیاس قرار دادن پرونده سوریه در کنار سایر کشورهایی که ناآرامی‌ها را تجربه کرده‌اند گفت: طولانی‌ترین شدن پرونده سوریه نسبت به سایر کشورهای عربی نظیر یمن، بازیگران متعددی را وارد پرونده کرد. این بازیگران هم شامل دولت‌ها هستند و هم نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی. ایرانی در جایگاه توضیح اختلاف‌هایی که در میان اعراب بر سر پرونده سوریه به وجود آمده ‌می‌گوید: پیچید گی پرونده سوریه، بسیاری از طرفین درگیر را دچار تعارض کرده است. امروزه ما شاهد انبوهی از تناقض‌ها در مواضع طرفین هستیم. وی ‌می‌افزاید: امروز عربستان سعودی با ترکیه و قطر هم تعارض‌هایی دارد و ریاض این دو را رقیب خود ‌می‌داند. شورای همکاری خلیج‌فارس هم با ترکیه دچار اختلاف‌هایی شده است. در اتحادیه عرب هم ما شاهد نوعی اختلاف میان اعضا برای تشدید تحریم‌ها علیه دمشق بودیم. در میان گروه‌های معارض داخلی در سوریه هم این تضاد وجود دارد. برخی دخالت خارجی را تنها راه ‌می‌دانند و عده‌ای هم پیچیده شدن نسخه لیبی برای سوریه را کاملا نفی ‌می‌کنند. وی در پایان گفت: امروز نقش اول در سوریه را اتحادیه عرب بر عهده دارد. فعال شدن این اتحادیه که تاکنون منفعل بود نخستین دستاورد ناآرامی‌ها در سوریه بود. در این مرحله نیز نتایج حاصل از اعزام ناظران به سوریه از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. استمرار بن بست سیاسی در سوریه شرایط را به سمت راهکار نظا‌می‌پیش ‌می‌برد البته مداخله نظا‌می‌در سوریه نمی‌تواند راهگشا باشد که دلیل آن هم اختلاف‌هایی است که میان بازیگران حاضر در بازی به چشم ‌می‌خورد.



جابرانصاری: یک سوم جامعه سوریه مخالف تغییرند

حسين جابرانصاري، سفير سابق ايران در ليبي به عنوان سومين سخنران ديروز ضمن اشاره به تحولات داخلي سوريه گفت: اعتراضها عموما در حاشيههاي كشور رخ داده و هنوز به شهرهاي بزرگ نرسيده است. نكته ديگر اين كه اكثر سرمايهداران و بازرگانان هنوز تن به حادثه ندادهاند، دچار ترديدند و تنها نظارهگر حادثه هستند كه در ميان آنها شمار بسياري از اهل تسنن نيز هستند. در اين ميان اقليتها با محوريت علوي يك اتحادي را تشكيل دادهاند و از وضعيت جاري در سوريه بسيار نگرانند. از اين رو ميتوان گفت در حدود يك سوم جامعه يا نميخواهند تغييري ايجاد شود يا از آنچه در كشور ميگذرد بسيار نگران هستند. اين مسئله در ميان برخي سنيها نيز وجود دارد. آنها از اين كه كشور به سوي يك نظام اسلامگراي افراطي حركت كند بسيار نگرانند. در نتيجه فعلا به رغم سركوبها حاكميت توانسته همچنان قدرت را در اختيار داشته باشد، اقليت اجتماعي را رهبري كرده و ميان آنها وحدت ايجاد كند و همچنين بر نگراني بخشي از اهل تسنن نيز بيفزايد. وي در پايان گفت: پيشبيني آينده بسيار سخت است ولي احتمالاتي وجود دارد. يك احتمال اين است كه نظام مطلوب سوريه پياده شود و با سركوب به هدف خود برسد كه اين يك احتمال ضعيف است. از اين رو بازگشت به وضعيت گذشته تقريبا شبه محال است. احتمال دوم احتمال تضعيف نظام است. يعني نه سقوط نظام بلكه در پي اين حوادث تضعيف شديد نظام با حفظ بقاي خود و تغيير گسترده در سياست خارجي آن. احتمال ديگر نظام حاكم در سوريه ساقط شود كه اين احتمال، احتمال برجستهاي نيست و بسيار ضعيف به نظر ميرسد. احتمال ديگر اين كه ممكن است كشتار ادامه پيدا كند و در ادامه زمينه مداخلات خارجي پيش بيايد و چيزي شبيه سناريوي ليبي رخ دهد. سناريوي ديگر احتمال جنگ داخلي و تجزيه سوريه است. ظاهرا در حال حاضر حاكميت حاضر به كوتاه آمدن نيست و حاضر است به همه مخاطرات حتي به جنگ داخلي تن در دهد. البته وضعيت جريان مخالف نيز بهتر از اين نيست چرا كه آنها نيز به دلايل بسيار نميتوانند وارد جنگ داخلي شوند. سناريويي كه بيشتر احتمال آن ميرود استمرار بحران و مخمصه فعلي و آزمودن پيشنهادهاي مختلف و رسيدن به يك توافق نهايي است.