روزنامه «نیزاویسیمایا گازیتا» در تحلیلی نوشته است: جنگ در سوریه ادامه دارد، با وجودیکه مقامات مسکو در اواخر سال گذشته اعلام کرده بود که این جنگ به پایان رسیده و گروه‌های نظامی روسیه هم در این کشور کاهش یافتند. سرنگونی جنگنده سوخوی-25 روسی در استان ادلب در روز شنبه، تاییدی بر پایان نیافتن این جنگ است. گروه تروریستی «هیئت تحریرالشام» که عنوان قبلی آن «جبهه النصره» بود، مسئولیت سرنگونی جنگنده روسی را برعهده گرفته است.
کدام گروه مسلح سوری هواپیمای روسی را منهدم کرده است؟
این در حالی است که برخی تحلیل‌ها در رسانه‌های گروهی عرب زبان و ترکیه گویای آن است که مجری اصلی عملیات نابودی هواپیمای روسی جنگجویان گروه به اصطلاح «میانه روی» "جیش النصر" بودند که بخشی از ساختار «ارتش آزادی بخش سوریه» هستند. به گفته برخی منابع خبری، ظاهرا نیروهای این گروه تصور کرده اند که هواپیمای مذکور که در حال پرواز در مناطق شرقی استان ادلب بود، به ارتش سوریه تعلق دارد و با موشک‌های سامانه دفاع ضدهوایی خود به آن حمله کردند.
این در حالی است که اکثر کارشناسا ن روسی معتقدند، گروه‌های مسلح طرفدار ترکیه بودند که برای انتقام گرفتن از شرکت جنگنده روسی در عملیات هوایی ارتش سوریه در استان ادلب، آن را هدف قرار دادند. به گفته آنها، هواپیماهای روسی دارای علامت مشخصه بوده و در ارتفاع پایین پرواز می کنند و تشخیص روسی بودن آنها اصلا مشکل نیست.
لازم به یادآوری است که گروه طرفدار ترکیه «جیش النصر» مانند بسیاری دیگر از ساختارهای ارتش آزادی بخش سوریه، بطور رسمی در فهرست سازمانهای تروریستی در روسیه قرار ندارد. حتی نمایندگان این گروه به کنگره گفت‌وگوهای ملی سوریه دعوت شده بودند که البته در هنگام عزیمت از فرودگاه آنکارا به سوچی، به دلیل برافراشته شدن پرچم ملی سوریه، از این سفر صرف نظر کردند. و اکنون نیز به مبارزه مسلحانه خود با نیروهای دولتی سوریه و البته نیروی هوایی روسیه که از آنها حمایت می کنند، در حال جنگیدن هستند.
بر اساس اطلاعات رسمی وزارت دفاع روسیه، جنگنده سوخوی-25 ، نه از منطقه تحت کنترل «جیش النصر»، بلکه توسط نیروهای «جبهه النصره» منهدم شده است. البته دیگر بر کسی پنهان نیست که «جیش النصر» نیز مانند دیگر ساختارهای نظامی طرفدار ترکیه، از سازمانهای تروریستی حمایت می کنند و وزارت دفاع روسیه و مقامات دمشق، تفاوتی بین نیروهای آنها با «جبهه النصره» نمی بینند. به همین دلیل هم نیروی هوایی روسیه برای انتقام از سرنگونی جنگنده خود، مناطق تحت کنترل این گروه را توسط موشک‌های «کالیبر» هدف قرار دادند.
نامشخص بودن برخی ابعاد سیاست نظامی روسیه
اقدامات نظامی که استانداردهای خود را داشته و ادامه دارد. ولی مسائل زیادی در مورد جهت گیری‌های سیاست نظامی روسیه وجود دارد که هنوز بدون توضیح باقی مانده اند. سرهنگ "ولادیمیر پاپوف" کارشناس مسائل نظامی معتقد است: «در حال حاضر در محافل کارشناسی روسی این مسئله فعالانه در حال بررسی است که از جمله آنها، اقدام کشورهایی مانند ترکیه و آمریکا در مورد در اختیار گروه‌های مسلح مخالف قرار دادن سامانه‌های دفاع ضدموشکی است. این مسئله دیگر مشخص است که نیروهای طرفدار ترکیه به هواپیمای روسی حمله کرده و در واقع این طیب اردوغان و اطرافیان او هستند که در پشت این ماجرا قرار دارند.»
به عقیده این کارشناس، ولی مسکو که در حال حاضر به اردوغان وابسته شده، به این مسئله توجه لازم را نمی کند. این وابستگی به دلایل اقتصادی و مربوط به ساخت خط لوله گاز «جریان ترکیه» است. به همین دلیل هم روسیه در عرصه سیاسی از اقدامات اردوغان، از جمله حمله نظامی به خاک سوریه انتقاد نکرده است.
پاپوف این نکته را نیز یادآور شد که در آستانه سرنگونی جنگنده سوخوی-25 روسی، دولت ترکیه ترجیحات مالیاتی برای شرکتها و وسایل حمل و نقل دریایی که در ساخت این خط لوله مشارکت دارند، اعمال کرد و مشخص است که اکثر این شرکتها هم روسی هستند. به گفته مقامات دولتی ترکیه، البته این ارجحیت مالیاتی شامل اقداماتی نمی شود که این شرکتها در تحقق طرحهای دیگر، بغیر از منطقه اقتصادی ترکیه، در دریای سیاه انجام می دهند.
چه کسانی موشک ضدهوایی در اختیار گروه‌های سوری قرار داده؟
مقامات پارلمانی روس، انگشت اتهام خود را به سمت دو کشور آمریکا و ترکیه نشانه رفته‌اند. "دمیتری سابلین" هماهنگ کننده گروه دوستی پارلمانی سوریه در دومای دولتی روسیه یادآور شده است که سامانه‌های موشکی که در استان ادلب جنگنده روسی را هدف قرار دادند، همین چند روز قبل از طریق کشورهای همسایه وارد خاک سوریه شده بودند. این مقام پارلمانی نامی از این کشورها نبرد، ولی می توان تصور کرد که صحبت بر سر ترکیه است که از این گروه‌های مسلح حمایت می کند.
"آلکسی چیپا" نائب رئیس کمیته امور بین الملل دومای دولتی روسیه نیز این احتمال را بعید ندانست که آمریکا در پشت این حمله قرار داشته باشد. به گفته وی، سرنگونی هواپیماها و کشته شدن خلبانان روسی در آسمان سوریه در حقیقت نتیجه اجرای سیاست «ایجاد هرج و مرج هدایت شده» از سوی واشنگتن در این کشور است.
"ولادیمیر شامانوف" رئیس کمیته امور دفاعی دوما نیز با این مسئله موافق بوده و گفته است: «در استان ادلب سوریه بیش از هزار مشاور نظامی آمریکایی حضور دارند که در حال آموزش دادن به نیروهای مسلح مخالف سوری هستند و نباید از نظر دور داشت که آنها می توانند عامل تحریک کننده ای برای چنین اقداماتی علیه روسیه باشند.»
"فرانتس کلینتسویچ" نائب رئیس کمیته امور دفاعی و امنیت شورای فدراسیون (سنای) روسیه نیز با وضوح بیشتری به این مسئله اشاره کرده و ابراز اطمینان کرده است: «سامانه‌های موشکی ضدهوایی توسط آمریکا و از طریق کشورهای ثالث به دست گروه‌های تروریستی در سوریه رسیده است.»
در این بین خود آمریکایی‌ها طبق مرسوم، شتاب زده تلاش کردند تا اتهامات را از خود دور سازنند. "اریک پیهان" سخنگوی وزارت دفاع آمریکا اعلام کرده که ایالات متحد تجهیزات نظامی نظیر «موشک‌های زمین به هوا» به «نیروهای شریک» خود در سوریه نداده است. وی یادآور شده که واشنگتن در آینده نیز قصد ندارد چنین تسلیحات نظامی در اختیار گروه‌های مسلح سوری قرار دهد.
البته سپهبد "نیکولای آنتوشکین" خلبان سابق نیروی هوایی روسیه و نماینده دومای دولتی در این رابطه می گوید: «این مسئله تازه ای نیست که آمریکایی‌ها رسما یک حرفی زده و کاملا طور دیگری عمل کنند. این دیگر بر کسی پوشیده نیست که آمریکا از این گروه‌ها حمایت کرده و حتی با آنها همکاری دارد. به عقیده من، این تسلیحات از طریق کشورهای عضو ناتو و توسط آمریکایی‌ها به سوریه وارد شده‌اند.»
