خاورمیانه همواره آبستن تحولات ژرف بوده و گویا قرار نیست که این منطقه بدون بحران باشد. هنوز چند صباحی از پایان داعش در عراق و اعلام آزادی شهر البوکمال در سوریه به عنوان آخرین شهر در اشغال داعش نگذشته است که این بار لبنان هدف توطئه قرار گرفته است. چرا که تحولات منطقه باعث شده است که حزب الله لبنان به عنوان نیروی قدرتمند و تعیین کننده در منطقه شناخته شود و همین مسئله خشم حامیان داعش را برانگیخته است.
از این رو جبهه عربی- عبری- غربی در فتنه جدید به دنبال به آشوب کشاندن لبنان هستند. در همین راستا سعد الحریری نخست وزیر لبنان شنبه (۱۳ آبان ماه) به صورت کاملا ناگهانی و از ریاض از سمت خود استعفا کرد. استعفای حریری دقیقا بلافاصله بعد از دو سفر متوالی وی به عربستان سعودی و دیدار با مسئولان این کشور اعلام شد که در این اقدام شاهد دخالت مستقیم عربستان سعودی هستیم. نشریه بریتانیایی ایندیپندنت با انتشار مقاله‌ای به قلم رابرت فیسک اعلام کرد که استعفای سعد حریری از نخست وزیری لبنان نه به میل خود بلکه با اجبار عربستان سعودی بود.
پس از این استعفا رسانه‌ها از اقامت اجباری و حصر خانگی سعد الحریری گزارش هایی را منتشر کردند و در نهایت سید حسن نصر الله دبیر کل حزب الله لبنان هم اعلام کرد که حریری در زندان سعودی‌ها است. اما عربستان از این اقدام جدید در منطقه و علیه محور مقاومت به دنبال چیست و چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
جبران شکست‌های منطقه‌ای
واقعیت این است که عربستان در سال‌های گذشته سرمایه گذاری زیادی برای پیروزی تروریست‌ها در سوریه انجام داد، اما در نهایت شکست متوجه این کشور شد.
از سوی دیگر در یمن این کشور در باتلاقی گرفتار شده است که حتی غربی‌ها نیز نمی‌توانند ریاض را یاری کنند.
جدای از آن شلیک موشک برکان ۲ انصارالله یمن به ریاض باعث ایجاد هراس راهبردی در دربار سعودی شده است. تمام شکست‌های عربستان در منطقه نیز به نوعی در برابر محور مقاومت و ایران اتفاق افتاده است. چرا که عربستان ایران را منشا قدرت حشد الشعبی در عراق، حزب الله در لبنان، مقاومت فلسطین و همچنین انصارالله یمن می‌داند.
از این رو ریاض به دنبال آن است که در شرایط کنونی به نوعی زمینه برای سد کردن نفوذ ایران در منطقه را فراهم کند. آل سعود نیک می‌داند که امکان رویارویی مستقیم با ایران را ندارد از این رو به سراغ متحدان ایران رفته است.
خلع سلاح حزب الله
در این میان حزب الله لبنان جایگاه ویژه‌ای دارد. چرا که حزب الله از یک طرف با ورود به بحران سوریه باعث تسریع شکست تروریست‌ها و پیروزی دولت سوریه شده است و از سوی دیگر با حفاظت از مرزهای لبنان و سوریه مانع سرایت بحران به داخل لبنان شده است.
همین مسئله باعث خشم محور سعودی –صهیونیستی شده است. چرا که حزب الله هم در منطقه در حال الگوسازی است و عربستان بار‌ها اعلام کرده که انصارالله یمن نسخه دوم حزب الله است و هم اینکه در داخل کشور موفق به ایجاد نوعی وحدت شده است؛ بنابراین در شرایط کنونی عربستان تن‌ها راه مقابله با حزب الله و در اصل جریان مقاومت را فشار به سعد الحریری نخست وزیرلبنان در جهت استعفا و به نوعی شروع مجدد خلاء قدرت در این کشور دانسته است.
در واقع عربستان سعی دارد از این طریق به نوعی زمینه را برای خلع سلاح حزب الله فراهم کند. در اولین سخنرانی زنده سعد الحریری نیز که یکشنبه شب منتشر شد وی در شرایطی که به نظر می‌رسید به شدت تحت کنترل است و کلماتی را تحت فشار به زبان می‌راند از لزوم تبدیل شدن حزب الله به یک حزب سیاسی سخن گفت. در واقع این همان هدف اصلی عربستان است تا با تقلیل جایگاه حزب الله به یک حزب سیاسی زمینه خلع سلاح آن را فراهم کند.
عربستان سال گذشته در شرایطی که لبنان ۳۰ ماه دچار خلاء قدرت بود در مقابل ریاست جمهوری میشل عون گزینه مورد نظر محور مقاومت کوتاه آمد، اما همزمان این ماموریت مهم را برای سعد الحریری تعریف کرد که به دنبال ایجاد شکاف بین میشل عون و حزب الله باشد و به نوعی جریان‌های سیاسی لبنان را از حزب الله دورکند. اما پیروزی حزب الله در منطقه باعث شکست این ماموریت شد و ریاض در شرایط کنونی تن‌ها راه چاره خود را ایجاد فتنه در داخل لبنان دیده است.
در این ارتباط الجمهوریه لبنان اعلام کرد، عربستان به سعدحریری اعلام کرده که اوضاع فعلی با اوضاع سازش که در ابتدای نخست وزیری حاکم بود، تغییر یافته و اینک یک پویایی عربی و بین المللی برای مواجهه با ایران و حزب الله در منطقه شکل گرفته است.
سعودی‌ها از الحریری خواسته اند که در مسیر تقویت حزب الله گام برندارد و خود را با نتایج جدیدی که موضع بین المللی در قبال حزب الله پیش گرفته است، هماهنگ کند. در واقع امید عربستان به سیاست‌های دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا است که در عرصه بین المللی سعی دارد با تحریم حزب الله و ایران به نوعی محور مقاومت را سرکوب کند و این ماموریت در عرصه منطقه نیز به محمد بن سلمان ولیعهد سعودی واگذار شده است. ریاض اکنون به این نتیجه رسیده است که شکست حزب الله از عهده حریری خارج است.
«الداد شاویت» تحلیلگر ارشد اندیشکده مطالعات امنیت داخلی اسرائیل در این مورد اعلام کرد: سعودی‌ها احساس کردند الحریری دیگر برای آن‌ها مفید نبوده و حزب‌الله و ایران از دولت او در جهت منافع خودشان استفاده می‌کنند.
شاویت معتقد است عربستان قصد دارد با صدور دستور استعفای الحریری، در لبنان آشوب ایجاد کند تا شاید به حزب‌الله آسیب بزند و امیدوار است این فضای آشوب و دشواری تشکیل مجدد دولت، توانایی حزب‌الله در مانور دادن در دیگر جنبه‌های مسائل منطقه‌ای را کاهش دهد.
در پایان باید گفت که ریاض در حال آزمایش نقشه‌ای است که در بیش از سه دهه گذشته رژیم صهیونیستی همواره به دنبال اجرای آن بوده و هیچگاه موفق نشده است: خلع سلاح حزب الله لبنان.
