حالا یک هفته از استعفای سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان می‌گذرد و دیگر کمتر کسی در لبنان است که نسبت به حبس او در ریاض، پایتخت آل سعود، شک و تردیدی داشته باشد. جریان همسو با حریری در لبنان و به خصوص شخصیت‌های مطرح از حزب المستقبل در روزهای اول اعتقادی به این موضوع نداشتند و به همین دلیل هم بود که فؤاد سنیوره، نخست‌وزیر پیشین لبنان، پس از این جریان به دیدار میشل عون، رئیس‌جمهور لبنان، رفت تا به او اطمینان بدهد که حریری در حبس و تحت نظر نیست بلکه می‌تواند بازگردد و حتی وعده داد که او روز پنج‌شنبه به لبنان بازمی‌گردد. هواپیمای حریری روز پنج‌شنبه و بنابر وعده سنیوره به بیروت بازگشت اما بدون حریری و این اتفاق باعث شد حتی رهبران المستقبل هم دیگر نتوانند بر موضع قبل خود اصرار کنند.
عون که برخلاف سنیوره از اول به حبس حریری اطمینان داشت، از دو روش برای بازگرداندن او به بیروت استفاده کرد؛ نخست درخواست رسمی از آل‌سعود برای توضیح در مورد حبس حریری و بازگرداندن او و دوم درخواست از امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، برای رفتن به عربستان و پادرمیانی کردن تا حریری را به بیروت برگرداند. حالا که هر دو روش نتیجه نداده، عون در کاخ ریاست جمهوری بعبدا اعلام کرده دیگر بیش از این صبر نمی‌کند و موضوع را از طریق شورای امنیت پیگیری می‌کند و به نظر می‌رسد دست کم روسیه حاضر به حمایت از او در این شورا شده است.
محمد بن سلمان، ولیعهد و وزیر دفاع آل سعود، می‌توانست یک هفته قبل با پخش تلویزیونی استعفای حریری لبخندی بزند با این تصور که می‌تواند برنامه‌اش را برای لبنان به راحتی پیش ببرد. حالا معلوم شده که برنامه او یک جابه‌جایی در پست نخست‌وزیری لبنان است به این نحو که برادر سعد حریری، بهاء حریری، جای او را در این مقام بگیرد. سعودی‌ها برای پیشبرد این کار حتی خانواده حریری را به ریاض فراخواندند تا با کسب حمایت آنها از این جابه‌جایی مرحله یا مراحل بعد کار را انجام دهند اما واکنش این خانواده چیزی نبود که بن‌سلمان و دیگر سعودی‌ها انتظارش را داشتند.
خانواده حریری نه تنها با جابه‌جایی مورد نظر سعودی‌ها مخالفت کرده‌اند بلکه به نظر می‌رسد ناراضی و حتی خشمگین از حبس سعد حریری به لبنان برگشته‌اند چنان که بهیه حریری، نماینده پارلمان لبنان و خواهر رفیق حریری، گفته صبرش ادامه نخواهد یافت و می‌خواهد نشست خبری به نیابت از خانواده‌اش برای افشای ناگفته‌ها و آنچه برای برادرش اتفاق افتاده، برگزار کند و از ترور در «داخل خانه» گفته است. بن سلمان می‌خواست با آوردن بهاء به جای سعد، از این برادر بزرگ‌تر برای ترکیب جدید دولت لبنان بهره‌برداری کند تا حزب‌الله جایی در این دولت نداشته باشد اما با این واکنش خانواده حریری روشن شده که خواب و خیال او برای لبنان به هیچ وجه تعبیر نشده است.
سوق دادن لبنان به سوی جنگی علیه حزب‌الله یک وجه دیگر از خواب و خیال بن سلمان برای این کشور بود که درخواست آل‌سعود از شهروندانش برای ترک لبنان نشان روشنی از این خواب و خیال بود. این جنگ می‌توانست با همکاری رژیم صهیونیستی انجام بگیرد و شاید سفر ناگهانی محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگران فلسطینی، به ریاض در چند روز گذشته ارتباطی با این موضوع داشته باشد، چرا که گفته می‌شود او از سوی سعودی‌ها عباس را برای پذیرفتن معامله قرن تحت فشار قرار داده است و همین می‌تواند در حکم دادن امتیازی به رژیم صهیونیستی باشد تا راضی به جنگ با حزب‌الله شود.
این وجه از خواب و خیال بن‌سلمان هم تعبیر نشده چرا که حتی کسی مثل رکس تیلرسون، وزیر خارجه امریکا، هم بر وقوع هر نوع جنگ نیابتی در لبنان خط قرمز کشید تا بن‌سلمان نتواند به آرزوی خود برای وقوع چنین جنگی در لبنان و علیه حزب‌الله برسد.
حالا، با تعبیر نشدن هر وجهی از خواب و خیال بن سلمان برای لبنان همه چیز بر عکس آن وضعیتی شده که او تصورش را می‌کرد. گزینه حبس سعد حریری هم در داخل لبنان و هم خارج از آن مبدل به گزینه‌ای جدی شده چنان که افرادی مثل رابرت فیسک در روزنامه انگلیسی ایندیپندنت و دیوید ایگناتیوس در روزنامه امریکایی واشنگتن‌پست ریز به ریز جریان حبس حریری در ریاض را شرح داده‌اند و وزارت خارجه فرانسه هم نتوانسته در مقابل ادعای آزادی حریری مقاومت کند و بعد از ادعای ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، مبنی بر آزادی حریری، سخنگوی وزارتخانه‌اش سخنان او را اصلاح کرد و گفت که پاریس خواهان آزادی حریری است.
آلمان هم به این جمع پیوسته و زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان، با همتای سعودی خود، عادل الجبیر، تماس تلفنی داشته تا هشدار خود را در مورد بازگشت بی‌ثباتی به لبنان به اطلاع او برساند. مجموع این شرایط برخلاف انتظارات بن‌سلمان پیش رفته و اگر میشل عون موضوع را از طریق شورای امنیت و با شکایت از آل‌سعود پیش ببرد، شرایط برای بن سلمان و دیگر حکام آل‌سعود از این هم بدتر خواهد شد.
در هر صورت، خامی و بی‌تجربگی بن سلمان حاکمیت سعودی را به پرتگاهی از بحران سیاسی کشانده که این حاکمیت تاکنون تجربه‌ای از آن نداشته و او نه تنها نتوانسته لبنان را به صف خود علیه ایران وارد کند، بلکه گروگان گرفتن نخست‌وزیر این کشور باعث شده جبهه‌ای واحد علیه سعودی‌ها در این کشور ایجاد شود و در خارج از لبنان هم نگرانی عمومی بابت بحران‌آفرینی او ایجاد شده است.
سید رحیم لاری
