تشعشعات رادیواکتیو آرایش الکترونها را در مواد عایقی همچون آجر، چینی و شیشه تغییر میدهند، بنابراین با مقایسه موقعیت الکترونها در اتمها در نقاط مختلف دیوارها، پنجرهها و کف اتاقها میتوان اطلاعات اولیه و پرداختنشدهای از محل ذخیره مواد رادیواکتیو و میزان قدرت این مواد به دست آورد. محققان این مقاله را به تازگی در Health Physics منتشر کردهاند.
این روش به شناسایی منبع رادیواکتیویته نیز کمک میکند و نشان میدهد که یک اتاق حاوی مواد رادیواکتیو غیرقانونی با اهداف علمی، پزشکی یا ساخت سلاحهای هستهای بوده است یا نه.
روبرت هایس، مهندس هستهای دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی در رالی میگوید: مواد هستهای مختلف، مخلوطی از اشعههای گاما، ایکس و غیره منتشر میکنند که مخصوص خودشان است. هر کدام از این تشعشعات تا عمق خاصی از مواد عایق نفوذ میکنند، بنابراین با بررسی تغییر توزیع الکترونها در اعماق مختلف یک سطح عایق میتوان دریافت که این سطح در معرض چه نوع تشعشعاتی بوده است.
هایس و همکارانش از دانشگاه ایالتی اوکلاهاما در استیلواتر، این ایده را با دو کپسول حاوی مواد رادیواکتیو کوبالت-60 و سزیم- 137 آزمایش کردند. هر کدام از این کپسولها به اندازه یک باتری قلمی بودند. آنها کپسولها را در بالای دو آجر معمولی قرار دادند. مواد رادیواکتیو در اثر پرتوافشانی در طول شب به داخل آجر نفوذ کردند. محققان سپس تکههایی از آجر را جدا کرده و وضعیت الکترونها را در عمقهای مختلف بررسی کردند. الگوهای الکترونی که آنها با دقت مشاهده کردند با پیشبینیهایشان مطابقت داشت.
میتوان از این روش برای ردیابی محل ذخیره بمبهای هستهای استفاده کرده و فهمید چه کسی این بمبها را ساخته است. این تکنیک هنوز در اولین مراحل توسعه خود قرار دارد اما توجه محققان را به خود جلب کرده است.