عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه رای الیوم، نوشت عربستان در پی تحولات و فرمانهای سلمان بن عبد العزیز، پادشاه این کشور، به نفع پسرش محمد بن سلمان و جدیدترین تصمیم وی و نیز با توجه به اقدامات محمد بن سلمان برای نشستن بر تخت پادشاهی، هماکنون فقط منتظر یک فرمان یا بیانیه است و آن هم اعلام کنارهگیری سلمان بن عبد العزیز و آغاز پادشاهی محمد بن سلمان است.
او با اشاره به این موضوع، در مقالهای در روزنامه اینترنتی رأی الیوم نوشت: برای ما و چه بسا برای دیگران اطمینان از صحت اقدام عمدی و در حال تکرار غربیها و خبرگزاری جهانی رویترز که اعلام کرد پادشاه عربستان دو روز دیگر به منظور ترک کشور، برای گذراندن تعطیلات در شهر طنجه در شمال مراکش آماده میشود، کار دشواری است.
خبرگزاری رویترز اعلام کرد پادشاه عربستان نوار ویدیویی ضبط کرده که محتوایش اعلام کنارهگیری از قدرت به نفع پسرش محمد بن سلمان است و این نوار شاید ماه سپتامبر آینده پخش شود؛ اما ملک سلمان در تصمیم اخیرش، پنجشنبه شب دستگاه «ریاست امنیت کشور» را -که زیر نظر هیئت دولت یعنی شخص پادشاه است- ایجاد کرد. شاید این آخرین گام مقدماتی برای کنارهگیری سلمان بن عبد العزیز از قدرت باشد.
فرمان سلمان بن عبد العزیز برای ایجاد این دستگاه امنیتی و ملحق کردن همه نهادهای امنیتی دیگر به آن، از جمله نیروهای ویژه و یگان مبارزه با تروریسم و شاخه تحقیقات، به معنای گرفتن همه اختیارات امنیتی مهم از وزارت کشور و تحویل آن به یک وزارتخانه تشریفاتی است که مأموریتش فقط محدود به مسائل راهنمایی و رانندگی و مبارزه با جرم و مواد مخدر و جرائم امثال آن است.
عطوان در ادامه نوشت: درست است که وزارت کشور پس از سرنگونی محمد بن نایف -پسر شاهزاده نایف بن عبد العزیز و ولیعهد برکنار شده- و انتصاب برادرزادهاش یعنی عبد العزیز بن سعود بن نایف به عنوان وزیر کشور، همچنان در انحصار خاندان شاهزاده نایف بن عبد العزیز است و این کار برای مهار خشم این شاخه از خاندان پس از عزل محمد بن نایف از ولیعهدی و همه سمتهای دیگر و بازداشت خانگی وی در کاخش در شهر جده در کودتایی خاموش، صورت گرفت، پس از انتقال همه اختیارات امنیتی به شورای جدید، اکنون وزارت کشور، که مهمترین وزارتخانه در کشور و سوپاپ اطمینان ثبات آن و ثبات خاندان حاکم بود، «بییال و دم» شده است.
تعیین ژنرال عبد العزیز الهویرینی به عنوان رئیس سازمان جدید امنیت کشور چه بسا یک اقدام انتقالی موقتی باشد؛ زیرا این ژنرال به عنوان مشاور شاهزاده بن نایف کار کرده و به خوبی به وزارت کشور آشناست و شایستگی بالایی برای حفظ امنیت کشور و مبارزه با تروریسم دارد که همین باعث شده است وی مورد اعتماد سازمانهای امنیتی آمریکایی باشد که وی با آنها همکاری کرده است و بعید نمیدانیم او به محض آنکه مأموریت جدیدش در تدوین ساختار دستگاه جدید امنیتی به پایان برسد، از سمتش برکنار شود به ویژه آنکه گزارشهای تأیید نشدهای منتشر شده مبنی بر اینکه وی پس از برکناری محمد بن نایف در بازداشت خانگی به سر میبرد.
ژنرال الهویرینی به حکم آنکه از اعضای خاندان حاکم نیست و جزیی از عامه مردم است خطری برای پادشاه آینده یعنی محمد بن سلمان ندارد؛ اما نزدیکی وی به شاهزاده محمد بن نایف و پیش از آن به پدر وی، باعث اطمینان و اعتماد خاطر محمد بن سلمان نیست؛ زیرا وی با توجه به انتصابهای سابق ترجیح میدهد به خصوص در سمتهای امنیتی و نظامی حساس فقط با افراد خودش کار کند و این موضوع در منطقه خاورمیانه که به کودتاها و جنگها و انقلابها و مداخلههای خارجی و به خصوص مداخله آمریکا در امور داخلی و خارجی شهرت دارد، غافلگیرکننده و غیرمنتظره نیست.
در ادامه این مطلب آمده است: به هیچ وجه در این روزنامه اگر نگوییم با همه، اما با بیشتر دیدگاهها موافقیم که شاهزاده محمد بن سلمان پس از فرمان اخیر برای متمرکز کردن همه قدرت سعودی و نهادها در اختیار خودش و هوادارانش تلاش میکند که این رویه از زمان تسلط خاندان سعودی بر حکومت در عربستان سابقه نداشته؛ زیرا عرف بر این بوده است که حکومت در میان بیشتر شاخههای خاندان سعودی توزیع و توازن برقرار شود، اما عربستان امروز آن عربستانی که میشناسیمش نیست و این به معنای بهترین یا بدترین نیست و چند سال آینده با توجه به جنگهای کنونی در یمن و چه بسا در قطر، پاسخ این پرسش را خواهد داد.
نه تنها برخی شاخههای خاندان سعودی و فرزندان زنده عبد العزیز آل سعود-بنیانگذار سعودی- و نیز بخش زیادی از نوادگان، بلکه برخی از فرزندان پادشاه کنونی و براداران محمد بن سلمان -جانشین پادشاه- به استثنای خالد که به عنوان سفیر در آمریکا انتخاب شده است، به حاشیه رانده شدهاند و برادران دیگر مانند سلطان و عبد العزیز و فیصل و بسیاری دیگر به سمتهای رده دوم گمارده شدهاند.
حتی سرلشکر حمد العوهلی، فرمانده گارد سلطنتی و معروف به وفاداری به پادشاه و این خانواده از سمتش کنار گذاشته شد، و سرلشکر سهیل المطیری جایگزین وی شد گویا شاهزاده محمد بن سلمان میخواهد بگوید رئیس آینده گارد سلطنتی اوست.
عربستان هماکنون بر اساس پیشبینیهای ما فقط منتظر یک فرمان یا بیانیه است تا مردم این کشور سپیده دم یکی از این روزها زمانیکه از خواب بیدار میشوند یا اواخر شب، بیانیه دربار را بشنوند که در آن اعلام خواهد شد سلمان بن عبد العزیز پادشاه عربستان از قدرت به نفع پسرش محمد بن سلمان کنار رفته است و از اعضای خاندان حاکم و کارمندان ارشد و علما و شهروندان دعوت میشود با وی بیعت کنند و ما بر این باوریم که این روز دور نیست.
در انتهای این مطلب آمد است: آیا این انتقال قدرت به همان آرامی «اعلام شده» یعنی زمانی که دو ولیعهد -شاهزاده مقرن و شاهزاده محمد بن نایف- ظرف دو سال برکنار شدند خواهد بود؟ ما منجّم و کف بین نیستیم، اما هیچ احتمالی را که این روزها چنین احتمالاتی زیاد شده است، بعید نمیدانیم.