سفرهای اخیر «دونالد ترامپ» به خاورمیانه و دیدارهای وی با رهبران کشورهای عرب منطقه و رویدادهای پس از این سفر تاکنون تحلیل های بسیاری درباره سیاست آمریکا درباره منطقه خاورمیانه به دنبال داشته است.
رویدادهای پس از سفر ترامپ به عربستان و موضوع گیری ها او در این زمینه نشان می دهد اکنون تغییر مهمی در سیاست خارجی ترامپ در مورد منطقه خاورمیانه در حال رخ دادن است که می تواند آینده این منطقه را به شدت تحت تأثیر خود قرار دهد. تنش‌ها در منطقه خاورمیانه پس از سفر ترامپ به عربستان در حال افزایش است. پس از پایان سفر ترامپ در خاورمیانه بود که عربستان سعودی، مصر، بحرین و امارات متحده عربی به بهانه اظهارات امیر قطر که خبرگزاری رسمی این کشور برای ساعاتی آن را منتشر کرد، با متهم کردن قطر به ایجاد بی‌ثباتی در منطقه روابط دیپلماتیک با این کشور را قطع کرده‌اند. این گزارش در بردارنده مهمترین محور تحلیل هایی است که رسانه های عربی درباره پیامدهای اجرایی شدن سیاست های ترامپ در منطقه خاورمیانه منتشر کرده اند.
** پیامدهای رویکردهای نسنجیده ترامپ برای منطقه
صفحه عربی شبکه خبری «رویترز»، روزنامه «رای الیوم» چاپ لندن، صفحه عربی روزنامه «هافینگتن پست» انگلیس، روزنامه «المصراوی و تارنمای «البدیل» مصر، شبکه « النباء» و نشریه «المدی» عراق با اشاره به سیاست ها و موضع گیری های ترامپ درباره مسائل منطقه خاورمیانه، پیامدهای این رویکرد را بررسی کردند.
به نوشته صفحه عربی شبکه خبری رویترز، «زیگمار گابریل» وزیر امور خارجه آلمان از تنش های به وجود آمده در منطقه پس از قطع روابط عربستان و همپیمانان آن با قطر ابزار نگرانی کرد.
او هشدار داد ترامپیزه شدن خاورمیانه در روابط میان کشورهای منطقه خطراتی را به دنبال دارد. او گفت آشکار است منزوی شدن قطر و تنش به سود هیچ کس نیست. گابریل مدت ها است از قراردادهای تسلیحانی آلمان و قرار دادهای تسلیحاتی اخیر ترامپ با کشورهای حاشیه خلیج فارس انتقاد می کند. او گفت قراردادهای تسلیحاتی ترامپ با کشورهای حاشیه خلیج فارس، خطر رقابت های تسلیحاتی را افزایش می دهد و این سیاستی کاملا اشتباه است.
به نوشته روزنامه رای الیوم، راهبرد ترامپ بر حمایت از عربستان استوار است. او مدعی است عربستان می تواند با تروریسم مبارزه و ثبات در منطقه را تحقق بخشید. در واقع ترامپ به عربستان چراغ سبزی نشان داده است تا سیاست ها طایفه ای و خصمانه خود را به طور روز افزون در منطقه ادامه دهند. نخستین عنصر در این سیاست، کنار گذاشتن قطر از سوی عربستان و تحت فشار قرار دادن همپیمانان برای قطع روابط با قطر بود. با شکاف آشکار میان دو کشور قطر و عربستان روابط در منطقه به پایین تر سطح خود می رسد. اکنون قطر به ایران و ترکیه گرایش پیدا می کند و با گروه های مخالف عربستان در جهان اسلام وارد ائتلاف سازی می شود و نبرد میان گروه های مسلح در سوریه، عراق، یمن و شمال آفریقا به اوج خود خواهد رسید.
صحفه عربی روزنامه هافینگتن پست نوشت: ترامپ خاورمیانه را آتش کشیده است و با مدیریت بد در سطح جهانی بدترین تاریخ را می سازد. او نه از روی دوستی بلکه از روی خیره سری آتشی را زیر دیگ سیاه خاورمیانه شعله ور کرده است که در نتیجه این آتش عربستان و امارات روابط خود را با قطر قطع کردند.
به نوشته این روزنامه، هنگامی که شیپورهای جنگ نواخته می شود معمولا قدرت های بزرگ جهان خاموش می شوند. اما این مساله درباره ترامپ صدق نمی کند او در صفحه توئیتر خود گفت اقدام عربستان و امارات به خطر از تروریسم پایان می دهد و با این موضع خود از منزوی شدن قطر حمایت کرد.
روزنامه مصراوی در گزارشی با عنوان «بازی خطرناک ترامپ در خاورمیانه» نوشت: این روزها در واشنگتن شناخت اصلی ترین موضع در سیاست خارجی آسان نیست. هنگامی که عربستان و متحدان آن روابط خود را با قطر قطع کردند «رکس تیلرسون» وزیر امور خارجه آمریکا نخستین کسی بود که درباره این بحران اظهار نظر کرد و از طرف های درگیر خواست از راه مذاکره اختلاف ها را حل کنند.
«جیمز ماتیس» وزیر دفاع آمریکا از امکان پذیر بودن حل مشکلات ابراز خوش بینی کرد. سخنگوی رئیس جمهوری آمریکا هم گفت ترامپ برای آرام کردن اوضاع با طرف های درگیر صحبت خواهد کرد. اما ترامپ در صفحه توییتر خود در کنار عربستان ایستاد و قطر را رها کرد. ترامپ در سفر خود به خاورمیانه گفت باید به حمایت از ایدئولوژی ها تند پایان داده شود. ترامپ به طور کلی به دور از نهادهای سیاست خارجی و امنیتی آمریکا رفتار می کند. اظهارات او با موصع گیری وزیرانش متفاوت است.
تحلیلگران معقتدند عربستان و همپیمانان آن از فرصت به قدرت رسیدن ترامپ سوء استفاده می کنند تا همسایه خود را زیر کنترل در آورد. تنش میان قطر و کشورهای عربی موضوع تازه ای نیست. اما سفر چندی پیش ترامپ به ریاض فرصتی بود که عربستان از آن برای ادب کردن قطر استفاده کرد. زیرا عربستان احساس کرد ترامپ از آن حمایت می کند.
به نوشته تارنمای البدیل، ترامپ رئیس جمهوری آمریکا به دلیل استفاده از راهبرد جنگ سرد، عامل اصلی طوفان هایی است که منطقه خاورمیانه را درنوردیده است.
برپایه این گزارش، «لیون هیدار» تحلیلگر مجله «سبیکتاتور» بر این باور است که ترامپ با مشکلات خاورمیانه همانگونه که هستند برخورد می کند او با دیکتاتورها و مستبدها وارد عمل شده است همانطوری که در جنگ سرد چنین موضوعی در جریان بود. این راهبرد برای حفظ ارتباط آمریکا با غرب، خاورمیانه و کنترل شوروی سابق سودمند بود.
شبکه النباء عراق نوشت: با دقت نظر در هدف های آمریکا مشخص می شود که واشنگتن همواره برای بر هم زدن ثبات منطقه خاورمیانه و دامن زدن به آشوب تلاش می کند تا طرح های تقسیم و تجزیه را عملی سازد. اما اکنون این کشور از ابزارهای داخلی در کشورهای منطقه استفاده می کند. این تجربه ای است که آمریکا پس از جنگ عراق و زیان های هنگفت در آن به آن دست یافته است. شکست و زیان های آمریکا در این جنگ از نظر نظامی و انسانی هنوز هم خواب را سیاستمداران و استراتژیست های این کشور ربوده است.
به نوشته نشریه المدی عراق، اگر چه دشمنی ترامپ با ایران نظام پادشاهی عربستان را خرسند می سازد اما این موضوع در بلند مدت نتایج معکوسی را به دنبال خواهد داد. به عنوان مثال سیاست آمریکا در حمایت نامشروط از عربستان در جنگ یمن نتیجه مصیب باری را وجود آورده است و همچنین سیاست ها یکجانبه آمریکا در خاورمیانه می توان بحران های بسیاری به بار آورد.
