اکنون زمان گذراندن امتحانات است و بزودی دانشجویان سال آخر دانشگاه‌ها گواهینامه پایان تحصیلات عالی را دریافت می‌کنند. آنهایی که در کاخ‌ها زندگی می‌نند و تعیین‌کننده سرنوشت مردم خاورمیانه هستند، چه تحصیلاتی را کسب می‌کنند؟ کدامیک از شیوخ و رهبران کشورهای عربی در دانشگاه آکسفورد تحصیل کرده و چرا آکادمی نظامی سلطنتی انگلیس در بین آنها شهرت و محبوبیت دارد؟ در این گزارش نگاهی به تحصلات شیوخ و سردمدارن کشورهای عرب نگاهی می‌اندازیم.
حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین
وی در سن شش سالگی در بحرین به دبستان رفت. وی سپس و برای گذراندن دوره دبیرستان خود به مدرسه لیس (Leys) در شهر کمبریج انگلیس وارد شد. حمد پس از دوره دبیرستان در سپتامبر 1967 وارد کالج نظامی شهر آلدرشات در شهرستان همپشایر انگلیس شد. بن عیسی همچنین در ژوئن 1971 بخشی دیگر از دوره نظامی خود را در آموزشگاه فرماندهی نظامی ارتش آمریکا در منطقه فورت ایونوورت ایالت کانزاس آمریکا آغاز کرد.
ملک سلمان ابن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی
سلمان، تحصیلات ابتدایی را در دبستان شاهزادگان در ریاض به پایان رساند، دبستانی که ملک عبدالعزیز آن را برای فرزندان خود در سال 1937 تاسیس کرده بود. اما فراتر از این دوره آموزشی، هیچ سابقه خاص تحصیلی دیگری از وی وجود ندارد.
عبدالفتاح خلیل السیسی، رئیس جمهور مصر
السیسی در سال 1977 از آکادمی نظامی مصر فارغ التحصیل شد و وارد نیروی زمینی ارتش این کشور شد.
صباح الاحمدالجابر الصباح، امیر کویت
وی تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه مبارکیه این کشور گذراند. پس از این دوره، شیخ احمد الجابر الصباح، پدرش وی را برای تحصیل و کسب تجارب و مهارت‌های سیاسی به تعدادی از کشورهای اروپایی و آسیایی اعزام کرد.
شیخ تمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی، امیر قطر
تمیم، در سال 1997 دیپلم دبیرستان را از مدرسه شربورن (Sherborne School) انگلیس دریافت کرد و سپس از آکادمی نظامی سلطنتی ساندهرست (Royal Military Academy Sandhurst) این کشور فارغ التصیل شد.
شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان، رئیس دولت امارات متحده عربی
خلیفه بن زاید تحصیلات ابتدایی خود را مدرسه شهر العین گذراند، مدرسه‌ای که پدرش شیخ زاید در این دومین شهر بزرگ امارت ابوظبی تاسیس کرده بود.
قابوس بن سعید آل سعید، سلطان عمان
سلطان قابوس تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در شهر صلاله گذراند. پدرش در سپتامبر 1958 وی را به انگلیس اعزام کرد و در آنجا به تحصیلات خود در مدرسه سافولک (Suffolk) ادامه داد. در سال 1960 وارد آکادمی نظامی سلطنتی در ساندهرست شد و مدت دو سال را در آنجا گذراند. وی با درجه ستوانی از این آکادمی فارغ التحصیل شد. اندکی بعد به یکی از گردان‌های نظامی مستقر در آلمان پیوست و مدت شش ماه در آنجا خدمت کرد. سپس وی به انگلیس بازگشت و در آنجا دوره آموزشی ویژه برای مطالعه سیستم خودگردانی محلی را طی کرد. قابوس در سال 1964 به کشورش بازگشت.
بشار اسد، رئیس جمهور سوریه
وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در دمشق گذارند و سپس دانشجوی رشته پزشکی شد و در سال 1988 دیپلم پزشکی را دریافت کرد. سپس اسد به کار در بیمارستان نظامی شهر تشرین پرداخت و در سال 1992 برای ادامه تحصیل در رشته چشم‌پزشکی عازم بریتانیا شد. وی در سال 1994 به سوریه بازگشت.
بشار اسد همچنین در سپاه پزشکی نظامی ارتش سوریه خدمت کرده و پس از چند سال خدمت در ارتش در سال 1999 درجه سرهنگی را دریافت نمود.
فؤاد معصوم، رئیس جمهوری عراق
فؤاد معصوم تا 18 سالگی در شمال عراق سرگرم تحصیلات دینی بود، اما بعدها برای ادامه تحصیلات و دریافت درجه کارشناسی در دانشکده حقوق اسلامی دانشگاه الازهر به قاهره رفت. وی بعدها درجات کارشناسی ارشد علوم اسلامی و دکترای فلسفه را دریافت کرد.
ملک عبدالله، پادشاه اردن
وی تحصیلات ابتدایی خود را در کالج اسلامی شهر امان گذراند و سپس در کالج سن ادموند انگلیس (St Edmund's College)، مدرسه ایگلبروک (Eaglebrook School) و آکادمی دیرفیلد (Deerfield Academy) آمریکا به تحصیلات خود ادامه داد. وی یک دوره تکمیلی را در کالج پمبروک آکسفورد طی کرد و در سال 1980 آن‌را به پایان رساند. سپس برای تحصیل وارد آکادمی نظامی سلطنتی در ساندهرست انگلیس شد و اندکی بعد به سواره نظام سلطنتی این کشور پیوست. یک سال بعد درجه ستوان دومی را دریافت کرد. عبدالله دوم در سال 1987 دوره کارشناسی دانشکده دیپلماسی دانشگاه جورج تاون آمریکا را به پایان رساند.
محمد ششم، پادشاه مراکش
پدرش وی را در سن چهار سالگی برای تحصیل به مدرسه‌ای واقع در کاخ سلطنتی این کشور در شهر رباط فرستاد. وی تحصیلات ابتدایی را در مدرسه «میدیا» و تحصیلات متوسطه را در انستیتو «مولوی» گذارند. محمد ششم در ژوئن 1981 درجه کارشناسی خود را دریافت کرده و در ادامه در دانشکده علوم حقوقی، اقتصادی و اجتماعی دانشگاه محمد پنجم در رباط به تحصیلاتش ادامه داد. در سال های 1987 و 1988 دو درجه کارشناسی دیگر در رشته های علوم سیاسی و حقوق عمومی دریافت کرد. در سالهای 1988 و 1989 دوره شش‌ماهه کارآموزی را در دفتر ژاک دلور، رئیس وقت کمیسیون اروپایی طی کرد. 29 اکتبر سال 1993 با دفاع از رساله دکترای خود با موضوع «همکاری اتحادیه اروپا و مغرب عربی» از دانشگاه نیس-سوفیا آنتی-پولیس فرانسه فارغ التحصیل شد.
عمر حسن احمد البشیر، رئیس جمهور سودان
وی در سال 1967 از آکادمی نظامی سودان فارغ التحصیل شد. در سال 1981 میلادی درجه کارشناسی علوم نظامی را در دانشگاه فرماندهی و مدیریت دریافت کرد. سپس در سال 1983 درجه کارشناسی ارشد علوم نظامی را در مالزی دریافت کرد و در سال 1987 به عضویت آکادمی علوم سودان در آمد.
عبدالعزیز بوتفلیقه، رئیس جمهور الجزایر
پس از پایان تحصیلات متوسطه در سال 1956 در سن 19 سالگی وارد صفوف ارتش آزادی بخش ملی الجزایر شد.
الباجی قاید السبسی، رئیس جمهور تونس
السبسی درجه کارشناسی ارشد خود در رشته حقوق را در سال 1948 در دانشگاه شهر دیژون فرانسه دریافت کرد. در سال 1949 برای ادامه تحصیل به پاریس رفت. در سال 1952 پس از پایان تحصیلات خود به تونس بازگشت.
محمود عباس، رهبر فلسطین
تحصیلات متوسطه و عالی خود را در سوریه به پایان رساند. در ادامه وارد دانشکده حقوق دانشگاه قاهره شد و از آنجا دانش‌آموخته شد. محمود عباس در سال 1982 تحصیلات عالی خود را در رشته علوم سیاسی در داشنگاه دوستی ملل روسیه به پایان رساند. در سال 1984 از رساله دکترای خود با موضوع «روابط مخفیانه آلمان نازی و جنبش صهیونیستی» دفاع کرد که مدتی بعد این رساله با عنوان «روابط رهبران آلمان نازی و سران جنبش صهیونیستی» توسط بنگاه چاپ و نشر«دار ابن رشد» به چاپ رسید.
محمد ولد عبدالعزیز، رئیس جمهوری موریتانی
وی در دوران جوانی خود از سوی مقامات کشورش برای تحصیلات نظامی به مراکش اعزام شد و در رشته افسرِ مکانیک از آکادمی نظامی شهر مکناس مراکش فارغ التحصیل گردید.
