روزنامه واشینگتن پست در مطلبی نوشت: کاخ سفید در زمان زمامداری ترامپ معمولاً به سرعت به حملات تروریستی داعش واکنش نشان میدهد؛ خواه این حملات در پاریس رخ دهد، خواه در منچستر یا لندن، و خواه این حملات در قالب یک رخداد عجیب در فیلیپین نمایان شود.
اما ترامپ روز چهارشنبه به شکلی ملموس ساکت بود. سخنگوی وزارت خارجه در قالب یک محکومیت کلی واکنش نشان داد و تصریح کرد «شرارت تروریسم در جهانی آرام و متمدن جایی ندارد.»
اما وقتی ترامپ در نهایت سکوتش را شکست، پیامش تمامی حسن نیتی را که دیپلماتهای آمریکایی مایل به انتقال آن بودند از بین برد. پیام ترامپ اینطور آغاز میشود: «ما مغموم هستیم و برای قربانیان بیگناه حملات تروریستی در ایران و برای مردم ایران که ایام دشواری را تجربه میکنند، دعا میکنیم.»
اما پیام ترامپ با یک نتیجهگیری تهاجمی به تهران پایان یافت: «تأکید میکنیم کشورهایی که از تروریسم حمایت میکنند، خطر قربانی شدن به وسیله شیطانی که تبلیغ میکنند را به جان میخرند.»
در ادامه این مطلب آمده است: چنین واکنشی برای به دست آوردن امتیازات سیاسی آن هم در زمان ابراز اندوه از مرگ افراد بیگناه، نخنما و عاری از هرگونه احساس است. اما با در نظر گرفتن تنشهای جدی میان تهران و واشینگتن که در دوره ترامپ تشدید هم شده اند، بیانیه ترامپ ظاهراً در تعاملات جهانی از مرزی نانوشته عبور کرده است. مقامات ایرانی هم حملات تروریستی را در آمریکا محکوم میکنند – مانند آنچه سال گذشته در یک کلوب شبانه در اورلندو رخ داد؛ اما نمیگویند شیطان بزرگ، جزای عمل خود را میبیند. ایرانیان پس از حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001، با روشن کردن شمع به همدردی با بازماندگان آن حوادث پرداختند.
چنان که پیشتر نیز نوشتهایم، دشمنی دولت ترامپ با ایران بخشی از سیاست کلی پذیرش برنامه و لفاظی رقبای اصلی ایران – عربستان سعودی و اسرائیل -- در منطقه است. سران آنها ایران را به منزله یک تهدید میدانند.
اما حمله به ایران به وسیله حزبالله لبنان انجام نشد. ایران به وسیله گروهی تروریستی مورد حمله قرار گرفت که ایدئولوژی آن به نگرشی مذهبی که مفتیان سعودی آن را تبلیغ میکنند، در قیاس با آنچه به وسیله روحانیان در شهر قم تبلیغ میشود بسیار نزدیکتر است. این پدیدهای است که کاخ سفید و شرکایش آن را به آسانی نادیده میگیرند.
واقعیت این است که دولتهای پیشین آمریکا دههها در برابر تأثیر بیثبات کننده بنیادگرایی مورد حمایت عربستان سعودی بر جهان اسلام تسلیم بودند و یا خود را در قبال آن به نابینایی زدند. اما دولت ترامپ که آشکارا با افراطگرایی مخالفت میکند، به گونهای بیسابقه به سعودیها جسارت میبخشد.
تنها چند ساعت پس از حملات تروریستی تهران، سنای آمریکا با اکثریتی قاطع به ادامه مباحث درباره قانونی رأی داد که تحریمهای جدیدی را بر ضد ایران اعمال خواهد کرد. چندین سناتور دموکرات با توجه به زمان این رأیگیری خواستار تعویق آن شدند؛ اما پیشنهاد آنها به حاشیه رانده شد.
به نوشته واشینگتن پست، اظهارات ترامپ واکنش تند شورای ملی ایرانیان آمریکا را به همراه داشت. در بیانیه این گروه آمده است: «ما تأکید میکنیم دولتهایی که نمیتوانند با رنج انسانی همدردی کنند، خطر از دست دادن انسانیت خود را به جان میخرند و رؤسای جمهوری که نمیتوانند قربانیان واقعی تروریسم را تشخیص دهند، قادر به رهبری نبرد با تروریسم نیستند.»