روزنامه «کامرسانت» می نویسد: "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری آمریکا تقریبا سه ماه بعد از ورود خود به کاخ سفید، بزرگترین تصمیم خویش در عرصه سیاست خارجی را اتخاذ کرده و در شب جمعه دستور دارد تا 59 موشک کروز به سمت پایگاه هوایی «الشعیرات» در استان حمص سوریه شلیک شود. این اقدام پاسخ آمریکا به حمله شیمیایی اخیر به شهر خان شیخون بود که واشنگتن مسئولیت آن را به گردن دمشق انداخته است. روسیه این حمله را «اقدامی متجاوزانه» نامیده و توافقات خود با طرف آمریکایی در مورد هماهنگی اقدامات نظامی در حریم هوایی سوریه را متوقف کرد.
این اقدام نظامی آمریکا هرچند امکان «ازسرگیری مجدد روابط» با مسکو را به حداقل کاهش داده، ولی می تواند به دونالد ترامپ در عرصه سیاست داخلی کمک زیادی کند.
فرماندهی نظامی آمریکا روز جمعه اعلام کرد که در جریان حملات موشکی به پایگاه هوایی ارتش سوریه تلاش شد تا تعداد قربانیان در میان نیروهای نظامی روسی حاضر در آن به حداقل برسد و به همین دلیل حمله در شب جمعه صورت گرفت که «تقریبا این پایگاه خالی است». البته بر اساس اطلاعات ارتش سوریه و وزارت دفاع روسیه، این مسئله صحت نداشته و تعدادی از نیروهای نظامی سوری، چند نفر از نیروهای نظامی روسیه و حتی چند شهروند غیرنظامی ساکن منطقه قربانی این حملات شدند.
خط بطلان بر مشارکت روسیه و آمریکا در سوریه
علاوه بر این، روابط روسیه و آمریکا نیز بزرگترین قربانی این اقدام واشنگتن قرار گرفت و حداقل می توان گفت که دیگر نباید انتظار همکاری روسیه و آمریکا در حل و فصل بحران سوریه را داشت.
دو کشور تازه شروع به هماهنگی اقدامات هوایی خویش علیه گروههای تروریستی و تبادل اطلاعات اولیه در این زمینه نموده بودند. ولی ظاهرا در آینده دیگر نباید انتظار چنین هماهنگی اقداماتی را داشت. "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه در نشست روز جمعه خود با اعضای شورای امنیت این کشور، اقدام آمریکا در حمله موشکی به سوریه را بعنوان «اقدامی متجاوزانه و در مغایرت با قوانین بین المللی» ارزیابی کرد.
وزارت امور خارجه روسیه نیز تاکید کرد که «آمریکا به رویارویی نظامی به کشوری پرداخته که در حال مبارزه با تروریسم بین المللی است». وزارت دفاع روسیه نیز اعلام کرده است که در آینده نزدیک اقداماتی برای افزایش توانایی و تاثیر سامانه های دفاع ضد موشکی نیروهای مسلح ارتش سوریه انجام خواهد گرفت. بر اساس برخی اطلاعات، این اقدامات شامل تحویل تجهیزات مدرن راداری و اطلاعاتی به ارتش سوریه خواهد بود.
مسکو از درگیری نظامی با آمریکا خودداری کرد
البته در وزارت دفاع روسیه توضیح نداده اند که چرا سیستمهای هشدار دهنده روسی مستقر در پایگاههای «حمیمیه» و «طرطوس» در خاک سوریه، حمله موشکی آمریکایی را دفع نکرده است. ولی به گفته منابع خبری این روزنامه در ساختارهای نظامی، چند ساعت قبل از این حادثه، طرف آمریکایی چند کشور، از جمله روسیه، را در جریان قصد خویش برای حمله موشکی به سوریه قرار داده بود، ولی هدف دقیق این حمله فاش نشده بود.
این مقام نظامی توضیح داد، بنابراین پنتاگون از قبل به طرف روسی هشدار داده بود و اگر موشکهای رهگیر سیستم دفاع ضد هوایی روسیه به این حملات واکنش نشان می دادند، در واقع روسیه و آمریکا درگیر یک مناقشه نظامی مستقیم در خاک سوریه شده بودند.
یکی دیگر از منابع خبری کامرسانت در وزارت دفاع روسیه نیز گفته است: «سیستم دفاع ضدهوایی روسیه در خاک سوریه قبل از هر چیز وظیفه دفاع از تاسیسات نظامی روسی را دارد و وظیفه ندارد که همه خاک سوریه را تحت پوشش خود قرار دهد.»
این روزنامه یادآور شد، اکثر کشورهای غربی و عربی آشکارا از اقدام نظامی آمریکا در سوریه حمایت کرده اند. در این بین بغیر از دولت سوریه و مقامات مسکو، تنها جمهوری اسلامی ایران قاطعانه حمله موشکی آمریکا به خاک سوریه را محکوم کرده است.
ترامپ ثابت کرد که مامور روسها نیست
"دمیتری مدویدیف" نخست وزیر روسیه روز جمعه یادآور شد: «دونالد ترامپ با تصمیم برای حمله به سوریه نشان داد که تا چه اندازه تحت تاثیر سیاستمداران تندور در داخل آمریکا قرار داشته و ماشین قدرت در واشنگتن بعد از حدود دو ماه ونیم مواضع انتخاباتی ترامپ را درهم شکست.»
البته کارشناسانی که «کامرسانت» با آنها صحبت کرده، ارزیابی دیگری از علت این تصمیم دولت آمریکا داشته و غالبا به این نکته توجه کرده اند که حمله موشکی به سوریه، ابزاری قابل اطمینان و موثر برای حل و فصل مشکلات داخلی دونالد ترامپ بوده است.
"آندری فرولوف" کارشناس مرکز تجزیه و تحلیل راهبردی و فناوری روسیه به این روزنامه گفته است: «این حمله به رئیس جمهوری آمریکا کمک کرد تا بر ابتکارعمل مخالفان سیاسی داخلی خود فایق آید. هر روز صدای جدیدی در رابطه با وجود تماس بین کاخ سفید و کرملین به گوش می رسید، ولی با این حمله ترامپ دقیقا ثابت کرد که او مامور روسها نبوده و روی وحدت نیروهای سیاسی و اجتماعی آمریکا تاکید دارد.»
دومین سناریو به این مسئله توجه دارد که این عملیات نظامی از سوی نیروهایی لابی شده که خواستار شکست تلاشها برای گرم شدن روابط روسیه و آمریکا هستند.
"سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روز جمعه به سئوال خبرنگار «کامرسانت» در مورد علت این حادثه، ناامیدی خود از این اقدام واشنگتن را پنهان نکرده و یادآور شد: «واضح است که این حمله به روابط روسیه و آمریکا آسیب جدی وارد می کند.» وی در عین حال ابراز امیدواری کرد که این اقدام واشنگتن «نتیجه غیرقابل جبرانی» در پی نداشته باشد.
البته منابع خبری این روزنامه در وزارت امور خارجه روسیه ابراز اطمینان نموده اند که تاکنون تغییری در سفر برنامه ریزی شده "رکس تیلرسون" به مسکو برای 12-11 ماه آوریل صورت نگرفته است.
اهداف داخلی و خارجی ترامپ از حمله به سوریه
به نوشته این روزنامه، بالاخره سومین سناریو این است که دولت جدید آمریکا با این اقدام تصمیم گرفته تا تفاوت خط مشی سیاست خارجی خود از خط مشی دولت "باراک اوباما" را نشان دهد.
"دمیتری ترنین" مدیر مرکز کارنگی در مسکو به خبرنگار «کامرسانت» توضیح داده است: «دونالد ترامپ با این حمله موشکی نشان داد که وی به نقض "خطوط قرمز" تعیین شده از سوی خود واکنش جدی نشان می دهد. وی می گوید: ما متجاوز نیستیم، ولی اگر کسی منافع و اصول ما را زیر پا بگذارد، با حمله سریع و قاطع ما روبرو خواهد شد.»
به عقیده این کارشناس برجسته، «در این رابطه، مسلما حمله موشکی، اقدامی نمایشی بود: سیاست خارجی در عرصه سیاست داخلی آمریکا تاثیر زیادی دارد و می بایست افکارعمومی آمریکا را تحت تاثیر قرار دهد و در عرصه بین المللی نیز می بایست «تصویری سرسختانه و قاطع» از او نشان دهد.»
ترنین معتقد است که در حال حاضر نباید انتظار داشت که حمله نظامی به سوریه ادامه پیدا کند و بعید است که ترامپ علاقه داشته باشد تا جنگ گسترده ای را علیه دولت سوریه براه اندازد که شاید حتی او را در مقابله نظامی با روسیه قرار دهد.
این روزنامه در پایان یادآور شده است، برغم انگیزه های رئیس جمهوری آمریکا، بدون تردید حمله نظامی به سوریه، باعث افزایش محبوبیت ترامپ در داخل آمریکا می شود. سیاستمداران تندرو و رسانه های گروهی آمریکا اکنون نسبت به او مهربانتر خواهند شد و این مسئله ازهم اکنون نیز روشن شده و حتی نمایندگان دموکرات کنگره آمریکا نیز از اقدام رئیس جمهور ترامپ حمایت کرده اند. لازم به یادآوری است که دونالد ترامپ تصمیم حمله به سوریه را با استفاده از این حق خویش گرفت که از قبل نمایندگان کنگره را در جریان عملیات نظامی قرار ندهد.