«ژان کلود یونکر» سه روز پیش در جمع سران احزاب دموکرات مسیحی کشورهای اروپایی در مالت گفته است: اگر دونالد ترامپ به تشویق سایر کشورهای اروپایی جهت تقلید از برگزیت ادامه دهد، در آن صورت من هم برای جدایی تگزاس و اوهایو از ایالات متحده آمریکا تبلیغ خواهم کرد.
این هشدار درست در زمانی مخابره می شود که اروپای واحد در التهاب ناشی از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری فرانسه به سر می برد.
بسیاری از تحلیلگران مسائل اروپا معتقدند در صورت پیروزی مارین لوپن ـ نامزد ضد اروپایی مورد حمایت ترامپ ـ عملا حیات اروپای واحد مورد تهدید قرار خواهد گرفت.
چندی پیش رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا در سخنانی جنجال برانگیز اعلام کرد که برگزیت تصمیم درستی از سوی شهروندان انگلیسی بوده و دیگر کشورهای اروپایی نیز دیر یا زود از این تصمیم تقلید خواهند کرد!
به عبارت بهتر؛ ترامپ از ابتدای حضور خود در کاخ سفید به اتحادیه اروپا و منطقه یورو اعلام جنگ کرده است. اگرچه یونکر قبل از حضور ترامپ در کاخ سفید نیز نسبت به مواضع ضد اروپایی وی هشدار داده بود، اما این بار وی هشدار صریح تری را خطاب به رئیس جمهور آمریکا مطرح کرده است.
در جریان برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ در سال گذشته، تقابل سران اروپایی و اعضای دولت ترامپ به نقطه اوج خود رسید و مقامات اروپایی صراحتا مواضع ضد اروپایی را تهدیدی برای حیات اتحادیه اروپا دانسته و این سخنان و مواضع را محکوم کردند.
با این حال به نظر می رسد ترامپ قصد ندارد به رویکرد سلبی خود در قبال اتحادیه اروپا و منطقه یورو پایان دهد. وی در جریان رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ ایالات متحده آمریکا نیز از برگزیت به عنوان پدیده ای مطلوب حمایت کرده بود.
هشدار اخیر یونکر نشان می دهد تقابل مقامات آمریکایی و اروپایی وارد فاز علنی شده و بدیهی است در آینده ای نزدیک این تقابل شدت خواهد گرفت.
به هر حال اگرچه در صورت شکست لوپن در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، دولت ترامپ ناچار به اتخاد مواضعی محافظه کارانه تر در قبال اروپای واحد خواهد شد اما کلیت تقابل واشنگتن ـ بروکسل به قوت خود باقی خواهد ماند زیرا گروههای ملی گرا و راست افراطی در کشورهای مختلف اروپایی همچنان مورد حمایت دونالد ترامپ و دولت وی قرار دارند.
این موضوع از سوی سران اروپایی که بیشتر به دو جناح سنتی راست میانه و سوسیال دموکرات تعلق دارند غیر قابل هضم است.
از سوی دیگر؛ بسیاری از تحلیلگران معتقدند برخی ایالات آمریکا مانند کالیفرنیا دارای استعداد بالقوه ای جهت جدایی از ایالات متحده هستند و در صورتی که این استعداد بالقوه، تحریک شده و شکوفا شود، اوضاع برای سران هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه در ایالات متحده آمریکا سخت تر خواهد شد.
از این رو سخنان و به عبارت بهتر، هشدارهای اخیر یونکر به دونالد ترامپ را نمی توان هشداری ساده در نظر گرفت. این هشدار از یک سو نشان دهنده فوران خشم مقامات اروپایی از مواضع ترامپ و از سوی دیگر، نقطه آشکار ساز تقابلی تمام عیار میان واشنگتن و اروپای واحد است.
ترامپ در صدد بازگشت اروپا به قبل از دوران تشکیل اتحادیه اروپاست و از بیان این موضع جنجالی ابایی ندارد. در مقابل وی، سران اروپایی معتقدند که ترامپ خط قرمز آنها در خصوص یکپارچگی سیاسی و اقتصادی در قاره سبز را زیر پا گذاشته است.
برخی سیاستمداران اروپایی مانند آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان البته ترجیح داده اند تاکنون وارد فاز تقابل علنی و عملی با ترامپ نشوند و از کنار مواضع وی به نوعی عبور کنند. با این حال به نظر می رسد صبر مقامات اروپایی در مقابل ترامپ در حال لبریز شدن است.
ژان کلود یونکر به عنوان رئیس کمیسیون اروپایی به نیابت از سران همه اعضای اتحادیه اروپا، پاسخی دیرهنگام ولی صریح به رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا داده است.
در نهایت اینکه مناسبات سیاسی، اقتصادی و حتی امنیتی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا تا حدود زیادی تحت تاثیر مواضع سلبی ترامپ در قبال اروپای واحد قرار گرفته است.
شواهد و مستندات موجود نشان می دهد که رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا حاضر به عقب نشینی از مواضع سلبی خود در قبال اتحادیه اروپا نیست و همین امر مولد بحرانهای مزمن و دامنه داری در روابط فیمابینی واشنگتن و اروپای واحد خواهد بود.
سوال اصلی اما اینجاست که مقامات اروپایی در مقابل رویکرد تجزیه طلبانه ترامپ در قبال اتحادیه اروپا و منطقه یورو، چه رویکردی اتخاذ خواهند کرد؟
به نظر می رسد هشدارهایی از قبیل آنچه اخیرا از سوی یونکر به واشنگتن مخابره کرده است، در آینده نیز ادامه خواهد یافت. موضوعی که خشم سیاستمداران دو حزب جمهوریخواه و دموکرات از سیاست های ترامپ در قبال اروپا را بر می انگیزد.
