تکاپوی سریع و شتابان امارات متحده عربی در قبال نیروهای دموکراتیک سوریه و پیشنهادهای وسوسه کننده به این نیروها، در حالی است که امارات مدتها از دخالت مستقمیم در تحولات سوریه خودداری می کرد.
تحول مهم و پیچیده در شمال سوریه
تحول مهمی در پرونده شمال سوریه در راه است که پیچیدگی موجود در صحنه میدانی این کشور را دو چندان می کند؛ پیچیدگی و ابهامی که از حومه حلب آغاز شده و تا دورترین نقطه شمال شرقی حسکه امتداد می یابد و این بار در انتظار عناصر جدیدی است که سرفصل آن سرازیر شدن بازیگران جدید به صحنه این تحولات و کمشکش نفوذ برخی عرب های خلیج فارس در ارتباط با نیروهای دموکراتیک سوریه است.
در این شرایط عناصر کشمکش در سوریه فراوان است و بخشی از آن به اوضاع کلی منطقه مربوط می شود و برخی دیگر برگرفته از سناریوی «تقسیم» در کشوری است که شرایط برای زیاده خواهی های برخی در آن مهیا است.
در فراز و نشیب این تحولات، امارات که سال ها خود را از درگیر شدن مستقیم در پرونده کشمکش سوریه دور نگاه داشته بود، تکاپوی قابل ملاحظه ای از خود نشان داده است که به طور پنهانی و پشت پرده در جریان است.
به عبارت دیگر قطب نمای امارات اکنون به سمت شمال تنظیم شده است و دلیل و انگیزه این تکاپوها فقط به اوضاع سوریه محدود نمی شود بلکه از این فراتر رفته و ناشی از اوضاع منطقه و پرونده های تو در تو و پیچیده آن نیز هست.
دشمنی امارات با اخوان المسلمین و تاثیر آن بر روابط با ترکیه
از جمله این عوامل می توان به دشمنی سرسختانه امارات با اخوان المسلمین اشاره کرد و در نظر داشت که این دشمنی به طور طبیعی روابط امارات و ترکیه را تحت تاثیر قرار می دهد.
تکاپوی جدید امارات، محور گفت وگوی اردوغان در قطر و عربستان
نکته مهم اینکه این تحول یکی از پرونده های مورد بحث رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در سفر به چند کشور عرب حاشیه خلیج فارس بود که امارات را از آن استثنا کرد و بیشتر بر متحد دیرینه خود یعنی قطر و متحد لازم و ضروری یعنی عربستان متمرکز شد.
با وجود اینکه رویکرد دولت جدید آمریکا عامل اصلی تغییر قطب نمای ترکیه به شمار می آید آن هم در شرایطی که تا پیش از آن و به عبارت دقیق تر پس از کودتای نافرجام به سمت مسکو گرایش پیدا کرده بود، اما نمی توان تاثیر تحرک جدید امارات را در این خصوص نادیده گرفت.
تحرک امارات برای دوستی با دشمن شماره یک اردوغان
آنچه تاثیر امارات در این خصوص را دو چندان می کند، اینکه اماراتی ها عملا به سمت برقراری ارتباط به سمت نیروهای دموکراتیک سوریه دشمن شماره یک اردوغان و تمایل آنان به ایجاد منطقه خودمختار گرایش پیدا کرده اند.
برخی اطلاعات در این خصوص حاکی از این است که تکاپوی سریع و شتابان امارات مبتنی بر دو مسیر اصلی است:
اول: استفاده ازعشایر و پیشنهاد حمایت مالی از تعدادی از سران آنان از رقه تا دیرالزور.
دوم: خطاب قرار دادن کُردهای سوریه.
رویارویی با نفوذ ترکیه در شمال سوریه، منافع مشترک امارات و کُردها
در این خصوص گفته می شود، گفت وگوهای جدی بین برخی شخصیت های اماراتی و برخی مسئولان نظامی و سیاسی کُرد سوریه صورت گرفت که محور نخست آن « منافع مشترک» بود و لازمه آن رویارویی با نفوذ ترکیه در شمال سوریه است.
در این خصوص این احتمال قوت دارد که تکاپوی امارات ناشی از بازنگری راهبرد خود در قبال پرونده شمال سوریه و کُردها باشد، از همین رو نفوذ شتاب زده ترکیه در شمال سوریه به این دلیل بود که متوجه شد کُردها به تمایلات امارات پاسخ داده اند.
در این میان برخی اطلاعات حاکی از این است که با وجود اعتماد فراوان تعداد زیادی از رهبران کُرد به آمریکا، اکنون آنان برای ماهیت و موجودیت خود احساس خطر واقعی می کنند تا جایی که از نظر آنان مشارکت عشایر ضروری است و نباید فقط به عشایری که تحت حمایت عربستان هستند، محدود شود از همین رو اکنون رهبران کُرد به فکر تعامل با پیشنهادات امارات افتاده اند.
اقدامات سریع امارات برای تقویت روابط عشایری
هر چند تلاش امارات برای بهره برداری از روابط عشایری موضوع تازه ای نیست اما روند آن در دو ماه اخیر شتاب گرفته است و حتی اماراتی ها به نفوذ بر جریان «الغد» به رهبری احمد الجربا ریئس پیشین ائتلاف مخالفان سوریه رو آورده اند.
در این میان چه بسا تکاپوی سریع و شتابان امارات موجب اعلام تشکیلات نظامی عشایری جدیدی شود که منافع آن بین طرف های مختلف از جمله عربستان تقسیم خواهد شد.
در این میان نکته قابل توجه اینکه نهادهای مختلف سعودی در چند ماه اخیر متوجه لزوم آزادی از سلطه ترکیه شده اند زیرا سلطه ترک ها فقط بر گروههای مسلح سوریه محدود نمی شد بلکه حامیان مالی این گروهها را نیز در برمی گرفت.
در نتیجه عربستان در چند ماه اخیر در صدد تقویت روابط دیرینه با یکی از تشکیلات عربی قسد یا همان جیش الثوار (ارتش انقلابیون) به رهبری عبد الملک بُرد معروف به ابو علی برآمد.
نشانه های روابط سعودی ها با جیش الثوار در دو ماه اخیر بیش از پیش در حال نمود بوده است و احتمال می رود آنکارا تلاش کند که عربستان را متقاعد سازد جیش الثوار را به جدایی از قسد سوق دهد.
به عبارت دیگر آنکارا تلاش دارد بار دیگر قدرت مالی سعودی را به جای اینکه در خدمت قسد باشد در خدمت منافع خود در آورد و به این ترتیب جیش الثوار را به جای دشمنی با نیروهای سپر فرات به یکی از ابزارهای سلطه جویی خود در شمال سوریه تبدیل کند.
در این میان آنچه انگیزه ترکیه را تقویت می کند، روابط بین قسد و امارات است به ویژه اینکه فرستادگان عشایر پیام های امارات را که پیشنهادهای وسوسه کننده ای دارد، به رهبران جیش الثوار منتقل کرده اند تا بتوانند آنان را با وجود دوستی با عربستان به سمت خود جلب کنند.
با اینهمه انتظار نمی رود جیش الثوار تصمیم نهایی را بدون موافقت آمریکا اتخاذ کند زیرا این گروه حتی پیش از ملحق شدن به قسد زیر نظر آمریکا و وابسته به آن بوده است.
