گروهک تکفیری داعش در حالی با شکست های گسترده در عراق و سوریه روبرو شده است که در مناطق دیگر به تحرکات خود ادامه می دهد.
یکی از مناطقی که داعش به دنبال حفظ جای پای خود است شبه جزیره سیناء در مصر است که با ارتش مصر در حال جنگ است و از برخی مشکلاتی که دولت مصر با آن دست و پنجه نرم می کند، بهره برداری می کند. ارتش مصر در حال حاضر با گروه ولایت سیناء وابسته به داعش در حال جنگ است. داعش شمال سیناء را محلی برای تاخت و تازهای خود قرار داده است. داعش تاکنون شماری از نظامیان مصری را کشته است.
داعش در اشغال مناطق مسکونی با شکست روبرو شد و در سال ۲۰۱۵ به اشغال آن بر شهر شیخ زوید در سیناء پایان داده شد و جنگنده های اف ۱۶ مصر مواضع این گروهک را بمباران کردند و از همین رو این گروهک به جنگ فرسایشی متوالی شامل انفجارها و به کارگیری تک تیراندازان و حمله به ایست بازرسی های امنیتی روی آورد.
این در حالی است که «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر در واکنش به حملات داعش اعلام کرده است که این حملات در برهه اخیر با کاهش محسوسی در مقایسه با دوره های قبل برخوردار بوده است و قاهره تلاش مضاعفی را علیه تروریسم به کار گرفته است.
اظهار نظر رئیس جمهور مصر در حالی است که به اعتقاد تحلیلگران به نظر می رسد که این حملات داعش ادامه دار باشد.
به اعتقاد تحلیلگران امور گروههای تروریستی، داعش در سیناء بر خلاف استراتژی خود در سوریه و عراق حرکت می کند به این ترتیب که در حالی که در عراق و سوریه یورش گسترده انجام می دهد و سرکرده های آن مشخص هستند اما در مصر از مین و تله های انفجاری کارگذاشته شده در راهها و عوامل انتحاری و تک تیراندازان استفاده می کند.
عملیات آن در مصر مشابه آنچه در تونس و اروپا انجام می دهد است. داعش در مصر در قالب گروههای کوچک به شکل پنهان عمل می کند؛ گروههایی که ارتباطی با یکدیگر ندارند. حملات داعش در مصر به این صورت است که شبکه ها و افراد وابسته به داعش دست به حملاتی می زنند و آنگاه داعش مسئولیت آن را برعهده می گیرد. داعش معمولا در فضای مجازی از افراد وابسته به خود می خواهد که نظامیان و جاسوسان را در مصر هدف قرار دهند.
از نگاه تحلیلگران امور مصر به نظر می رسد که داعش حملات خود را بیشتر در استان سیناء متمرکز کرده است و تحرکات آن در قاهره و اطراف آن قابل مقایسه با تحرکات آن در سیناء نیست. اما داعش همواره تلاش می کند در حالی که جای پای خود را در سیناء حفظ می کند برای کاستن از فشارهای نظامی ضد این گروهک دست به تحرکاتی خارج از مناطق تحت تمرکز خود بزند.
هدف داعش بیشتر ضربه زدن به بخش گردشگری مصر است که شاهرگ اساسی درآمد دولت مصر را تحت تاثیر قرار دهد به ویژه که اقتصاد مصر سخت تحت تاثیر واردات است و بخش گردشگری این کشور ارز آوری برای این کشور دارد. مناطق گردشگری مصر و گنج های فرهنگی دیگر آن از جمله اهرام ثلاثه به علت نابسامانی های امنیتی زیان دیده اند و انفجار هواپیمای مسافربری روسیه در اکتبر ۲۰۱۵ برای فراز سیناء زیانهای زیادی را به مصر وارد کرد و ادامه حملات داعش در قاهره و دیگر مناطق می تواند تلاش های دولت مصر برای رونق بخشیدن به صنعت گردشگری این کشور را با چالش روبرو کند.
این در شرایطی است که برخی از ناظران امور مصر بر این باورند که دولت مصر از استراتژیک و راهبرد لازم برای مقابله با تروریسم برخوردار نیست. از سویی به اعتقاد این افراد، محیط منطقه ای پرآشوب از سوریه و عراق گرفته تا لیبی که در همسایگی مصر قرار دارد سبب شده است که تروریستها وارد مصر شوند و دست به یورش هایی بزنند.
همانطور که گفته شد، داعش به دنبال حفظ حضور قوی خود در سیناء است و در واقع اولویت اصلی آن را همین حضور تشکیل می دهد. افزایش حملات به منزله افزایش فشارهای سیاسی و اقتصادی بر دولت سیسی است.
اما اینکه داعش در مناطق العریش، شیخ زوید، جبل الحلال و دیگر مناطق سیناء متمرکز است و با نیروهای مصری می جنگد به این خاطر است که بستر لازم و شرایط جغرافیایی در این مناطق بیش از دیگر مناطق مصر است. داعش عموما در مناطقی فعالیت می کند که بستر لازم برای آن بیش از دیگر مناطق فراهم باشد و انتخاب سیناء نیز به همین دلیل است. شرایط جغرافیایی سیناء به گونه ای که پنهان شدن و فرار و عملیات جنگ و گریز را برای داعشی ها فراهم می آورد.
به اعتقاد برخی از تحلیلگران، شرایط جغرافیایی استان سیناء در مصر مکانی مساعد برای داعشی ها است و عموما بومیان عضو داعش به خوبی با منطقه آشنا هستند و به راحتی از دید نیروهای امنیتی مصر مخفی می شوند.
از سویی مناطق صعب العبوری در سیناء وجود دارد که از جمله آنها جبل الحلال است که رسیدن نیروهای مصری به آن سخت و دشوار است.
همین شرایط سبب شده است که برخی از سیاستمداران مصری موضوع کوچاندن ساکنان سیناء را به مناطق دیگر و تبدیل منطقه به منطقه ای نظامی را مطرح کنند تا به این ترتیب ارتش مصر و نیروهای امنیتی آن به راحتی بتوانند با داعشی ها مقابله کنند که این طبعا نمی تواند راهکار موثری باشد زیرا اگر مناطق کم توسعه یا توسعه نیافته به توسعه یافته مبدل شود و شرایط اقتصادی برای ساکنان آن فراهم شود هیچگاه داعش و دیگر تروریستها مجالی نخواهند یافت که جوانان را جذب کنند.
در واقع قاعده و شیوه مبارزه موثر در برابر گروههای تروریستی در هر منطقه ای از بین بردن عوامل شکل گیری و ظهور این گروهها است که با ریشه کنی و علاج آنها می توان مقابله اساسی با تروریسم به عمل آورد زیرا تا زمانی که از نظر فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی مقابله موثر با تروریسم نشود راهکارهای نظامی به تنهایی نمی تواند موثر واقع شود.
از سویی همانطور که قبلا گفته شد، بی ثباتی موجود در منطقه در ادامه تحرکات داعش موثر است به ویژه که مصر در همسایگی کشور لیبی که از سال ۲۰۱۱ و پس ازدخالت ناتو از بی ثباتی رنج می برد و به محلی برای افراط گرایان تبدیل شده است، قرار دارد.
