در روزهای اخیر دو موضوع موجب افزایش خشم چین از آمریکا شده است، یکی ارتقای سطح روابط نظامی آمریکا با تایوان در بودجه جدید نظامی آمریکا و دیگری انتخاب «پیتر ناوارو» از سوی «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری منتخب آمریکا به عنوان مشاور ارشد تجارت بین الملل.
این وضعیت در حالی است که هنوز رویکرد دولت آتی آمریکا در برابر چین به طور کامل روشن نشده و همین امر بر ابهامات موجود در روابط آمریکا و چین افزوده است.
بودجه جدید نظامی آمریکا و نگرانی های چین
اوباما جمعه سوم دی لایحه بودجه نظامی سال ۲۰۱۷ را امضا کرد که برای نخستین بار به پنتاگون توصیه میکند یک برنامه عالی تبادلات نظامی را با تایوان اجرا کند.
به دنبال آن چین مراتب اعتراض شدید خود را به آمریکا به علت امضای لایحه بودجه نظامی جدید این کشور که تبادلات نظامی بین تایوان و آمریکا در آن پیشنهاد شد، اعلام کرد. چین که تایوان را یکی از استانهای جداییطلب خود میداند، با شدیدترین لحن مخالفت خود را با این موضوع اعلام کرد و وزارت خارجه چین در بیانیهای اعلام کرد بخشی از لایحه سیاست دفاعی آمریکا که به تایوان اشاره میکند نمونهای از مداخله در امور داخلی چین است که پکن آن را نمیپذیرد.
در این بیانیه آمده است: ما از طرف آمریکایی میخواهیم به وعدههایی که در رابطه با تایوان به چین داده، پایبند بماند و قراردادهای نظامی آمریکا- تایوان و فروش تسلیحات به تایوان را متوقف کند تا از لطمه خوردن به روابط چین- آمریکا و همچنین صلح و ثبات در تنگه تایوان جلوگیری کند.
چین پیشتر نیز درباره گنجاندن نام تایوان در این لایحه به آمریکا هشدار داده و گفته بود پکن حق «اتخاذ اقدامات بیشتر» در واکنش به این موضوع را برای خود حفظ میکند.
واشنگتن در سال ۱۹۷۹ میلادی سیاست «چین واحد» را پذیرفت که طبق آن حق حاکمیت چین بر تایوان به رسمیت شناخته شد و آمریکا صرفا به روابط غیر رسمی با تایوان ادامه داد.
بااینوجود، آمریکا همچنان متحد سیاسی و تنها تامینکننده سلاح برای تایوان است. دولت کنونی آمریکا کمتر از یک ماه دیگر به کار خود پایان میدهد و به احتمال زیاد در دولت آتی آمریکا تاثیرات عملی لایحه بودجه نظامی و پیشنهاد همکاری نظامی بیشتر با تایوان را شاهد خواهیم بود.
چین و ترامپ
وزارت خارجه چین اواسط آذر نیز اعتراض رسمی خود را نسبت به تماس تلفنی دونالد ترامپ رئیسجمهوری منتخب آمریکا، با «تسای اینگ-ون» رئیس تایوان، به کاخ سفید اعلام کرده بود. تماس ترامپ با رهبر تایوان نقض سیاست ۳۷ ساله واشنگتن مبنی بر عدم تماس مستقیم رؤسای جمهوری آمریکا با تایوان بعد از تیرگی روابط با این جزیره در سال ۱۹۷۹ بود.
در همین رابطه وزارت خارجه چین بیانیه ای را منتشر کرد که در آن آمده بود: ما از طرفهای مربوطه در ایالاتمتحده میخواهیم که به تعهد خود مبنی بر سیاست چین واحد، پایبند بمانند و درباره موضوعات مرتبط با تایوان محتاطانه برخورد کنند تا از دخالت بیمورد در روابط چین و آمریکا اجتناب شود.
اما ترامپ چندی پیش در اظهاراتی جنجالی گفت: من سیاست چین واحد را کاملاً درک میکنم، اما دلیلی نمیبینم که پیش از توافق با چین بر سر مسائل دیگر از جمله تجارت، به این سیاست پایبند بمانیم.
هشدار گلوبال تایمز
از سوی دیگر گلوبال تایمز (رسانه منتسب به دولت چین) که در روزهای اخیر بارها مطالبی علیه ترامپ و سیاست های وی در برابر چین منتشر کرده، امروز سهشنبه نیز با انتشار مطلبی به رویارویی جدی دو کشور در زمینه های مختلف هشدار داد و نوشت: به نظر می رسد ترامپ هر روز اقدامات بیشتری علیه چین انجام می دهد و در زمینه های مختلف سیاسی و تجاری رویکردی مقابله جویانه در برابر پکن داشته است.
گلوبال تایمز با اشاره به انتخاب «پیتر ناوارو» به عنوان مشاور ارشد تجارت بین الملل آمریکا از سوی ترامپ می نویسد: مشاوران ترامپ ممکن است آتش جنگ تجاری میان دو کشور را شعله ور کنند. آنها از اینکه آمریکا کسری تجاری زیادی در برابر چین دارد، عصبانی هستند و به دنبال فشارهای اقتصادی، تجاری و سیاسی بر چین می باشند.
گلوبال تایمز هشدار داده است که چین دیگر مانند گذشته نیست و در عرصه های مختلف قدرتمند شده است و به هیچ وجه در برابر دولت ترامپ سکوت نکرده است و عقب نخواهد نشست. اگر قرار باشد چنین روند مناقشه جویانه ای میان دو کشور برقرار باشد آن زمان چین نوع تازه ای از روابط میان دو قدرت را تعریف خواهد کرد.
گلوبال تایمز ابراز امیدواری کرده است که جنگ تجاری میان دو کشور فقط کلامی باشد و هرگز وارد یک نبرد عملی نشود که خسارات سنگینی برای طرفین خواهد داشت. هنوز نبرد واقعی میان دو کشور در عرصه تجارت آغاز نشده است و معلوم نیست این طور شود اما انتخاب مشاوران تندرو و سیاست های اعلام شده ترامپ در شرایط فعلی حاکی از رویکرد مقابله جویانه دولت وی در برابر چین دارد.