«رکس تیلرسون»، مدیرعامل شرکت نفتی اکسان‌موبیل پس از اینکه رودی جولیانی –شهردار سابق نیویورک- از پذیرش هر سمتی در کابینه بعدی آمریکا امتناع کرد، به گزینه اصلی دونالد ترامپ برای تصدی سمت وزیر امور خارجه تبدیل شده است.
با اینکه تیلرسون 64 ساله پیش از ادغام شرکت‌های اکسان و موبیل در سال 1999 تجربه اجرایی زیادی در سراسر جهان داشت، تاکنون هیچ تجربه سیاسی نداشته است. با توجه به جدی شدن احتمال انتخاب وی به عنوان وزیر خارجه ترامپ، در ادامه به چهار مورد مهم درباره کار و روابط تیلرسون اشاره شده است.
تیلرسون از تحریم‌های روسیه حمایت نمی‌کند و آنها را بی‌اثر می‌داند
روابط تیلرسون با روسیه به اواخر دهه نود برمی‌گردد. وی در سال 1999 برای نخستین بار ولادیمیر پوتین –رئیس‌جمهور کنونی روسیه- را ملاقات کرد. اکسان موبیل در سال 2011 شراکت با روس‌نفت –شرکت نفتی دولتی روسیه- برای اکتشاف در دریای سیاه و شمالگان را آغاز کرد. پوتین، دو سال بعد یکی از برترین نشان‌های افتخار کشورش –نشان دوستی- را به وی اعطا کرد. سال 2014 کریمه به روسیه ملحق شد که به وضع تحریم‌هایی از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه این کشور منجر شد. این تحریم‌ها رئیس شرکت روس‌نفت را نیز هدف گرفتند. در مه 2014 تیلرسون به خبرنگاران گفت تحریم‌ها هیچ تأثیری بر کار اکسان در روسیه ندارد.
وی همچنین با اعمال این تحریم‌ها مخالفت کرد؛ اما با گذشت زمان اکسان متضرر شد. وال استریت در ششم دسامبر اعلام کرد تیلرسون یکی از گزینه‌های ترامپ برای تصدی سمت وزارت خارجه است و در صورت لغو تحریم‌های روسیه ارزش سهام اکسان افزایش خواهد یافت. سناتور ایالت آریزونا –جان مک‌کین- نیز روابط تیلرسون و روسیه را نگران کننده خوانده است.
تیلرسون از وضع مالیات کربن حمایت می‌کند؛ اما همواره گفته جهان به استفاده از سوخت‌های فسیلی ادامه خواهد داد
شرکت اکسان که یکی از غول‌های صنعت نفت است مدت‌ها مورد انتقاد حامیان محیط زیست قرار گرفته است. این شرکت برای مقابله با اعتراضات حمایت خود از وضع مالیات کربن را اعلام کرده است؛ اما وال استریت ژورنال گزارش داد اکسان اقدامی جدی در این زمینه انجام نداده است.
شرکت اکسان معمولاً سخنرانی تیلرسون در سال 2009 را به عنوان مدرکی دال بر حمایت وی از مالیات کربن پخش می کند. وی در این سخنرانی می‌گوید: «به عنوان یک تاجر بسیار دشوار است درباره مالیات جدید حرف بزنم. اما مالیات کربن بسیار مؤثر خواهد بود. مالیات کربن به راحتی اجرا می‌شود و نیاز به وضع قوانین پیچیده نیست. این مالیات بدون نیاز به تغییر زیرساخت‌ها قابل اجرا است.»
البته حمایت اکسان از مالیات کربن به این معنا نیست که استفاده از سوخت‌های فسیلی متوقف می‌شود. تیلرسون در جلسه‌ای که سال 2016 با حضور سرمایه‌گذاران برگزار شد، گفت: «جهان مجبور است به استفاده از سوخت‌های فسیلی ادامه دهد». در این جلسه 81 درصد سهامداران با حمایت اکسان از توافق آب و هوای پاریس مخالفت کردند.
تیلرسون از تجارت آزاد حمایت می‌کند؛ اما ترامپ در کمپین اتخاباتی خود علیه این موضوع شعار می‌داد
ترامپ در کمپین انتخاباتی خود از قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی و موافقتنامه تجارت آزاد ترنس-پسیفیک انتقاد می‌کرد. این در حالیست که اکسان از تجارت آزاد حمایت کرده است. البته با توجه به تجارت اکسان موبیل در 6 قاره و 50 کشور مختلف حمایت از تجارت آزاد از سوی این شرکت کاملاً منطقی است.
تیلرسون در سال 2015 اعلام کرد: «صنعت ما با سیاست‌هایی که در پی تفکر دهه هفتاد ایجاد شده‌اند در کشمکش است. تجارت آزاد در بخش انرژی باعث افزایش سرمایه‌گذاری، ایجاد شغل و تولید انرژی می‌شود».
تیلرسون بر خلاف دیگر وزرای امور خارجه آمریکا تجربه سیاسی ندارد
زمانیکه وال‌استریت ژورنال برای نخستین بار اعلام کرد تیلرسون یکی از گزینه‌های مورد نظر ترامپ برای تصدی سمت وزیر خارجه است، حتی تیلرسون و شرکت اکسان‌موبیل نیز غافلگیر شدند.
تیلرسون هیچ سطحی از تجربه در امور سیاسی و دولتی ندارد. وی تمام عمر کاری خود را در شرکت اکسان موبیل گذرانده و هرگز نماینده منافع کشورش نبوده است. این در حالیست که دیگر وزرای امور خارجه آمریکا مانند هیلاری کلینتون و جان کری پیش از خدمت در این پست، عضو سنا بوده‌اند. تیلرسون دارای مدرک مهندسی عمران است و نخستین بار به عنوان مدیر تولید به شرکت اکسان پیوست و با طی کردن پله‌های ترقی به ریاست این شرکت انتخاب شد.
