درهم آمیختن سیاست و تجارت در دوران ریاست جمهوری ترامپ

 روزنامه نیویورک‌تایمز نوشت: "دونالد ترامپ"، رئیس جمهور منتخب آمریکا، یک تاجر سرشناس و فعال بازار املاک و مستقلات در این کشور است که باید به موجب قوانین آمریکا، دست‌کم در 4 سال دوران ریاست جمهوری، فعالیت‌های تجاری خود را متوقف کند. 

 

در این گزارش آمده است: واگذاری اداره بزرگترین شرکت املاک و مستغلات ترامپ به دو پسر ارشد وی، و اینکه فرزندان ترامپ هرکدام نقشی در دولت انتقالی ایفا می‌کنند، این احتمال را تقویت کرده است که خانواده رئیس جمهور منتخب آمریکا از قدرت سیاسی خود در راستای منافع تجاری بهره‌ ببرند.

 

حضور یک رئیس جمهور تاجر در کاخ سفید، تردیدهایی را در عرصه‌های اقتصادی و سیاسی آمریکا تحمیل و علاوه بر آن فضای کسب و کار را در این کشور با یک تهدید جدی روبه‌رو کرده است. این نگرانی وجود دارد که ترامپ از اختیارات وسیع ریاست ‌جمهوری در جهت تقویت کسب و کار شخصی استفاده کند. در تاریخ آمریکا تاکنون هیچ رئیس‌جمهور تاجری مانند ترامپ وارد کاخ سفید نشده است. 

 

این روزنامه آمریکایی در ادامه گزارش خود آورده است: حجم نامتعارف دارایی‌های دونالد ترامپ، نسخه‌های گذشته تجارت‌زدایی مورد استفاده در آمریکا را با چالش‌های جدیدی روبه‌رو کرده است. او نمونه استثنایی از تجمیع قدرت در سیاست و اقتصاد است.

 

بر اساس آمارهای بانک جهانی، ارزش اموال ترامپ از تولید ناخالص داخلی 25 درصد از کشورهای عضو سازمان ملل بیشتر است. کسب و کار ترامپ در تعداد زیادی از کشورها، که آمریکایی‌ها با آنها روابط دیپلماتیک حساسی دارند، ریشه دوانده است. دست‌کم 111 شرکت ترامپ در کشورهایی از آمریکای جنوبی، آسیا و خاورمیانه مستقر است. راه‌اندازی تعدادی از این کسب و کارها در طول برپایی رقابت انتخاباتی ترامپ بوده و پروژه ساخت هتل در عربستان سعودی یکی از آنها است. 

 

تصمیمات رئیس‌جمهور همواره بر نرخ بهره و بازارهای مختلف تاثیر مستقیم وارد می‌کند. به همین دلیل در آمریکا عملکرد تجاری یک رئیس جمهور با عمل به وظائف سیاسی وی در تضاد است. روسای جمهور آمریکا از روش‌های مختلفی برای حل چالش تضاد منافع استفاده کرده‌اند. تبدیل اموال به اسناد خزانه و گسترش سبد دارایی به بازارهای مختلف (تنوع‌زایی) روش‌هایی است که احتمال ایجاد شرایط تضاد منافع را برای مقامات عمومی تا حد زیادی کاهش می‌دهد. 

 

در کنار این دو روش، واگذاری اموال در قالب "تولیت چشم بسته" یکی‌ دیگر از روش‌های تجارت‌زدایی از سیاست است که در سال‌های اخیر در آمریکا و برخی دیگر از کشورهای توسعه‌یافته مورد استقبال قرار گرفته است. در چنین قراردادی مقامات سیاسی، در ازای دریافت سود مقرر شده و بدون دخالت و نظارت بر فعالیت مالی مجموعه واگذار شده، مدیریت اموال خود را به شخص دیگری واگذار می‌کنند.

 

سخنگوی رئیس‌جمهور منتخب آمریکا اعلام کرد دونالد ترامپ حدود 40 میلیون دلار از دارایی خود در بازار سهام را در میانه تابستان واگذار کرده است. هر چند به نظر می‌رسد تامین مالی کمپین انتخاباتی یکی از دلایل رئیس جمهور منتخب آمریکا برای فروش سهامش بوده؛ به عقیده وکیل خانواده ترامپ کاهش احتمال تضاد منافع در تصمیم ترامپ بی‌تاثیر نبوده است. 

 

پیش از این دونالد ترامپ اعلام کرده بود برای رفع "تعارض منافع" در دوران ریاست جمهوری خود، مدیریت اموال خود را در قالب یک قرارداد "تولیت‌گری چشم بسته" به اعضای خانواده‌اش واگذار خواهد کرد. 

 

اعلام خبر واگذاری مدیریت اموال ترامپ به فرزندانش دو واکنش عمده در فضای خبری آمریکا به دنبال داشت. غالب اظهارنظرهای ارائه شده نوع واگذاری مدیریت کسب و کار ترامپ را متضاد با شروط تولیت چشم بسته دانسته است. از جمله این واکنش‌ها می‌توان به مقاله‌ای از پایگاه خبری سی‌ان‌ان اشاره کرد که از قرارداد ترامپ با فرزندانش با کنایه "اعتماد چشم بسته با چشم‌های باز" یاد کرده است. یکی دیگر از ایراداتی که به تصمیم ترامپ وارد شده، احتمال سوءاستفاده فرزندان ترامپ از نفوذ سیاسی برای تقویت موقعیت اقتصادی خانواده ترامپ است. قرار گرفتن سه نفر از فرزندان ترامپ در کمیته انتقالی کاخ سفید نمونه‌ای از ناگزیر بودن فرزندان ترامپ از حضور در عرصه سیاست آمریکاست. 

 

در انتهای این گزارش آمده است: در مقابل انتقادهای وارده بر تصمیم رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، برخی از صاحب‌نظران اعتقاد دارند می‌توان به خانواده ترامپ در رعایت اصول تولیت چشم بسته اعتماد کرد. یکی از پیچیدگی‌های ارائه راه حل برای حل تعارض منافع رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، حجم عظیم دارایی‌های دونالد ترامپ است. بر اساس آمارهای ارائه شده از سوی نشریه تایمز، ارزش دارایی‌های ترامپ در حال حاضر حدود 300 برابر ارزش دارایی "باراک اوباما" است.