وبسایت نشنال در مطلبی درباره سیاست خارجی دولت بعدی آمریکا نوشت: در فاصله کمتر از 3 هفته تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، تقریباً تمام ناظران سیاسی معتبر، هیلاری کلینتون – نامزد حزب دموکرات – را پیروز این انتخابات میدانند. بنابراین، بد نیست به این نکته توجه کنیم که دولتی که او در راس آن قرار بگیرد، در حوزه سیاست خارجی و روابط بینالملل چه نگاهی به جهان و بویژه به کشورهای حوزه خلیج فارس خواهد داشت.
کلینتون در دوره اول ریاست جمهوری باراک اوباما، وزیر امور خارجه او بود و مواضع سیاسی آنها اکنون نیز همپوشانی زیادی با یکدیگر دارد؛ اما مسیر آنها در حوزه سیاست خارجی کاملاً از یکدیگر جداست. سیاست خارجی اوباما به شدت تحت تاثیر جنگ 2003 عراق و پیامدهای آن بود. ناکامی آمریکا در عراق و شکست تلاشهای این کشور برای نهادسازی مدنی در افغانستان، اوباما و بسیاری از نزدیکان او را متقاعد کرد که هرگونه مداخله نظامی در جهان – بویژه در خاورمیانه – باعث گرفتار شدن واشینگتن در یک باتلاق بزرگ خواهد شد.
اما کلینتون چندان به این مسئله معتقد نیست. او اگرچه به خوبی میداند که افکار عمومی آمریکا به شدت مخالف هرگونه مداخله نظامی غیرضروری در خاورمیانه است، نسبت به اوباما اعتقاد بیشتری به استفاده از زور دارد. در چارچوب فکری او، موفقیت آمریکا در آزادسازی کویت از اشغال صدام و مداخله نظامی موفقیتآمیز این کشور در کوزوو نشانههایی از موفقیت سیاست نظامیگری واشینگتن در جهان به شمار میروند. به همین دلیل، او معتقد است سیاست استفاده از زور - چنانچه به درستی اعمال و اهداف محدودی برای آن در نظر گرفته شود، بدون آنکه به جنگی بیپایان و بیثمر منجر شود، میتواند تاثیر مثبتی بر واقعیتهای جهان داشته باشد.
بنابراین، کلینتون در صورت پیروزی در انتخابات اگرچه قطعاً به نظامیگری غیرمنطقی و بیخردانه دولت جرج بوش – رئیس جمهور سابق آمریکا – باز نخواهد گشت، بدون تردید نسبت به اوباما و همچنین همسرش بیل کلینتون، رویکرد سرسختانهتری در حوزه سیاست خارجی خواهد داشت. در واقع، او با اعتقادی که به استفاده محدود از زور دارد، شاید یک سیاست خارجی جدید را برای آمریکا تعریف کند؛ سیاست جدیدی که میتوان آن را "حد وسط" سیاست خارجی شناختهشده دموکراتها و جمهوریخواهان دانست.
در راستای همین جهتگیری جدید بود که کلینتون از دولت اوباما خواست رویکرد فعالتری در جنگ سوریه داشته باشد و با حمایت از ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع در این کشور، خواستار تسلیح بیشتر مخالفان بشار اسد شد. به همین دلیل، انتظار میرود سیاست خارجی آمریکا در قبال سوریه بلافاصله پس از اتمام مراسم تحلیف او، مورد ارزیابی جدی قرار گیرد.
یکی از جدیترین موارد اختلاف کلینتون با اوباما در زمان تصدی وزارت خارجه، عقبنشینی اوباما از خط قرمز تعریف شده خود در قبال استفاده از تسلیحات شیمیایی در سوریه بود. کلینتون با این ادعا که دولت سوریه علیه مخالفان خود از تسلیحات شیمیایی استفاده کرده است، معتقد بود اوباما باید به خط قرمزی که تعریف کرده است پایبند باشد تا خدشهای به اعتبار بینالمللی آمریکا وارد نشود. اما اوباما بر خلاف آنچه پیشتر گفته بود، حاضر به مداخله نظامی در سوریه نشد.
مسئله دیگر مورد اختلاف بین کلینتون و اوباما، نگرش متفاوت آنها نسبت به ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه است. اوباما در طول دوران ریاست جمهوری خود احترام زیادی برای پوتین قائل نبود؛ اما در سوریه و اوکراین رو در روی او نیز قرار نگرفت. اما در مقابل، به نظر میرسد کلینتون برخلاف دونالد ترامپ – رقیب جمهوریخواه خود – یک حس تنفر شخصی از پوتین دارد و معتقد است روسیه در صحنه بینالملل یک چالش بزرگ برای آمریکا به شمار میرود.
البته بعید است که کلینتون وارد یک رویارویی نظامی مستقیم با روسیه شود؛ اما قطعاً به روسیه نشان خواهد داد که در دوره ریاست جمهوری او، رفتار قاطعتری را از آمریکا خواهد دید و بهترین مکان برای نشان دادن این قاطعیت در درجه اول در سوریه و سپس در اوکراین، کریمه و کشورهای حوزه دریای بالتیک است.
این نکتهای است که روسیه و متحدان منطقهای آن – بویژه ایران – نیز به خوبی از آن آگاهند. به اعتقاد کارشناسان بینالمللی، کلینتون در صورت پیروزی در انتخابات، رویکرد سختگیرانهای را در سوریه اتخاذ خواهد کرد و شاید هرگز به اندازه اوباما، نفوذ روسیه و ایران در سوریه و عملیات هوایی مسکو و دولت سوریه در حلب را تحمل نکند. رویکرد او در قبال جنگ یمن نیز احتمالاً متفاوت از اوباما خواهد بود و او مواضع سختتری در قبال انصارالله خواهد داشت.
با این حال، عمده کشورهای حوزه خلیح فارس نسبت به آمدن کلینتون خوشبین هستند. «جک سالیوان» مشاور ارشد سیاست خارجی او چندی پیش خواستار اتخاذ یک رویکرد اثربخشتر از جانب آمریکا در خاورمیانه شد و در ناآرامیهای این منطقه، انگشت اتهام خود را به سمت ایران نشانه گرفت. بنابراین، با توجه به چنین اظهار نظری، پیروزی کلینتون در انتخابات برای کشورهای عربی که خود را در رقابت با ایران میبینند و در دوران ریاست جمهوری اوباما شاهد منزوی شدن خود در منطقه بودند، خبر خوشایندی خواهد بود.