همزمان با آغاز ساعت صفر نبرد آزادسازی موصل، گروه تروریستی داعش بسیاری از فرماندهان رده بالای خود را از عراق خارج و راهی سوریه کرده است و فرماندهانی فاقد مهارت و تجربه را برای مدیریت این نبرد حساس تعیین کرده است حال آنکه موصل در عراق برای داعش بیش از رقه در سوریه حائز اهمیت است.
نبرد داعش سخت اما نه چندان طولانی
نبرد موصل بر خلاف نبردهای دیگر علیه داعش که در اوج قدرت و نفوذ آن رخ داد، در حالی در آستانه آغاز است که فاقد عنصر تشویق است و نتیجه این نبرد از قبل معلوم است بلکه می توان تاریخ پایان آن را نیز تعیین کرد زیرا انتظار نمی رود عملیات آزاد سازی موصل تا پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به درازا بکشد مگر اینکه مسائل غیرمنتظره ای رخ دهد.
چرا داعش با نیروهای اندک وارد نبرد موصل می شود؟
داعش که اکنون نظاره گر اختلافات بین متحدانی است که علیه این گروه ائتلاف کرده اند، می داند که در نبرد موصل شکست خواهد خورد و امکان تغییر این نتیجه وجود ندارد از همین رو تصمیم گرفته است با کمترین تعداد مبارزان خود وارد این نبرد شود و بسیاری از فرماندهان رده بالای خود و خانواده هایشان را به سوریه منتقل کند.
اکنون نگاهی به شکل و ماهیت چینش نیروهای داعش در نینوا حاکی از این است که این گروه به دستاوردهای نظامی برجسته در نبرد موصل امید چندانی ندارد.
سرکردگان داعش در قد وقواره نبرد موصل نیستند
اکنون ماموریت فرماندهی داعش در موصل را دو نفر به نام های ابوشاکر الجبوری و نیز ابوعبدالله العفری برعهده دارند که داعش تاکید دارد این دو از بسیاری از فرماندهانی که پیش از این کشته شده اند از جمله حجی بکر و ابوعبدالرحمن البیلاوی ، مهارت کمتری دارند.
به گفته خالد القیسی روزنامه نگار عراقی و کارشناس جنبش های «جهادی» این دو سرکرده داعش از نظر نظامی و مدیریت در قد و قواره نبردی در سطح موصل نیستند.
داعش کادر با تجربه با قابلیت های بالا را از دست داده است
به هر حال تعیین این دو سرکرده داعش به عنوان فرمانده نبرد در موصل، معانی زیادی دارد از جمله اینکه داعش پس از هلاکت اکثر سرکردگان خود که موسس این گروه بودند، اکنون فاقد کادر با تجربه با قابلیت های عالی است به گونه ای که به ناچار به تعیین افرادی با تجربه و مهارت پایین در مناصب حساس رو آورده است، حال آنکه این پست ها نیازمند شخصیت هایی است که قابلیت نظامی و مدیریتی داشته و دارای تجاربی باشند که در میدان نبرد نظامی به آن تکیه کنند.
چاره اندیشی داعش برای حفظ نیروهای باقیمانده
با این حال چه بسا این نتیجه گیری کاملا صحیح نباشد زیرا برخی ناظران بر این باورند که داعش در این مرحله سخت در تلاش است که کادر باقیمانده خود را حفظ کند و از راهی کردن آنان به میدان نبردهای شکست خورده خودداری می کند.
در این ارتباط گفته می شود که اکثر فرماندهان رده بالای داعش، عراق را به مقصد سوریه ترک کرده اند که سرشناس ترین آنان ابوبکر البغدادی سرکرده داعش است که به توصیه یکی از مسئولان امور امنیتی بسیار نزدیک به خود معروف به ابویحیی العراقی، راهی سوریه شد.
معروفترین سرکردگان داعش که از عراق خارج شدند
إیاد عبدالرحمن العبیدی از دیگر سرکردگان سرشناس داعش است که پیش از آغاز نبرد موصل، عراق را ترک کرده و عازم سوریه شد، او رئیس شورای نظامی و معاون البغدادی در عراق بود.
عمر زیدان السلطی یک سرکرده دیگر داعش با تابعیت اردنی است که اخیرا ریاست شورای مرکزی داعش را برعهده داشت حال آنکه این پست فقط به اعضای عراقی این گروه محدود بود و سابقه نداشت به غیرعراقی ها داده شود.
گل مراد حلیم اف سرکرده تاجیکی داعش و جانشین عمر چچنی از دیگر فرماندهان داعش است که عراق را ترک کردند.
موصل برای داعش ناامن شده است
بی تردید خروج این افراد و نیز سرکردگان دیگر که هنوز نام آنان فاش نشده است، آن هم همزمان با آغاز شمارش معکوس نبرد موصل دلیل قاطعی بر این است که داعش موصل را به عنوان یک شهر ناامن می داند و چه بسا از نظر آن دیگر این شهر از کنترلش خارج شده است.
رو شدن ادعای دروغین ائتلاف علیه داعش
از سوی دیگر این انتقال امن فرماندهان عالی رتبه داعش و خانواده هایشان از عراق به سوریه دروغین بودن ادعای ائتلاف بین المللی مبنی بر مسدود کردن راههای ارتباطی بین موصل و رقه را ثابت می کند.
آیا داعش موصل را به راحتی تسلیم می کند؟
با اینهمه خروج فرماندهان درجه یک داعش ازعراق به این معنی نیست که این گروه موصل را بدون مبارزه تسلیم خواهد کرد بلکه بر عکس تمام داده های موجود حاکی از این است که داعش در تکاپوی فراهم کردن مقدمات این نبرد دشوار است، اما ناچار شده است بین لزوم ورود به نبرد و نیاز به حفظ نیروهای باقیمانده نوعی توازن برقرار کند زیرا حتی اگر در نبرد موصل شکست بخورد، همچنان برای جنگ های آن در سوریه و برخی مناطق تحت اشغال خود در عراق راه طولانی پیش رو دارد.
به هر حال به گفته یکی از سرکردگان داعش که از این گروه جدا شده است، موصل برای داعش بیش از رقه در سوریه اهمیت دارد.
همچنین جاسم محمد، رئیس مرکز مطالعاتی مبارزه با تروریسم و اطلاعات در اروپا گفت: داعش با سرسختی وارد نبرد موصل خواهد شد زیرا این شهر برای آن معانی زیادی دارد و بیش از دو سال اشغال آن به معنی نفوذ در آن و امکان استفاده از اهالی این شهر به عنوان سپر انسانی است.
این تحولات در حالی است که نبرد موصل با متغیرات زیادی گره خورده است که از جمله این موارد می توان به مواضع تند ترکیه علیه عراق در چند روز اخیر اشاره کرد که بخشی از آن در اظهارات رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه خطاب به حیدرالعبادی نخست وزیر عراق و نیز مخالفت آنکارا با مشارکت نیروهای بسیج مردمی معروف به الحشد الشعبی در عملیات آزادسازی موصل نمود یافت.