ائتلاف تحت رهبری آمریکا روز شنبه مواضع ارتش سوریه در نزدیکی فرودگاه دیرالزور را با چهار جنگنده و یک پهپاد، بمباران کرد. همزمان، گروه تروریستی داعش، منطقهای در نزدیکی این فرودگاه را اشغال کرد.
- بیش از 80 کشته و 100 زخمی
این حمله را ابتدا ارتش سوریه در بیانیهای اعلام کرد. اندکی بعد وزارت دفاع روسیه آن را تأیید و اعلام کرد که 62 نفر از نظامیان سوریه بر اثر حمله جنگندههای آمریکا کشته و دستکم 100 نفر دیگر زخمی شدهاند.
گروه موسوم به «دیده بان حقوق بشر» سوریه وابسته به معارضان ساعتی بعد اعلام کرد که تعداد کشتهها به 80 نفر رسیده است. این گروه با این حال ادعا کرد که نمیداند چه کسی این حمله را انجام داده است.
- پنتاگون: عمدی نبود
سپس، ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا در بیانیهای تأیید کرد مواضع ارتش سوریه را در نزدیکی دیرالزور هدف قرار داده است. این نهاد آمریکایی با وجود این مدعی شد این حمله عمدی نبوده و بلافاصله بعد از اخطار روسیه متوقف شده است.
ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا همچنین ادعا کرد که از قبل روسیه را در جریان این حمله قرار داده است؛ ادعایی که وزارت خارجه روسیه آن را تکذیب کرد.
- پیشروی داعش، همزمان با حمله 50 دقیقهای چهار جنگنده و یک پهپاد آمریکا
اما انتشار برخی جزئیات درباره چند و چون حمله آمریکا باعث شد ادعای غیرعمدی بودن این حمله در هالهای از شک و ابهام قرار بگیرد.
«ولادیمیر ساوچنکو»، مسئول مرکز هماهنگی عملیات روسیه در سوریه گفت که ائتلاف آمریکا از چهار جنگنده و یک پهپاد جنگی برای انجام عملیات خود استفاده کرده است. وی همچنین تصریح کرد حملات آمریکا به مواضع ارتش سوریه به مدت 50 دقیقه ادامه داشت.
ساوچنکو جزئیات این عملیات را اینطور بیان کرد: «امروز، رأس ساعت 17:00 دو جنگنده F-16 نیروی هوایی آمریکا به همراه دو هواپیمای A-10 و یک پهپاد حملاتی را علیه مواضع کلیدی ارتش سوریه در جنوب فرودگاه دیرالزور انجام دادند.»
وی اضافه کرد مرکز فرماندهی روسیه بلافاصله با «مرکز عملیات مشترک» در قطر تماس گرفت. حملات آمریکا رأس ساعت 17:50 دقیقه به پایان رسید.
به گفته ساوچنکو، بعد از حمله هوایی آمریکا، نیروهای داعش حملهای را در همین منطقه آغاز کردند.
همزمان داعش اعلام کرد منطقه «جبل الثرده» در نزدیکی منطقهای که آمریکا به نیروهای سوری حمله کرد را به تصرف خود درآورده است.
علیرغم این، ساوچنکو گفت عملیات روسیه و ارتش سوریه برای مقابله با گروه تروریستی داعش ادامه داد.
وی گفت: «از ساعت 19:00، هواپیماهای نیروی هوایی روسیه در حال حمایت از یگانهای ارتش سوریه برای حمله به مواضع داعش هستند. مجموعاً ده حمله انجام شده است.»
- مقام سوری: آمریکا آتشبس را نقض کرد
یک مقام سوری نیز بامداد یکشنبه گفت هدف ائتلاف تحت رهبری آمریکا از بمباران مواضع ارتش سوریه کمک به تروریستهای داعش برای اشغال دیرالزور بوده است.
وی با بیان اینکه آمریکا توافق آتشبس را نقض کرده از روسیه خواست از ارتش سوریه در حمله به مواضع داعش حمایت کند.
- مسکو: آمریکا همدست داعش است
وزارت خارجه روسیه در بیانیهای مشابه گفت که مسکو به این «جمعبندی هولناک» رسیده که واشنگتن در حال همدستی با داعش است.
ماریا زاخاروف، سخنگوی وزارت خارجه روسیه در مصاحبهای با تلویزیون راشا24 گفت: «اگر ما قبلاً شک داشتیم که این اقدامات برای دفاع از جبههالنصره انجام میشوند، بعد از حملات امروز به این نتیجه هولناک میرسیم که کاخ سفید از داعش حمایت میکند.»
سخنگوی وزارت خارجه روسیه در ادامه استدلال کرد که کاخ سفید به همین دلیل هم از علنی کردن توافق مسکو - واشنگتن در خصوص برقراری آتشبس در سوریه حمایت نمیکند.
زاخاورف گفت: «اگر اینطور باشد، شاید دقیقاً به همین دلیل است که طرف آمریکایی از انتشار توافق روسیه و آمریکا در خصوص سوریه حمایت نمیکند.»
مقامهای روسیه در روزهای گذشته بارها از آمریکا خواستهاند مفاد این توافق آتشبس که از روز دوشنبه هفته گذشته در سوریه اجرایی شد را علنی کنند. ویتالی چورکین، نماینده روسیه در سازمان ملل متحد که خواستار اضافه کردن وزن سیاسی به این توافق با تأیید آن در شورای امنیت است گفته انتظار نمیرود کشورهای عضو این شورا، توافق مذکور را بدون علنی شدن مفاد آن تأیید کنند.
روز جمعه، نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد به دلیل همین امتناع آمریکا از علنی کردن مفاد توافق به تعویق افتاد. «ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهور روسیه درباره اینکه واشنگتن نمیخواهد جزئیات توافق میان دو طرف را به اعضای شورای امنیت ارائه کند افزود: «واشنگتن نمیخواهد متن توافق درباره سوریه فاش شود، زیرا بعدا مشخص خواهد شد که چه کسی به تعهداتش پایبند نیست.»
- مسکو نشست شورای امنیت را خواستار شد
سخنگوی وزارت خارجه روسیه همچنین روز یکشنبه گفت که مسکو «ویتالی چورکین» را مأمور برگزاری نشستی فوری در شورای امنیت سازمان ملل متحد کرده است و از واشنگتن میخواهد در این نشست توضیحات مفصل و کاملی درباره حمله به ارتش سوریه ارائه کند.
- نقش احتمالی شکاف داخلی در دولت آمریکا در حمله دیرالزور
ویتالی چورکین، نماینده روسیه در سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت با بیان اظهاراتی که ظاهراً به اختلافات داخلی دولت اوباما درباره توافق آتشبس سوریه اشاره داشت پرسید: «در واشنگتن چه کسی اداره امور را به دست دارد؟ کاخ سفید یا پنتاگون؟»
پیش از این روزنامه آمریکایی نیویورکتایمز گزارش داده بود در دولت اوباما بین جان کری و اشتون کارتر، وزرای خارجه و دفاع آمریکا بر سر توافق آتشبس بین آمریکا و روسیه اختلاف نظر وجود داردو
به نوشته «نیویورکتایمز» در حالی که انجام عملیات مشترک بین روسیه و آمریکا جزء مفاد این توافق آتشبس است، کارتر چندان با آن موافق نیست و مخالفت خود را هم با آن ابراز کرده است.
آقای چورکین گفت زمان وقوع و سایر جنبههای این حمله باعث تقویت احتمال عمدی بودن آن میشود.
وی گفت: «بسیار مشکوک است که چرا آمریکا این حمله هوایی را در این مقطع خاص زمانی انجام داد؟»
چورکین همچنین این سوال را مطرح کرد که چه اتفاقی رخ داده که دولت آمریکا اکنون به فکر کمک به ارتش سوریه برای دفاع از «دیرالزور» افتاده در حالی که آنها هنگام پیشروی داعش به سمت شهر «پالمیرا» تنها حرکات تروریستها را نظاره کردند و هیچ اقدامی برای مقابله با آن انجام ندادند.
وی اضافه کرد: «اینکه این اتفاق فقط دو روز قبل از اجرای کامل توافق آمریکا و روسیه رخ داد، بسیار مهم است و تصادفی به نظر نمیرسد.»