عبدالباری عطوان نوشت: پس از گفتگوهای ماراتن‌وار 12 ساعته پشت درهای بسته در یکی از هتل‌های ژنو، جان کری، وزیر خارجه آمریکا، با سرگئی لاوروف، همتای روس خود، درباره نقشه راه سیاسی و نظامی برای آتش بس و کاهش اقدامات خشونت‌آمیز و خونریزی در سوریه به توافق رسیدند.
این توافق ناگهانی نبود و از حدود یک هفته قبل هنگام دیدار باراک اوباما و ولادیمیر پوتین، رؤسای جمهور آمریکا و روسیه، در حاشیه جی بیست قابل پیش بینی بود؛ اما دستاوردهای ارتش سوریه در جبهه‌های جنوب حلب و بازپس گیری منطقه دانشکده‌های نظامی و راموسه، سبب شد که روس‌ها پافشاری بیشتری کنند و بر موضع خود برای گرفتن التزام از آمریکایی‌ها درباره اعلام جنگ علیه گروه‌های مسلح اصرار کنند.
نقشه راه روسی-آمریکایی بر چهار محور استوار است و سرنوشت مثبت یا منفی توافق بستگی به به پایبندی با پایبند نبودن به این موارد دارد؛ نخست، توقف حملات هوایی و جنگ از سوی همه طرف‌ها بدون اسثتثنا.
دوم، اجازه دادن به رسیدن کمک‌ها به همه مناطق محاصره و غیر محاصره شده به ویژه در حلب و دیگر مناطق سوریه.
سوم، عملیات مشترک روسیه و آمریکا برای نابودی داعش و جبهه النصره و گروه‌های همپیمان و تحت لوای آنها.
چهارم، از سرگیری مذاکرات سیاسی به منظور دست یابی به راهکار سیاسی بحران سوریه بر اساس مصوبات و تصمیمات ژنو.
عطوان در ادامه می‌نویسد: این توافق میان قدرت‌های بزرگ برای آتش بس در سوریه، نخستین بار نیست که صورت می‌گیرد و شاید هم آخرین بار نباشد؛ اما آنچه آن را از موارد قبل متمایز می‌کند زمینه‌های مشترک به ویژه درباره مشخص کردن گروه‌های تروریستی و آمادگی اقدام مشترک برای جنگ با آنها در همه جبهه‌ها است. علاوه بر آن حمایت ترکیه و آمادگی دولت سوریه برای پایبندی به آن بر اساس گفته لاوروف است.
اما طرفی که بیشترین زیان را از این توافق می‌کند؛ قوی‌ترین تشیکلات مسلح در سوریه یعنی داعش و فتح‌الشام (جبهه النصره سابق) و کشورهای حامی آنها به ویژه عربستان و قطر هستند. احتمال می‌رود که داعش و فتح الشام با این توافق مخالفت کنند و مانع از موفقیت آن شوند و بعید نیست که به هماهنگی سیاسی و نظامی با یکدیگر روی آورند یا حتی با یکدیگر تحت فرماندهی مشترک ادغام شوند.
وی نوشت: دولت سوریه از این توافق خرسند نیست و پذیرش آن با اکراه و به سبب ممانعت از خشم همپیمان روس است به ویژه که این توافق در شرایطی است که کفه ترازو در حلب و حومه دمشق به نفع ارتش سوریه است. نگرانی دولت سوریه از مراحل بعد یعنی از سرگیری مذاکرات سیاسی و احتمال توافق آمریکا و روسیه درباره ساختار حکومت سوریه و اختیارات مرحله انتقالی و آینده بشار اسد، رئیس جمهور سوریه، است.
به عبارت دیگر، نگرانی از توافق محرمانه روسی-آمریکایی که شامل موافقت آمریکا با درخواست روسیه برای ریشه کنی جبهه النصره و داعش در مقابل نرمش روسیه درباره سرنوشت بشار اسد، است. این درست که روسیه و پوتین، رئیس جمهور آن، همواره ملت سوریه را تنها طرف تصمیم گیرنده درباره سرنوشت رئیس جمهور این کشور دانسته است، اما بالاخره جان کری خواهان امتیازاتی برای همپیمانان عرب و «معارضان سوری میانه‌رو» برای راضی کردن آنها برای مشارکت در روند سیاسی و حمایت از آن است.
عطوان در پایان می نویسد: توافق روسی-آمریکایی با تردیدهای فراوان، بی اعتمادی طرف‌ها و مشکلات عدیده ای روبرو است. لاوروف و کری، خواستند که با این توافق در عید قربان به سوری‌ها و مسلمانان هدیه بدهند. این آتش‌بس امید برای دست یابی به راهکار سیاسی و توقف خونریزی ایجاد می‌کند. اما آنچه کری و لاوروف آن را هدیه می‌دانند، برای داعش و جبهه النصره، شروع دیگری شامل حمله گسترده به رقه و موصل در شرق، شرق حلب در شمال و درعا در جنوب است. خوش‌بینی و پیش‌بینی شکست یا موفقیت سخت و دشوار است. باید منتظر ماند تا واقعیت‌ها روشن شود.
