رهبر معظم انقلاب اسلامی روز دوشنبه در آستانه ایام حج پیام مهمی را خطاب به مسلمانان جهان صادر کردند. در بخشی از پیام مقام معظم رهبری آمده است: اکنون قریب یک سال از حوادث مُدهش منا می گذرد که در آن، چند هزار نفر در روز عید و در لباس احرام، در زیر آفتاب و با لب تشنه، مظلومانه جان باختند؛ اندکی پیش از آن در مسجدالحرام نیز جمعی در حال عبادت و در طواف و نماز به خاک و خون کشیده شدند. حکّام سعودی در هر دو حادثه مقصّرند؛ این چیزی است که همه‌ی حاضران و ناظران و تحلیلگران فنّی بر آن اتّفاقِ‌نظر دارند؛ و گمان عمدی بودن حادثه نیز از سوی برخی صاحب‌نظران مطرح شد.
ایشان همچنین تصریح کردند: تعلّل و کوتاهی در نجات مجروحان نیمه‌جانی که جان شیفته و دل مشتاق آنان در عید قربان با زبان ذاکر و ترنّم آیات الهی همراه بود، نیز قطعی و مسلّم است. مردان قسیّ‌القلب و جنایت‌کار سعودی آنان را با جان‌باختگان، در کانتینرهای دربسته محبوس ساختند و به جای درمان و کمک یا حتّی رساندن آب به لبان تشنه‌ی آنان، آنها را به شهادت رساندند. چند هزار خانواده از کشورهای گوناگون عزیزان خود را از دست دادند و ملّتهای آنان داغدار شدند. از جمهوری اسلامی نزدیک به پانصد نفر در میان شهدا بودند. دل خانواده‌ها همچنان مجروح و داغدار است و ملّت همچنان غمگین و خشمگین است.
به همین مناسبت گفتگویی را با «طلال عتریسی» رئیس مرکز منطقه ای و مطالعات سیاسی اجتماعی دانشگاه لبنان انجام دادیم که مشروح آن به شرح زیر است:
*اهمیت پیام رهبر انقلاب اسلامی در خصوص حج چیست؟
اهمیت این پیام در این است که تاکیدی از سوی رهبر ایران بود مبنی بر اینکه حجاج و فاجعه منا به فراموشی سپرده نشوند و همچنین تاکید بر اینکه عربستان سعودی مسئول مستقیم وقوع حادثه منا است. در این پیام بر این موضوع که وقوع چنین حادثه ای مرتبط با سیاست های آل سعود است تاکید شده است. رسانه های عربستان سعودی و وابسته به آن، پیام رهبری را نادیده گرفتند و به آن نپرداختند.
سفارتخانه های ایران در کشورهای عربی و اسلامی باید متن این پیام را توزیع کنند و رسانه های حامی انقلاب اسلامی و شبکه های اجتماعی باید بر پیام رهبری متمرکز شوند تا محتوای آن تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد.
دنیا، اظهارات رهبر انقلاب اسلامی را دنبال می کند. من گمان می کنم شبکه های اجتماعی قدرت زیادی در نشر پیام رهبری دارند و همینطور شبکه های ماهواره ای با وجود تعداد اندکشان از پتانسیل خوبی برای گسترش چنین پیام هایی برخوردار هستند.
مهمترین نکته ای که امروزه کشورهای غربی و اسلامی باید به آن توجه داشته باشند این است که بر موضوع وهابیت و دست داشتن آن در افراط گرایی تمرکز داشته باشند امری که پایه و اساس گروه های تکفیری بوده است.
*چرا به رغم ظلمی که آل سعود در قضیه منا و کشته شدن تعدادی از زائران در مسجد الحرام مرتکب شد و عذرخواهی هم نکرد برخی مقامات کشورهای خارجی به سادگی از کنار آن گذشتند؟
کشورهای اسلامی از طرفی به دلیل بی توجهی شان به شهروندان خود و از سوی دیگر قرار دادشتن تحت تاثیر عربستان ، در قبال فاجعه منا سکوت در پیش گرفتند و از همین رو به جز ایران هیچ کشور اسلامی دیگری نسبت به سوء مدیریت سعودی ها در جریان حج و وقوع حادثه منا اعتراضی نکرد. این اقدام تاسف برانگیز است زیرا حجاج بی گناه بهای این بی توجهی را پرداختند.
*عربستان مدیریت حج که امری متعلق به همه امت اسلامی است را موضوعی سیاسی کرده است. برای برون رفت از این وضعیت چه چاره‌ای باید اندیشید؟
مشکل حکومت های جهان اسلام این است که هیچ واکنشی نسبت به اقدامات سلبی عربستان سعودی از خود نشان نمی دهند لذا در چنین شرایطی وقتی می بینیم سعودی ها حج را سیاسی می کنند کسی در جهان اسلام حرکتی از خود نشان نمی دهد و اعتراض نمی کند. به نظرم چنین موضعگیری از سوی جهان اسلام باید در سازمان همکاری اسلامی بررسی شود.
*آیا بهتر نیست مدیریت حج ذیل سازمانی متشکل از کشورهای اسلامی از جمله سازمان همکاری اسلامی قرار گیرد؟
هر سال در موسم حج، مشکلات و حوادث مرگباری رخ می دهد و مشکلاتی برای حجاج کشورهای اسلامی وجود دارد بنابراین برای پرهیز از وقوع چنین مشکلاتی بهتر است در جریان مراسم حج، این مسئله به طور مشترک از سوی کشورهای اسلامی اداره شود. اما عربستان سعودی با این موضوع مخالف است و به شدت آن را رد می کند. اداره حج از سوی عربستان، یکی از عوامل نفوذ سعودی ها در روابط با کشورهای اسلامی است به همین دلیل امکان ندارد عربستان کسی را در این زمینه شریک خود کند. قضیه حج در وهله نخست برای عربستان یک مسئله سیاسی و نفوذ در جهان اسلام است و یک امر دینی تلقی نمی شود.
