در گزارش تحقیق انگلیس درباره جنگ عراق به شدت از عملکرد دستگاه اطلاعاتی و ارتش و مقامات سیاسی انگلیس در زمان حکومت تونی بلر نخست وزیر سابق این کشور در دوره پیش از اشغال عراق در سال 2003 و در زمان درگیریها انتقاد شده است.
چهار نتیجه گیری اصلی این گزارش 2.6 میلیون کلمه ای که جان چیلکات رئیس کمیته تحقیق درباره جنگ عراق ارائه کرد، به این شرح است:
موافقت کورکورانه بلر با برنامه های جنگی آمریکا
تونی بلر در یادداشتی که در تاریخ 28 ژوئیه 2002 یعنی چند ماه پیش از آغاز جنگ در مارس 2003 برای جرج بوش رئیس جمهور سابق آمریکا فرستاد نوشت «هر چه پیش آید در کنار تو خواهم بود».
در گزارش چیلکات آمده است: در اوایل ژانویه 2003 بلر احتمال وقوع جنگ را حس کرده بود. در پایان همان ماه بلر با جدول زمانی آمریکا برای اقدام نظامی در اواسط ماه مارس موافقت کرد.
بر اساس این گزارش، بلر انگلیس را در مسیر منتهی به فعالیت دیپلماتیک در سازمان ملل متحد و امکان مشارکت در اقدام نظامی به شکلی قرار داد که دست کشیدن از حمایت از آمریکا را در آینده بسیار دشوار می کرد.
این گزارش می افزاید: بلر رئیس جمهور آمریکا را زیر فشار قرار نداد تا از او تضمین های قطعی درباره برنامه های آمریکا دریافت کند. همچنین در این باره مشورت نخواست که اگر طرح آمریکا برای انگلیس راضی کننده نباشد، انگلیس بتواند در تعهدات خود برای مشارکت در اقدام نظامی بازنگری کند.
انگلیس نتوانست از همه فرصت ها برای جلوگیری از جنگ استفاده کند
در گزارش چیلکات آمده است: «با توجه به وجود نداشتن اکثریتی که از اقدام نظامی حمایت کند، معتقدیم انگلیس در واقع در جهت زیرپا گذاشتن اختیارات شورای امنیت حرکت کرد».
این گزارش می افزاید: «به این نتیجه رسیدیم که انگلیس پیش از آن که همه جایگزین های صلح آمیز برای خلع سلاح عراق به پایان برسد، تصمیم گرفت در اشغال عراق مشارکت کند. در آن زمان اقدام نظامی قطعی نبود».
ورود به جنگ بر اساس اطلاعات جاسوسی نادرست
در گزارش چیلکات آمده است: «اکنون روشن شده است که سیاست (دولت انگلیس) در خصوص عراق بر اساس اطلاعات جاسوسی و ارزیابی های نادرست اتخاذ شده است. درباره این اطلاعات آن گونه که می بایست، ابراز تردید نشده بود».
این گزارش می افزاید: «داوری درباره خطر تهدید تسلیحات کشتار جمعی عراق، با تاکیدهایی همراه شد که توجیهی برای آن وجود نداشت».
چیلکات افزود: روسای دستگاه های اطلاعاتی می بایست برای بلر توضیح می دادند که اطلاعات جاسوسی در زمینه ادامه دادن عراق به تولید سلاح های شیمیایی و بیولوژیکی یا ادامه دادن به تلاش برای ساخت سلاح هسته ای چیزی فراتر از «ظن و گمان» نبوده است.
با این حال چیلکات درباره پرونده تسلیحات عراق که دفتر تونی بلر در سپتامبر 2002 صادر کرد و موضوع محوری انتقاد از آغاز جنگ بود، محتاطانه تر سخن گفته است.
در گزارش چیلکات آمده است: اطلاعاتی وجود ندارد که نشان دهد اطلاعات جاسوسی به شکلی نامناسب در پرونده درج شده بود یا نخست وزیر به شکلی نادرست بر متن این اطلاعات تاثیرگذاشته است.
برنامه ریزی درباره دوره پس از جنگ کاملا نامناسب بود
در گزارش چیلکات تاکید شده است به رغم هشدارهای آشکار، پیامدهای اشغال عراق جدی گرفته نشد. برنامه ریزی برای عراق بعد از سقوط رژیم صدام، کاملا نامناسب بود.
بر اساس این گزارش، تونی بلر در این باره اطمینان نداشت که طرحی همه جانبه و انعطاف پذیر و واقعگرایانه از نظر میزان مشارکت نظامی و غیرنظامی انگلیس برای برخورد با خطرات شناخته شده، تهیه شده است.
چیلکات افزود، آثار شکست در برنامه ریزی و مقدمه چینی برای دوره پس از اشغال عراق همچنان ادامه دارد.
بر اساس این گزارش: دولت تونی بلر حجم ماموریت برقراری ثبات و مدیریت عراق و بازسازی این کشور را مدنظر قرار نداده بود.