انفجارهای تروریستی در آنکارا و دیار بکر ترکیه که در آن ۴۰ نظامی این کشور و ده‌ها نفر از مردم عادی کشته و زخمی شده‌اند بار دیگر شرایط امنیتی خاص را در سراسر این کشور موجب شده است. قرار سفر رسمی اردوغان به کشور آذربایجان لغو شد و داود اوغلو به کنترل امنیتی رفت‌وآمدهای مردم در آنکارا دستور داد. اگرچه یک گروه تروریستی که از گروه پ، ک، ک انشعاب کرده است، طی اطلاعیه‌ای اقدام به حمله انتحاری در آنکارا را به عهده گرفته است، اما هنوز امواج وحشت حملات تروریستی در شهرهای ترکیه در چرخش است. اولین پاسخ فوری اردوغان تشدید گلوله باران کُرد‌ها در سوریه با آتش پر حجم توپخانه‌ای بود.
خبرگزاری‌ها از قول دیدبان حقوق بشر در سوریه گزارش کرده‌اند که حملات توپخانه‌ای ترکیه به شدت مناطق اطراف «اعزاز» و دیگر مناطق شمال حلب را هدف قرار دادند و خسارت‌هایی را به کُرد‌ها و نیروهای هم‌پیمان آن‌ها وارد کرده‌اند. در خبر دیگری، جنگنده‌های نیروی هوایی ارتش ترکیه بار دیگر با نقض حریم هوایی عراق، مواضع پ‌ک‌ک را در شمال این کشور بمباران کردند، ارتش ترکیه اعلام کرد که ۷۰ تن از اعضای پ‌ک‌ک را در شمال عراق هدف قرار داده است. اگر بخواهیم در فضای امنیتی کنونی ترکیه نگاهی به مدیریت بحران اردوغان داشته باشیم می‌توان به اختصار نوشت:
۱ـ بسیاری از تحلیلگران سیاسی در ترکیه و در غرب در نقد انتخابات دولت برای این دوره نوشتند، اردوغان برای اینکه پیروز گردد با پیش کشیدن مقابله با کُردهای ترکیه و مبارزه با تروریسم و ناامنی، شرایط امنیتی را در کشور گسترش داد و البته از این طریق پیروز انتخابات شد. تمامی احزاب مخالف اردوغان این سیاست اردوغان را نقد کردند و از آن به تاکتیک عبور از مبارزه سیاسی سالم به «وحشت امنیتی» یاد کردند. اما همین سیاست اردوغان از دوران انتخابات نه تنها امنیت را برای شهروندان ترکیه به ارمغان نیاورد، بلکه گام‌به‌گام فضای عمومی کشور را به سوی امنیتی شدن سوق داد. ترکیه امروز به روایت اغلب خبرگزاری‌ها در مقایسه با دیگر کشور‌ها بیشترین زندانی از روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی را دارد. اعتراض اتحادیه اروپا به دولت اردوغان در نقض حقوق بشر در بالا‌ترین سطح خود قرار دارد و عملاً پروژه پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا را به تأخیر یا رد انداخته است. ماجرای امواج عملیات تروریستی را مردم ترکیه به سیاست‌های خشن اردوغان نسبت می‌دهند و منحنی نارضایتی عمومی از چنین سیاستی، روز به روز افزایش می‌یابد.
۲ـ ضربه‌ای که اردوغان از ساقط کردن هواپیمای نظامی روسیه دید، همچنان ادامه دارد و تبدیل به سیاست تقابل مسکو، آنکارا شده است. نه اردوغان از پوتین عذرخواهی می‌کند، نه غرب (اروپا و آمریکا) حاضرند حمایت همه جانبه از اقدام تهاجمی اردوغان علیه روسیه داشته باشند و نه احزاب مخالف اردوغان ادامه چنین مسیری را مورد تأیید قرار می‌دهند. اردوغان تلاش کرد تا ساقط کردن هواپیمای نظامی روسیه را اقدامی ملی بخواند و تبلیغ کند. اما تا اینجای کار موفق نبوده است. بخصوص که در عمل، روسیه همه قراردادهای اقتصادی، تجاری با ترکیه را لغو کرده است. فشارهای اقتصادی و مالی، به خصوص در بخش‌های خصوصی تجاری ترکیه، مشکل مضاعف اردوغان شده است. این اقدام یک بلاهت سیاسی بود که تا امروز تاوان آن مستمّراً پرداخته می‌شود.
۳ـ اردوغان در دوران انتخابات و چند ماه بعد از پیروزی، به شدت مانور قدرت مطلق حاکم بر ترکیه را داد. از یک طرف به مردم ترکیه وعده داد که به زودی بطور رسمی ترکیه به عضویت اتحادیه اروپا درمی‌آید و از طرفی شعار تغییر قانون اساسی ترکیه را دنبال کرد. و افزون بر این دو، ارتش ترکیه را درگیر مقابله نظامی با کرد‌ها کرد. مجموعه این شعار‌ها از سوی اردوغان به جای آرامش در ترکیه، موجب ناآرامی عمومی تا سطح تثبیت فضای امنیتی شده است. ترکیه امروز به شدت دچار بحران پولی و مالی است. بسیاری از پروژه‌های اقتصادی دولتی و خصوصی راکد شده‌اند و نارضایتی عمومی ناشی از چنین رکودی آشکار‌تر شده است.
۴ـ بحران سوریه را می‌توان مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مشکل اردوغان دانست. سیاست انتقام‌جویی از بشاراسد و سقوط فردی او، جواب نداده است. از یک سو چند میلیون آواره سوریه در سبد اردوغان گذاشته شد و او از اتحادیه اروپا برای مدیریت و اداره آوارگان سوریه تقاضای پنج میلیارد یورو را کرد که اتحادیه اروپا با سه میلیارد دلار آن موافقت کرد اما به شرط نظارت مستقیم اتحادیه که اعتراض اردوغان را در پی داشت.
از سوی دیگر، حجم بزرگ از آوارگان در ترکیه ناامنی را در این کشور افزایش داده است و شهروندان ترکیه نارضایتی‌های خود را به سوی دولت ترکیه جهت داده‌اند. احزاب مخالف دولت نیز هر روز نقد سیاست‌های غلط دولت درباره بحران سوریه را پیش می‌کشند. آمریکایی‌ها نیز از سیاست‌های خشن اردوغان ناراضی‌اند و آن را در راستای تشدید بحران سوریه و گسترش وسیع‌تر تروریسم می‌خوانند. اما اردوغان به جای همکاری با آمریکا در سیاست مشترک آن با روسیه درباره سوریه، همچنان ساز مخالفت، حمایت از گروه‌های تروریستی در سوریه، سرکوب کرد‌ها و تهاجم نظامی به خاک سوریه را دنبال می‌کند. با دولت سعودی و سیاست‌های هژمونی‌طلبی آن در منطقه همگام و چشم انتظار دلارهای نفتی سعودی‌ها شده است.
پی‌گیری چنین سیاستی نه تنها دورنمای امیدی را به مردم ترکیه نشان نمی‌دهد که جامعه ترکیه را نگران ورود به جنگی ساخته است که باید هزینه‌های آن را بپردازند. ادامه چنین سیاستی از سوی اردوغان، گام به گام ترکیه را از ایران دور می‌سازد و بر سال‌ها حسن همجواری و روابط خوب سیاسی اقتصادی ترکیه ایران خدشه جدی وارد می‌سازد.
۵ـ بهره‌گیری از صنعت توریسم در اقتصاد ترکیه جایگاه مهم و ویژه‌ای دارد. آنچه که ضربات تروریستی در داخل ترکیه وارد می‌سازد، رکود خطرناک بر درآمدهای ترکیه از بخش صنعت توریسم است که بسیاری از محافل سیاسی اروپایی بعد از انفجار‌ها در چند روز گذشته در آنکارا بر آن انگشت گذاشته‌اند. این واقعیت را همه کار‌شناسان اقتصادی درباره ترکیه اذعان دارند که رونق مالی و اقتصادی در ترکیه تنها در سایه امنیت پایدار امکان‌پذیر می‌گردد. اکنون ترکیه به فاز کشوری ناامن ناشی از سیاست‌های اردوغان سوق داده شده است.
۶ـ اعتراض به اردوغان در سیاست همسویی با رژیم صهیونیستی را دوستان ترکیه در منطقه و در داخل ترکیه و به خصوص در جامعه عرب هشدار می‌دهند و چنان است که در ادامه آن انزوای دولت ترکیه را موجب خواهد شد. اردوغان گمان دارد مثلثی از قدرت با همکاری سعودی‌ها و اسرائیل بسازد، در حالیکه سقف تخریب جنگی در سوریه به انت‌ها رسیده است و صهیونیست‌ها، اردوغان را قربانی خواهند کرد. همین دیروز در حالیکه اردوغان از عضو رسمی ناتو بودن، شعار می‌داد، «ژان اسلبورن» وزیر خارجه لوگزامبورک به عنوان یکی از کشورهای عضو ناتو، گفت:
«… در صورت کشیده شدن تنش‌های دیپلماتیک آنکارا مسکو به رویارویی نظامی، ترکیه نباید روی پشتیبانی ناتو حساب کند.»
او به احتمال حمله نیروهای زمینی ترکیه به خاک سوریه و رویارویی آنان با نظامیان روسیه اشاره کرد و تأکید کرد:
«… اصل پیمان دفاعی ناتو فقط در صورت حمله مستقیم به یکی از اعضاء اجرایی می‌شود. ناتو در جنگ ائتلافی سعودی‌ها و ترکیه در سوریه مداخله نخواهد کرد.»
واقعیت این است که آشفتگی سیاست‌های داخلی و خارجی اردوغان، مردم ترکیه را از او و دولت ترکیه، خسته کرده است. خستگی مردم ترکیه با ناامنی کنونی در ترکیه، اردوغان را گام به گام منزوی می‌سازد.
