به گزارش افکارنیوز، مرکز عربی مطالعات و پژوهش‌های سیاسی در گزارشی به تشریح مفصل برنامه جنگ افروزانه اتمی رژیم صهیونیستی در منطقه و مراحل مختلف آن پرداخته است؛ این پژوهش مطالعاتی به قلم محمود محارب در می سال ۲۰۱۳ به رشته تحریر در آمده است.
هدف از انجام این پژوهش، بررسی سیاست پنهانکاری هستهای رژیم صهیونیستی از دهه نود قرن گذشته تاکنون است. در این راستا تلاش شده است تا ریشه‌ها و عوامل داخلی و خارجی شکل‌گیری این سیاست تبیین شده و با بررسی سیر گفتگوها و مذاکرات آمریکا و رژیم صهیونیستی و نیز تفاهمات صورت گرفته بین این دو، در دهه نود که محصول آن، امضای توافقنامه گولدا مایر – نیکسون در سال ۱۹۶۹ بود، نقش و تأثیر ایالات متحده در موضوع برنامه هستهای رژیم مذکور مورد ارزیابی قرار گیرد.
از دیگر محورهای این پژوهش، بررسی بحثو جدال پژوهشگران و کارشناسان رژیم صهیونیستی در دهه هشتاد در خصوص این سیاست و نیز تبیین نقطه نظرات و دیدگاه‌های حامیان سیاست پنهانکاری هستهای و مواضع و رویکرد حامیان سیاست علنی‌سازی برنامه هستهای اسرائیل است. افزون بر آن، سعی شده است توانایی " پاتک هستهای " رژیم صهیونیستی و اهداف سیاست هستهای آن، مورد کنکاش قرار گیرد.
دیوید بن گوریون نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از زمان توجه به برنامه هستهای در سال ۱۹۴۸ و تا زمان پایان ساخت زرادخانه هستهای دیمونا در سال ۱۹۶۳، به شدت این موضوع را در هاله‌ای از پیچیدگی و پنهانکاری نگه داشت. این اقدام به طور کلی شبیه فرایند تصمیم‌سازی در حوزه امنیت ملی اسرائیل است. نه تنها چهره‌های تصمیم‌ساز در حوزه امنیت ملی، که تمامی نهادهای ارزشی وامنیتی این رژیم این موضوع را عمیقاً مخفی نگه داشته‌اند. در همین راستا هر کس با این موضوع مخالفت می‌کرد با مجازات‌‌هایی سنگین روبرو میشد.
افزون بر آن، بن گوریون در اتخاذ تصمیمات مربوط به حوزه امنیت ملی، در چارچوب نهادهای رسمی عمل ننموده و تنها به حسب ضرورت، به ارائه این تصمیمات به نهادهای مذکور برای جلب موافقت آنها اکتفا نموده است. در مورد برنامه هستهای این رژیم، بن گوریون به منظور دستیابی به اهداف مورد نظر خود، کاملاً مخفیانه عمل نموده است تا با مخالفت‌های داخلی و خارجی و بخصوص ایالات متحده روبرو نشود.
زیاده‌روی در پیچیده ساختن و پنهان نمودن پروژه هستهای این رژیم به حدی بود که بن گوریون و اندک همراهان وی در این زمینه، به مکتوب نمودن اهداف و تدوین اسناد وسیاست‌های توجیهی این امر اقدام ننمودند. شیمون پرز بانی این طرح و ناظر عملیات ساخت زرادخانه هستهای دیمونا، ضمن بیان اینکه سیاست پیچیده‌کاری در تمام مسائل مربوط به برنامه هستهای جزئی از این طرح است، اعلام کرد که بن گوریون نخواسته است دیدگاه هستهای خود را علنی سازد، چرا که این امر به معنای بیان زود هنگام اهداف تبیین شده است. این اهداف در تمام طول دوره زمامداری بن گوریون پیچیده و مبهم باقی ماند.
درآغاز شکل‌گیری این طرح، مهمترین تصمیمات اتخاذ شده با هدف هم‌پوشانی دو سیاست پیچیده کاری و پنهان سازی، مکتوب نشد و تنها به نوشتن عباراتی کلی، گنگ و مختصر بسنده شد. این پنهانکاری عظیم باعثشد تا رژیم صهیونیستی به ساخت زرادخانه هستهای دیمونا در سال ۱۹۵۸ اقدام نماید و به مدت سه سال به دور از چشم جهانیان و بدون برانگیختن حس مخالفت در داخل و خارج سرزمین‌های اشغالی، این طرح را دنبال نماید.
تبلور سیاست پنهانکاری و پیچیده ساختن برنامه هستهای رژیم صهیونیستی در گفتگو با آمریکا
در دهه نود سیاست پنهانکاری و مخفی‌سازی برنامه هستهای رژیم صهیونیستی(که تحولی کلی در طرح هستهای این رژیم به شمار می‌رفت) آشکار شد. این طرح متأثر از گفتگوهای سه تن از نخست‌وزیرهای رژیم صهیونیستی به نام‌های بن گوریون، إشکول و مایر با سه رئیس جمهور پیشین آمریکا یعنی جان اف کندی، لیندن جانسون و ریچارد نیکسون بود.
در ابتدای سال ۱۹۶۱، بن گوریون سعی کرد با هدف دستیابی به تفاهم با دولت آمریکا درباره طرح زرادخانه هستهای دیمونا، نشستی فوق‌العاده با جان اف کندی رئیس جمهور آمریکا برگزار نماید. بن گوریون اعتقاد داشت که گذر زمان و عدم دستیابی به توافقات با ایالات متحده در این باره برای اسرائیل مضر است، بخصوص آنکه اطلاع دولت آمریکا از اطلاعات مربوط به زرادخانه دیمونا، بحثبرانگیز میشد. دولت آمریکا در راستای تلاش برای برگزاری نشست بین بن گوریون و کندی، از رژیم صهیونیستی خواست به دو دانشمند هستهای این کشور اجازه دهد از زرادخانه دیمونا بازدید کنند.
از همین رو دو دانشمند آمریکایی در راستای انجام مأموریتی چهار روزه(۱۸ تا ۲۲ می ۱۹۶۱) راهی سرزمین‌های اشغالی شدند و به مدت شش ساعت از زرادخانه دیمونا بازدید کردند. با اینکه این دو شخص وارد تمامی تأسیسات این زرادخانه نشده و از بخش‌های حساس و مهم رآکتورها بازدید نکردند اما گزارشی ارائه کردند که از مسامحه شدید آندو در خصوص برنامه هستهای رژیم صهیونیستی خبر می‌داد. در این گزارش آمده بود که دلایلی مبنی بر وجود فرایند توسعه توان هستهای در راکتورها وجود ندارد و در حال حاضر رآکتورها برای اهداف مسالمت آمیز به کار گرفته شده‌اند.
در لحظه تحویل گزارش، آنگاه که مقامات آمریکایی از دو دانشمند مذکور سؤال کردند که آیا امکان ساخت سلاح هستهای در این رآکتورها وجود دارد، پاسخ دادند: رژیم صهیونیستی می‌تواند با توسعه توانائی‌های خود، سلاح‌های هستهای کوچکی در این رآکتورها تولید نماید. زکی شلوم درباره این گزارش و چگونگی تعامل دولت آمریکا با آن تأکید می کند که این موضوع جای بسی تعجب دارد و گزارش این دو شخص، هیچ ارتباطی با حجم سلاح هستهای که اسرائیل می‌تواند آن را توسعه دهد، ندارد. چرا که حجم این سلاح هر قدر که باشد دارای نتایج و تأثیرات استراتژیک بسیار با اهمیتی خواهد بود.
زکی شلوم در این باره سؤالی مطرح نموده و می‌گوید: " اگر دو دانشمند مذکور حتی از لحاظ نظری معتقد باشند که اسرائیل توانایی ساخت بمب‌های هستهای کم حجم را داشته باشد چرا پیشنهاد دادند یک سال بعد از بازدید نخست خود، دومین بازدید را انجام دهند؟ آیا نمی‌دانستند که در زرداخانه دیمونا وقایع جدیدی در جریان است که بعد از گذشت یکسال نمی‌توان آنها را تغییر داد؟ زکی شلوم می‌افزاید: سؤال مهمتر این است که چرا این امر، دولت آمریکا را متوجه زنگ خطر ننموده است؟
به نظر می‌رسد جان اف کندی رئیس جمهور آمریکا قصد داشته است در نشست خود با بن گوریون در ۳۰ می ۱۹۶۱ با نرمی و ملایمت با وی تعامل کرده و علناً از مخالفت خود با طرح زرادخانه دیمونا در آن مرحله سخن نگوید. بن گوریون در این نشست که بخش مهم آن به موضوع زرادخانه دیمونا اختصاص یافت، احساس بسیار خوبی داشت.
در آغاز این دیدار، کندی گزارش دو دانشمند مذکور را خوب و مفید ارزیابی کرد و از بن گوریون خواست ماهیت و اهداف برنامه هستهای رژیم صهیونیستی در دیمونا را تشریح کند. بن گوریون که گویا خود را آماده این سؤال کرده بود، به طور مفصل درباره اهمیت بسیار زیاد منابع انرژی برای رژیم صهیونیستی سخن گفت و بیان داشت که این رژیم برای مقابله با مشکل اصلی خود که همان کمبود منابع آب است باید چاره‌ای بیندیشد. وی می‌گوید تنها راه حل پیش رو، شیرین کردن آب دریاست و منبع ارزان انرژی برای محقق ساختن این هدف، ساخت نیروگاه هستهای دیمونا است.
بن گوریون ضمن توجیه برنامه هستهای دیمونا و بیان اینکه این طرح اهدافی علمی، پژوهشی و صنعتی را دنبال می کند، تأکید می کند که اسرائیل در پرتو افزایش قدرت جهان عرب و بخصوص مصر احساس ناامنی می‌کند. از همین روست که می‌گوید هدف اسرائیل در این مرحله استفاده از این طرح برای اهداف مسالمت آمیز است. بن گوریون در ادامه می‌افزاید ممکن است اسرائیل در طی سه تا چهار سال، برنامه هستهای خود را توسعه دهد تا بتواند پلوتونیوم مورد نیاز در تولید انرژی هستهای را تفکیک کند. اگرچه بن گوریون بر این باور است که اسرائیل در حال حاضر قصد تولید سلاح هستهای ندارد، لیکن این امر به خوبی
حاکی از آن است که وی در آینده رآکتورهای دیمونا را به سمت اهداف امنیتی هدایت خواهد کرد. جان اف کندی در جواب بن گوریون ضمن درخواست از وی برای شفاف سازی برنامه‌‌های در دست اجرا در زرداخانه دیمونا، از او می خواهد در قول و عمل خود شرافتمندانه عمل کند.. به نظر می‌رسد کندی در این مرحله قصد داشته است بن گوریون را نسبت به عدم ساخت سلاح هستهای در موعد مقرر ملتزم ساخته و از وی بخواهد با بازدید سالانه دانشمندان آمریکایی از رآکتورهای دیمونا موافقت کند. کندی می‌دانست که رژیم صهیونیستی از این برنامه برای اغراض نظامی استفاده خواهد کرد.
بعد از گذشت یک و سال و اندی از نشست بن گوریون و کندی، به دلیل پیدایش عواملی مختلف سیاست نرمش و ملاطفت کندی در قبال برنامه هستهای رژیم صهیونیستی جای خود را به سیاست سختگیرانه داد. اطلاعات مختلفی به دست دولت آمریکا رسیده بود که نشان می‌داد تلاش‌هایی در زرادخانه دیمونا برای ساخت سلاح در جریان است و رژیم صهیونیستی بسیار تلاش دارد تا این موضوع را از آمریکائی‌ها مخفی کند.
این اقدام اسرائیل نشان داد که بن گوریون به تعهد خود به کندی در سال ۱۹۶۱ مبنی بر شفافسازی و عدم استفاده از انرژی هستهای برای اغراض نظامی در مدت زمان مورد نظر پایبند نبوده است. به هر حال رژیم اسرائیل به پنهانکاری و اتخاذ سیاست وقتکشی در قبال بازدید دانشمندان آمریکایی از زرادخانه دیمونا و نیز اتخاذ رویکرد غیر شفاف در تعامل با دولت آمریکا ادامه داد. رژیم اسرائیل بعد از مدتها وقتکشی به دو دانشمند آمریکایی اجازه داد در سپتامبر ۱۹۶۲ از زرادخانه دیمونا بازدید کنند. این در حالی بود که این رژیم اجازه داد تنها ۴۰ دقیقه از رآکتور دیمونا بازدید کنند و مانع از آن شد که از
تأسیسات دیگر بازدید کنند.
