به گزارش افکارنیوز، وال استریت ژورنال " در گزارشی که به تازگی منتشر کرده است، می نویسد: هنگامی که " رجب طیب اردوغان "، نخست وزیر ترکیه در یک روز بارانی ماه اوت گذشته با " باراک اوباما "، رئیس جمهوری آمریکا پای یک میز نشست در کاخ سفید نشست، در کنار وی مردی نشست که بنابر توصیف " هیلاری کلینتون "، وزیر خارجه سابق آمریکا یکی از قدرتمندترین مردان خاورمیانه نشسته بود.
این نکته ای بود که یکی از اسناد درز یافته به بیرون " ویکی لیکس " به آن اشاره می کند و می گوید که این فرد کسی نبود، جز " ویدان هاکان "، رئیس دستگاه اطلاعات و امنیت ترکیه که نام وی به عنوان مهندس استراتژی امنیت ترکیه در انقلاب های عربی مطرح شده بود.
اولین نشست اوباما و اردوغان حدود یک سال پیش برگزار شد و در آن نشست رئیس جمهوری آمریکا به اردوغان پیامی را داد که مسئولان آمریکایی آن را بسیار صریح و شفاف توصیف کرده بودند و محتوای پیام بر این نکته تاکید داشت که ترکیه می بایست بدون مانع و مخالفتی اجازه ورود عناصر مسلح و تجهیزات نظامی را به سوریه بدهد و اینکه برخی از این عناصر را سلفی های جهادی تشکیل می دادند و بخشی از این تجهیزات نظامی نیز به دست گروه های سلفی جهادی تندرو و افراطی می رسید.
ویدان از جمله کسانی بود که با این خواسته مخالف بود و به همین دلیل در راس کسانی بود که در خصوص انتقال این عناصر مسلح و این تجهیزات نظامی مانعی بر سر راه آمریکایی ها به شمار می آمد.
" جیمز جفری " که زمانی به عنوان سفیر آمریکا در ترکیه و عراق فعالیت می کرد، در این باره می گوید: " ویدان چهره جدید خاورمیانه است و ما باید با وی همکاری داشته باشیم، چون وی توان انجام ماموریت های بزرگ و به پایان رساندن آنها را دارد، اما نباید تصور کرد که وی دوستی ساده لوح برای آمریکاست، چون اصلا چنین نیست ".
" ویدان " را باید یکی از سه رئیس سرویس اطلاعاتی به شمار آورد که برای کمک به کشورهایشان برای پر کردن شکاف رهبری بر اثر انقلاب های عربی و غیبت آمریکا از معادله خاورمیانه تلاش های خود را متمرکز کرده اند.
یکی از افرادی که باید وی را همتا و نظیر ویدان به شمار آورد، کسی جز شاهزاده " بندر بن سلطان آل سعود "، رئیس دستگاه اطلاعات عربستان سعودی نیست که نیروهای خود را به دستگاه اطلاعات و جاسوسی آمریکا در سوریه منضم کرد، اما موجب پیچیده تر شدن موضع آمریکا در مصر از طریق حمایت از کودتای نظامی در این کشور شد که رهاورد آن سرنگونی " محمد مرسی " از ریاست جمهوری و جماعت اخوان المسلمین از قدرت شد.
اما فرد دیگری که ویدان شبیه وی نشان می دهد، کسی جز " سردار قاسم سلیمانی "، فرمانده " سپاه قدس " در ایران نیست که گردان نخبه سپاه پاسداران به شمار می آید و عملیات های ایران در خارج از کشور را اداره می کند و گفته شده که بقای " بشار اسد " در قدرت مدیون اوست.
اگرچه هیچ گاه نمی‌توان میان سردار سلیمانی و شاهزاده بندر بن سلطان هیچ وجه تشابهی یافت و همه از نحوه دستیابی شاهزاده بندر و روابط بین المللی و منطقه ای وی به ویژه با آمریکا و رژیم صهیونیستی آگاهند و میان این دو تفاوتی از زمین تا آسمان است.
صعود ستاره ویدان با افول نفوذ آمریکا در ترکیه همراه بود و واکنش واشنگتن به قدرت یافتن ویدان در ترکیه آمیزه ای از نگرانی، بیم واحترام بود و این موجب شد تا مسئولان آمریکایی از این سخن بگویند که آمریکا در خصوص برخی مسائل و امور از جمله آینده مصر و لیبی و سوریه باید با ویدان و نه اردوغان گفت وگو کند.
مسئولان کنونی و سابق آمریکایی می گویند که دست راست و چپ اردوغان یعنی ویدان و داوود اوغلو تلاش می کنند، از انقلاب های عربی برای افزایش و توسعه نفوذ ترکیه در منطقه استفاده کنند.
از زمان انتصاب ویدان به ریاست دستگاه اطلاعات و امنیت ترکیه در سال ۲۰۱۰ میلادی وی طرح ها و برنامه‌هایی را به اجرا گذاشته است که با طرح های منطقه ای اردوغان همخوانی و تناسب داشته باشد.
در این اواخر که مسئولان آمریکایی و ترک بر ضرورت کناره گیری " بشار اسد "، رئیس جمهوری سوریه از قدرت تاکید کردند، ویدان با این امر مخالفت کرد، چون به باور وی تجهیز نظامی گروه‌ها و عناصر مسلح و حمایت کیفی از معارضان خارج نشین سوری تنها راه حل بحران سوریه است و این با مواضع متزلزل آمریکا در قبال بحران سوریه همخوانی و مطابقت داشت.
در عین حال آمریکایی تلاش های هاکان ویدان را تلاش برای تضعیف و متزلزل کردن جایگاه آمریکا در منطقه ملاحظه نمی کنند، بلکه آن را در خدمت اجرای طرح های منطقه ای اردوغان ملاحظه می کنند.
" امری اوسلو "، کارشناس امور اطلاعات و امنیت ترکیه می گوید: در این تردید نیست که ویدان فرد دوم ترکیه است و او بسیار قوی تر و قدرتمندتر از هر وزیر دیگر و حتی قدرتمندتر از " عبد الله گل "، رئیس جمهوری ترکیه است.
مسئولان آمریکایی که با " هاکان ویدان " نشست و برخاست داشته اند، می گویند که وی " آرام و متواضع " است. در نشست ها و دیدارهایش با مسئولان آمریکایی ویدان با لباس های تیره و سخنان جویده جویده اش برخلاف بندر بن سلطان نشان می دهد که به عینک آفتابی و سیگار برگ کوبایی اش بسیار فخر می فروخت.
به قدرت رسیدن ویدان از یک جهت بسیار مهم و قابل توجه است، چون در ترکیه معمول و مرسوم نیست که یک " افسر ساده " سابق ارتش ترکیه به چنین مناصبی دست یابد. در واقع در ترکیه به چنین افرادی ماموریت ها و مناصب مهم سیاسی و امنیتی و حتی تجاری و نیروهای مسلح سپرده نمی شود.
ویدان مدرک دانشگاهی خود را در رشته نظام های حکومتی و سیاسی از دانشکده مریلند آمریکا و مدرک دکترای علوم سیاسی خود را از داشنگاه " بیلکنت " آنکارا دریافت کرده است.
در سال ۲۰۰۳ به ریاست آژانش بین المللی همکاری و تعاون ترکیه منصوب شد تا در سال ۲۰۰۷ به عنوان مشاور سیاست خارجی اردوغان وارد دفتر نخست وزیری شود.
پس از سه سال از به دست گرفتن ریاست دستگاه اطلاعات و امنیت ترکیه، اردوغان در سال ۲۰۱۲ درباره وی در تصریحات علنی و در برابر روزنامه نگاران ترک گفت: " ویدان حافظ اسرار من و اسرار دولت است ".
اما رژیم صهیونیستی که به بیماری دشمن فرض کردن همه مبتلاست، درباره ویدان چنین می گوید: " این برای اسرائیل آشکار و مبرهن است که ویدان دشمن ایران نمی تواند باشد ".
برخی از مسئولان آمریکایی نیز می گویند: " ترکیه به واسطه ویدان حمله جاسوسی گسترده ای را علیه سازمان سیا انجام می دهد ".
همین مسئولان ادامه می دهند: ویدان بیم و هراس های بسیاری را در میان آمریکایی ها موجب شد، هنگامی که اطلاعات مهمی را که اسرائیل و آمریکا در سال ۲۰۱۰ میلادی جمع آوری کرده بوند، در اختیار ایرانی ها قرار داد.
در آن زمان اردوغان تلاش می کرد تا روابط آنکارا با تهران را بهبود ببخشد و این مهمترین عامل در سیاست " به صفر رساندن مشکلات با کشورهای همجوار ترکیه " بود که وزیر خارجه این کشور آن را هدایت و رهبری کرد.
اما آنچه مورد تاکید است، آن است که ویدان اطلاعاتی را در اختیار تهران قرار داده که از جمله این اطلاعات ارزیابی های محرمانه آمریکایی ها از نظام و حکومت ایران بود.
آمریکایی ها اطمینان ندارند که ویدان از این اقدام خواهان وارد آوردن زیان و ضربه به منافع آمریکا بود، اما بنای پل‌های ارتباطی جدید با تهران با سیاست نخست وزیر ترکیه در آن زمان همخوانی و مطابقت داشت.
با آغاز انقلاب های عربی اردوغان خود را از ایران دور کرد و به نظر می رسد که ویدان نیز چنین کرده باشد. در سال ۲۰۱۲ میلادی ویدان دایره تسلط و اقتدار خود در دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی ترکیه را از طریق افزایش و توسعه سیطره اش بر اطلاعات نظامی ترکیه افزایش داد که برای دهه ها تحت سلطه و حاکمیت سیاستمداران ترکیه بود.
در جبهه سوریه ویدان پس از آگوست سال ۲۰۱۱ میلادی تلاش های خود را بر افزایش و تقویت توان نظامی گروه های مسلح متمرکز کرد و در این راه اجازه ارسال کمک های مالی و نظامی و حمایت های لجستیکی به این گروه ها در شمال سوریه را داد.
رهبران معارضان سوری و سرکردگان گروه های مسلح می گویند که ویدان همچون پلیس راهنمایی و رانندگی در طول بحران سوریه عمل کرد، به این معنا که نحوه ورود سلاح و عناصر مسلح را سامان داد و تمام اینها پس از عبور از نقاط ایست و بازرسی که در طول مرزهای ترکیه ایجاد شده بودند، صورت می گرفت.
در سپتامبر گذشته ویدان با " جان برینان " همتای آمریکایی اش در سازمان سیا دیدار کرد و تاکنون نه ترک‌ها و نه آمریکایی ها نمی گویند که در آن دیدار بین ویدان و برینان چه گذشته است.
یک مقام ارشد در سازمان اطلاعات آمریکا می گوید که ویدان در تمام طول این مدت روابط عمیق و گسترده ای را با همتایان خود برقرار کرده است.
