به گزارش افکارنیوز، برای پاسخ به این سوال باید موارد متعددی را مدنظر داشت، نگاهی به واقعیت میدانی در سوریه کرد و اینکه چه اتفاقی در این کشور روی داده که کشورهای عربی – غربی به همراه ترکیه به وحشت افتاده‌اند؟ ارتش سوریه چه دستاوردی داشته است؟ موقعیت مخالفان چیست؟

عملیات بزرگ ارتش سوریه

ارتش سوریه در بامداد روز چهارشنبه هفته گذشته، بزرگ‌ترین عملیات رزمی خود از زمان بروز بحران در این کشور را شروع کرد، این عملیات که مقدمات آن بیش از چهار ماه طول کشیده بود و همه ابعاد آن از نگاه سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای مخالف به دور مانده بود، در واقع غافلگیری بزرگی برای گروه‌های مسلح فعال در حومه دمشق به شمار می‌رفت که بر آن بودند تا شب بعد از آن حمله‌ای با عنوان «تصرف پایتخت» را شروع کنند،

به بیان دیگر، ارتش سوریه عملیاتی پیشدستانه را شروع کرد که نتیجه اولیه آن کشته شدن بیش از ۷۵۰ نفر از اعضای گروه‌های مسلح بود.

شدت، گسترش و دامنه این عملیات به گونه‌ای بود که گروه‌های مسلح را وادار به استفاده از سلاح شیمیایی کرد تا به زعم خود مانع از ادامه عملیات ارتش سوریه شوند، اما موشک‌های دست‌ساز آنها طبق معمول از مسیر خود منحرف شد و به مناطق مسکونی اصابت کرد که خود ساعتی قبل از آن عقب‌نشینی کرده بودند. ارتش سوریه در این عملیات قصد داشت دمشق را به صورت کامل امن کند، چند منطقه مهم بنام‌های جوبر، برزه، معضمیه شام و القابون را پاکسازی کند و در مناطقی بنام‌های زملکا، حرستا و دوما وارد شده و با موزاییکی کردن نبرد، بتواند تا پیش از پایان ماه جاری میلادی، نیروهای عمل کننده را برای شروع نبردهای سرنوشت‌ساز، راهی شمال سوریه کند.

بدون شک، تصرف محله «جوبر»، مرگ حتمی گروه‌های مسلح را در پی دارد، این منطقه در امتداد خود به میدان العباسیین در قلب دمشق می‌رسد که نقطه اتکای اصلی گروه‌های مسلح برای تصرف پایتخت به شمار می‌رود و حضور آنها در این منطقه، همچنان نقطه امید این گروه‌ها و حامیان آنها برای فشار بر دولت محسوب می‌گردد. ارتش سوریه موفق شد در عملیات خود ساختمان بلند «المعلمین» در «جوبر» را تصرف کند، از این ساختمان بود که تک‌تیراندازن مسلح می‌توانستند با تفنگ‌های برد بلند ساخت انگلیس، تا فاصله ۲۵۰۰ متری را هدف بگیرند و از همین ساختمان نیز علاوه بر رصد تحرکات ارتش سوریه، گرای مناطقی را که در پایتخت می‌خواستند هدف قرار بدهند، بگیرند.

از دست دادن برج المعلمین، یعنی از دست دادن همه منطقه جوبر و مقدمه شکست گروه‌های مسلح در دمشق و این در حالی بود که ارتش سوریه در همه مناطق دیگر نیز پیشرفت بسیار مطلوبی داشت و وارد منطقه مهم و نفوذ‌ناپذیر حرستا، دوما و زملکا شد. این دستاوردهای ارتش سوریه، کشورهای حامی گروه‌های مسلح را به شدت به وحشت انداخت.

این کشورها به خوبی بر این مساله آگاه بوده و هستند که پیروزی ارتش سوریه در دمشق یعنی پایان ژنو ۲، پایان درگیری‌ها در سوریه و بر باد رفتن همه امیدها برای راندن دولت کنونی در قدرت، بنابراین با همه توان توپخانه تبلیغاتی خود را بسیج کردند تا مانع از پیشروی و پیروزی نهایی ارتش سوریه شوند و در این زمینه هم موفقیت‌هایی داشتند چرا که به درخواست مسکو، سران دمشق موافقت کردند تا بازرسان سازمان ملل راهی منطقه درگیری شوند و رفتن این تیم ۱۵نفره به منطقه زملکا و معضمیه برابر است با توقف درگیری‌ها و ایجاد فرصت تنفس برای گروه‌های مسلح.

پیام‌های تماس تلفنی کری با معلم

در حالی که شبکه‌های خبری مخالف دولت سوریه از جمله الجزیره و العربیه به صورت گسترده حمله شیمیایی اخیر را پوشش رسانه‌ای می‌دادند، تماس تلفنی جان کری وزیر امورخارجه آمریکا با ولید المعلم همتای سوری خود، همه نگاه‌ها را به این سمت منحرف کرد. اینکه کری به معلم چه گفت و چه درخواستی داشت یک سمت ماجرا است و اینکه تاثیر سیاسی آن چیست نیز روی دیگر سکه است. واقعیت آن است که اولین درخواست جان کری از المعلم پیش از تقاضا برای حضور بازرسان حاضر در دمشق برای بازدید از مناطق آلوده، درخواست توقف عملیات ارتش سوریه بود.

بر اساس آنچه که در رسانه‌های عرب منتشر شده است، کری به معلم گفت که در صورت متوقف شدن عملیات ارتش برای سرکوبی گروه‌های مسلح، مقدمات نشست ژنو۲ سریع‌تر فراهم خواهد شد و او قول خواهد داد که گروه‌های مسلح دیگر دنبال دستاورد نظامی و حمله به مناطق تحت تصرف دولت نخواهند بود. این تماس البته در محافل سیاسی مخالفان به شکل‌های مختلفی تفسیر شد و آن نیز ناامیدی آمریکا از آنها برای فشار بر دولت و ارتش سوریه و در بعد دیگر نیز این تماس مشخص می‌کرد که آمریکا قبول کرده تا با دولت فعلی سوریه تعامل کند.

تهدید به جنگ، از واقعیت تا توهم

مساله دیگری که در مورد سوریه مطرح است، مساله حمله احتمالی آمریکا به سوریه است. مساله‌ای که این روزها رسانه‌های نوشتاری و حتی کارشناسان مسایل سیاسی غربی نیز به صورت پررنگ به آن پرداخته و مدعی هستند که آمریکا به صورت محدود هم شده، حملات هوایی علیه سوریه را شکل خواهد داد. این ادعاها چنان قاطع توسط این افراد اظهار می‌شود که راه را بر هرگونه شک و شبهه‌ای می‌بندد، اما در ورای این تهدید به نظر می‌رسد توهم جدی‌ای وجود دارد و آن نیز ناتوانی و عدم تمایل آمریکا به چنین اقدامی است.

برخورد سرد اوباما با مساله حمله نظامی و اینکه این کشور بدون مجوز سازمان ملل اقدامی را صورت نخواهد داد، به همراه حمایت قاطع تهران و مسکو از متحدان خود در دمشق، آمادگی کامل پدافند هوایی بسیار قدرتمند و نیروی موشکی سوریه برای پاسخ به هر گونه تهدید و در نهایت نیز نامشخص بودن نتیجه چنین جنگی، آن را از عالم واقع به عالم توهم‌هایی می‌برد که معمولاً رسانه‌ها به آن دامن می‌زنند.

چرا آمریکا حمله نمی‌کند؟

واقعیت میدانی در سوریه این است که چیزی بنام ارتش آزاد و ائتلاف ملی مخالفان در سوریه واقعیت ندارد و کسانی که در سوریه در حال نبرد با دولت، ملت و ارتش سوریه هستند واحدهایی از جریان‌های تروریستی وهابی می‌باشند که تحت عنوان دولت عراق و شام و همچنین جبهه النصره فعالیت می‌کنند.

این دو جریان بیش از ۵۰درصد توان نظامی و عملیات‌ها را در سوریه انجام می‌دهند و بسیاری از گروه‌های مسلح دیگر که رنگ و بوی اسلامی دارند مانند: صقور شام، احرار شام، احرار الساحل، لواء الاسلام، تیپ العز، تیپ توحید، شهدای ادلب و… همه به این دو جریان وابسته به القاعده نزدیک هستند. در مجموع می‌توان گفت که ارتش آزاد در حال حاضر چیزی کمتر از ۱۵ درصد نیرو و میدان در سوریه را در دست دارد و شاید مهمترین نکته در این مورد، هماهنگی آمریکا با زهران علوش فرمانده گروه تروریستی لواء الاسلام برای تامین امنیت گروه‌ بازرسان سازمان ملل بود در حالی که نماینده ارتش آزاد و ائتلاف ملی سوریه در این منطقه، سرهنگ فراری خالد الحبوس می‌باشد. این مساله را کری در تماس تلفنی با المعلم بیان کرد که نشان دهنده ارتباط نزدیک آمریکا با این گروه تروریستی و بسیار خشن در حومه دمشق است.

آمریکا و متحدان این کشور به خوبی می‌دانند که در صورت حمله به ارتش سوریه به جای آنکه ائتلاف ملی مخالفان و شورشیان ارتش آزاد بتوانند قدرت را به دست گرفته و به پیروزی برسند، این شاخه‌های متعدد القاعده خواهند بود که میدان عمل را به دست می‌گیرند، به هیچ عنوان دست به چنین اقدامی نخواهد زد. در پایان باید گفت آنچه از تحولات اخیر سوریه بر می‌آید این است که مخالفان استانبول نشین، مخالفان مسلح داخلی – از همه طیف - و حامیان خارجی آنها در به دست آوردن دست برتر در سوریه ناامید شده‌اند و آنچه در سوریه می‌گذرد، در واقع مقدمه‌ای است برای تشکیل نشست ژنو۲، اما اینکه در این نشست مخالفان چه قولی خواهند داد و بر کدام دستاورد خود تکیه خواهند کرد، مساله‌ای است که زمان آن را مشخص می‌کند.

نویسنده: کریم جعفری