رسوایی شنود ادوارد اسنودن را می توان بزرگترین رسوایی در دولت آمریکا بعد از " واترگیت " دانست. درحالیکه رسوایی واترگیت به استعفای ریچارد نیکسون - رئیس جمهوری وقت آمریکا - ختم شد که رسوایی شنود اسنودن به دیگر کشورهای نیز کشیده شده است. همچنین باعثشده است تا دولت آمریکا دست به دامان کشورهایی چون روسیه و اکوادور شود.
به گزارشافکارنیوز، دولت آمریکا که تاکنون تلاشش برای شکار ادوارد اسنودن، افشاگر اطلاعات محرمانه دولتی بی نتیجه مانده دست به دامان دولت اکوادور شد.
جو بایدن، نفر دوم دولت آمریکا و معاون رئیس جمهوری این کشور در تماسی تلفنی با رئیس جمهوری اکوادور از او درخواست کرد که با درخواست پناهندگی ادوارد اسنودن مخالفت کند.
اسنودن، پیمانکار سابق سازمان امنیت ملی(ان اس ای) آمریکا است که پس از افشای اطلاعات محرمانه دولت آمریکا فراری شد و از دولت اکوادور تقاضای پناهندگی کرده است. جولیان آسانژ که به اسنودن در افشاگری‌اش یاری رسانده، روز دوشنبه(۲۴ ژوئن / ۳ تیر) گفته بود که اکوادور پس از آن‌که آمریکا پاسپورت اسنودن را باطل کرد به وی مدارک پناهندگی داده است.
رافائل کوره آ، رئیس جمهوری اکوادور که در پرونده پناهندگی جولیان آسانژ، نشان داد در برابر خواسته آمریکا مقاومت می کند گفت: «ما هنوز درخواست اسنودن را بررسی نکرده ایم، چرا که او هنوز وارد خاک اکوادور نشده است. در صورتی که او وارد اکوادور بشود ما همان طور که در پرونده آسانژ نسبت به دولت بریتانیا عمل کردیم، نظر دولت آمریکا را جویا می شویم. ما به همه گوش می کنیم اما در نهایت تصمیم گیری با خود ماست.»
اکوادور که هم اینک جولیان آسانژ٬ موسس بنیاد ویکی‌لیکس در سفارت آن در بریتانیا به سر میبرد، گفته بود درخواست پناهندگی اسنودن را نیز به طور " مسئولانه‌ای " بررسی خواهد کرد. با این‌همه سفارت اکوادور در واشنگتن با صدور بیانیه‌ای نسبت به اظهارات " مضر٬ نادرست و بی‌حاصل " آمریکا درباره اکوادور اعتراض کرد. در این بیانیه آمده که وضعیت کنونی از سوی اکوادور ایجاد نشده است.
رئیس‌جمهوری اکوادور نیز در توییتر خود درباره قدرت رسانه‌ها نوشت که به جای آن‌که توجهات را به سوی " چیزهای وحشتناکی " که اسنودن افشا کرده سوق دهند، توجهات را به خود این شخص و کشورهای " شیطانی " حامی او جلب می‌کنند.
او روند مدیریت جهان را نه تنها غیرمنصفانه که غیراخلاقی خواند. اشاره وی به سرمقاله واشنگتن پست بود که اکوادور را به اتخاذ سیاست‌های دوگانه متهم کرده است. واشنگتن پست رافائل کورئا٬ رئیس‌جمهوری اکوادور را " رهبر مستبد کشور فقیر و کوچک اکوادور " خوانده بود.
قبل از آن نیز، چاک هیگل٬ وزیر دفاع آمریکا٬ روز چهارشنبه(۲۶ ژوئن / ۵ تیر) به روسیه گفته بود که اسنودن را تحویل دهد. به گزارش رویترز٬ هیگل که در یک کنفرانس خبری در پنتاگون سخن می‌گفت افزود، از آن‌جا که اسنودن بر اساس گزارش‌ها هنوز در فرودگاه به سر میبرد مسکو ظاهرا هنوز تصمیم نهایی خود را نگرفته است.
هیگل درباره اسنودن گفت: «او قوانین را نقض کرده است. با افشاگری او به کشور آسیب رسیده است.» او اقدام اسنودن را یک " نشت اطلاعاتی جدی " خواند.
هم زمان با چاک هیگل ٬ جی کارنی٬ سخنگوی کاخ سفیداز خواست واشنگتن مبنی بر اخراج اسنودن از روسیه برای رویارویی با اتهامات مرتبط به جاسوسی سخن گفته بود.
وی گفت: «ما گفت‌وگو‌هایی با مقامات دولت روسیه داریم. من اجازه ندارم به جزئیات این مکالمات بپردازم اما می‌توانم بگویم در حال گفت‌وگو‌هستیم.» وی مشخص نکرد که کدام یک از مقامات دو دولت مشغول این گفت‌وگوها هستند.
اسنودن ۳۰ ساله از روز یک‌شنبه که به مسکو وارد شد دیده نشده است. روسیه می‌گوید اسنودن که از اکوادور درخواست پناهندگی کرده همچنان در سالن ترانزیت فرودگاه مسکو است.
کارنی گفت که همکاری‌های امنیتی قابل‌توجهی که به خصوص از زمان بمب‌گذاری‌های بوستون میان آمریکا و روسیه برقرار شده زمینه قانونی شفافی را برای اخراج اسنودن فراهم می‌کند.
با وجود اینکه ژنرال های سرشناس آمریکایی دست به دامان روس ها و اکوادور شده اند، باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا، با تاکید بر اینکه به شدت نگران افشای اسناد محرمانه توسط ادوارد اسنودن است، اعلام کرد که ایالات متحده برای دستگیری او از اقدامات ویژه بهره نخواهد گرفت و با کسی معامله نخواهد کرد.
باراک اوباما، روز پنجشنبه ۶تیر در نخستین روز از سفر آفریقایی خود در یک کنفرانس خبری در سنگال گفت هنوز با روسای جمهور چین و روسیه درباره استرداد ادوارد اسنودن، افشاگر اقدامات محرمانه آژانس امنیت ملی آمریکا، گفت‌وگو نکرده است، چرا که تماس با آنها را در شرایط کنونی ضروری نمی‌داند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، رئیس‌جمهور آمریکا در این کنفرانس خبری به تصریح گفت که کانال‌های قانونی موجود از ظرفیت لازم برای بازگرداندن ادوارد اسنودن به آمریکا برخوردارند و به همین خاطر ایالات متحده برای " به دام انداختن یک هکر ۲۹ ساله " دست به عملیات ویژه یا اقدام خارق‌العاده‌ای نخواهد زد.
پیش‌تر جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا گفته بود که روسیه باید ادوارد اسنودن را به آمریکا تحویل دهد و با این اقدام رفتاری " آرام و عاقلانه " در پیش گیرد. او تاکید کرد که آمریکا به دنبال رویارویی با روسیه نیست و قصد دستور دادن ندارد، اما به اعتقاد او استرداد اسنودن " درخواستی کاملا مطابق با عرف جاری " است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در هفته جاری دولت چین و روسیه را به حمایت از ادوارد اسنودن متهم کرده است. دولت آمریکا پاسپورت اسنودن را باطل کرده و قرار بازداشت او هم از سوی وزارت دادگستری ایالات متحده صادر شده است.
رسوایی به بروکسل نیز کشیده شد
آژانس امنیت ملی ایالات متحده(NSA) از قرار معلوم تنها ارتباطات شهروندان اتحادیه اروپا را زیر نظر ندارد، بلکه از ساختمان‌های این اتحادیه نیز جاسوسی می‌کند. پایگاه اینترنتی اشپیگل آلمان این خبر را بر پایه اسنادی منتشر کرده که توسط ادوارد اسنودن برملا شده‌اند و " اشپیگل " به آنها دسترسی داشته است. اسنودن پیمانکار پیشین آژانس امنیت ملی آمریکا بوده که افشاگری‌های او از اقدامات این آژانس در هفته‌های اخیر به خبر داغ رسانه‌ها تبدیل شده است.
به نوشته اشپیگل، در یکی از اسناد آژانس امنیت ملی آمریکا به تاریخ سپتامبر ۲۰۱۰ که به‌عنوان " خیلی محرمانه " طبقه‌بندی شده، تشریح شده که این آژانس چگونه از دفتر اتحادیه اروپا در واشنگتن جاسوسی می‌کرده است.
بر این اساس، نه تنها در ساختمان اتحادیه در پایتخت آمریکا شنود کار گذاشته شده، بلکه از شبکه کامپیوتری داخلی ساختمان نیز خبرچینی شده است. آژانش امنیت ملی آمریکا با این حساب هم به گفت‌وگوهای انجام‌شده در اتاق‌های ساختمان و هم به مکاتبات دیجیتال و اسناد موجود بر روی کامپیوترها دسترسی داشته است.
پایگاه اینترنتی اشپیگل بر اساس اسنادی که موفق به دیدن آنها شده می‌نویسد که از دفتر اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد نیز به روش‌های مشابه جاسوسی شده است. به نوشته اشپیگل، در سند مورد اشاره از سپتامبر ۲۰۱۰ از اروپایی‌ها به طور مشخص به عنوان هدف حمله نام برده شده است.
آژانس امنیت ملی آمریکا همچنین به جاسوسی از ساختمان شورای اتحادیه اروپا در بروکسل متهم شده است. بیش از ۵ سال پیش تعداد زیادی تماس‌های تلفنی ناموفق توجه کارشناسان امنیتی اتحادیه اروپا را به خود جلب کردند. ظاهرا یکی از مراکز کنترل مخابراتی ساختمان شورای اتحادیه اروپا هدف این تماس‌ها بوده است.
کارشناسان امنیتی رد تماس‌های تلفنی را تا مقر ناتو در اِوِر(حومه بروکسل) پیگیری کردند. بررسی‌های بیشتر نشان داد که حمله به مرکز یادشده از یکی از دوایر ویژه ساختمان ناتو انجام شده که در اختیار آژانس امنیت ملی ایالات متحده قرار دارد.
تجزیه و تحلیل داده‌های این مرکز مخابراتی هم نشان داد که از ساختمان ناتو به این مرکز چندین بار نیز تماس موفق برقرار شده است. همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا در شورای این اتحادیه در بروکسل دفتر دارند. وزیران اتحادیه در این دفاتر فعالیت می‌کنند. در این دفاتر خط تلفن و اینترنت هم وجود دارد.
جاسوسی از اتحادیه اروپا فصل دیگری از اقدامات نهادهای امنیتی آمریکا را به تصویر می‌کشد. ادوارد اسنودن در هفته‌های اخیر جزئیات فراوانی از این اقدامات، از جمله گوشه‌هایی از فعالیت برنامه جاسوسی " پریسم "(Prism) را منتشر کرده است.
" مرکز کنترل ارتباطات مخابراتی " دولت بریتانیا(GCHQ) نیز در برنامه‌ای مشابه به نام " تمپورا "(Tempora) ارتباطات مخابراتی و اینترنتی در نقاط مختلف جهان را شنود می‌کند. روزنامه گاردین چندی پیش از جاسوسی این نهاد از نشست وزیران گروه ۲۰ در سال ۲۰۰۹ خبر داد؛ نشستی که در لندن انجام شده بود.
ادوارد اسنودن٬ متخصص شبکه‌های کامپیوتری و همکار سابق آژانس امنیت ملی آمریکا، اوایل ماه ژوئن اطلاعات مربوط به شبکه عظیم جاسوسی دیجیتال آمریکا را در اختیار روزنامه‌های گاردین و واشنگتن پست قرار داده بود.
دولت آمریکا ادوارد اسنودن را به " خیانت " و " افشای اسناد محرمانه " متهم می‌کند و مدعی است که با اقدامات او، امنیت ملی آمریکا به خطر افتاده است. در مقابل، این متخصص کامپیوتر گفته است که به‌رغم خطرات، تنها برای " حراست از حقوق پایه‌ای شهروندان جهان " به افشاگری دست زده است.
گفته می شود که او در حال حاضر، در محوطه ترانزیت فرودگاه مسکو مخفی شده است و به دنبال راهی برای ورود به اکوادور است.
حدود چهار هفته قبل روزنامه بریتانیایی گاردین به کمک اطلاعاتی که ادوارد اسنودن در اختیار این روزنامه گذاشته بود، افشا کرد که «آژانس امنیت ملی» آمریکا به طور مخفیانه اطلاعات مربوط به مکالمات تلفنی و فعالیتهای اینترنتی میلیونها نفر را جمع آوری می کرده است.
گزارشهای منتشر شده بعدی «آژانس امنیت ملی» آمریکا را متهم کردند که با دسترسی به سرورهای شرکتهای بزرگ اینترنتی مثل گوگل و فیس بوک، از شهروندان معمولی جاسوسی کرده است.
دولت آمریکا و این شرکتها چنین اتهامی را رد کرده اند.
در گزارش اولیه روزنامه گاردین دولت آمریکا متهم شده بود که به شرکت تلفنی ورایزون، دستور داده بود اطلاعات مربوط به مکالمات تلفنی از جمله شماره تلفن، زمان و مکان مکالمات میلیونها نفر از مشتریان خود را به آژانس اطلاعاتی کشور بدهد.
ادوارد اسنودن ۲۹ ساله که برای افشای عملیات عظیم و محرمانه جاسوسی توسط آژانس امنیت ملی آمریکا ابتدا به هنگکنگ رفته بود، حالا در وضعیتی برزخی در بخش ترانزیت فرودگاه مسکو به سر میبرد و امیدوار است بتواند به اکوادور یا ایسلند پناهنده شود.
