اگر ایران علیه اسرائیل اقدام تلافی جویانه انجام ندهد، این مرحله از رویارویی میتواند پایان یابد. با این حال، تا زمانی که ایران و اسرائیل بر سیاستهای منطقهای کنونی خود پافشاری کنند، خطر یک جنگ گستردهتر و ویرانگرتر وجود دارد.
ارتش رژیم صهیونیستی بامداد امروز حملات هوایی به ایران انجام داد و بنابر اعلام پدافند هوایی نقاطی از مراکز نظامی در استانهای تهران، خوزستان و ایلام را مورد هجوم گرفت که ضمن رهگیری و مقابله موفق توسط سامانه یکپارچه پدافند هوایی کشور با این اقدام تجاوزکارانه، آسیبهای محدودی به برخی از نقاط وارد شده است. روسیه ساعاتی قبل از شروع حمله اسرائیل، اطلاعاتی را به ایران ارائه کرد.
در خصوص این تحولات خبرنگار تابناک گفتگویی با پروفسور شیرین هانتر عضو شورای روابط خارجی آمریکا انجام داده که در ادامه میآید.
هانتر متخصص مسائل سیاسی ایران، خاورمیانه و اسلام سیاسی است. تا پیش از انقلاب ۵۷ ایران، هانتر عضو وزارت امور خارجه ایران بودهاست و پس از آن به ایالات متحده مهاجرت نمود. وی به زبانهای فارسی، انگلیسی، فرانسه و ترکی مسلط است. وی همچنین عضو شورای روابط خارجی امریکاست. کتاب «روابط ایرانی-عربی، فرایندهای تنش و سازگاری» از جمله کتابهای متأخر هانتر است. این کتاب تلاشی برای فهم و درک بهتر تاثیرات رقابتهای فرهنگی، مدرنیزاسیون (نوگرایی)، اختلافات قومی و مذهبی، دولتسازی، نقش قدرتهای بزرگ و سیستم سیاسی بینالمللی بر روابط ایرانیان و اعراب طی هفت دهۀ گذشته است.
*اسرائیل در حملاتی حریم ایران را نقض کرد. کشورهای مختلف از جمله عربستان و پاکستان این حمله را نقش آشکار حاکمیت ایران دانسته اند. بر این اساس این حمله را میتوان مصداق تجاوز بر اساس منشور سازمان ملل دانست؟
من این حمله را مصداق بارز تجاوز میدانم. اما از آنجایی که اسرائیل ادعا میکند که این حمله در پاسخ به حملات موشکی ایران بوده است، میتواند استدلال کند که این یک مورد «دفاع از خود» بوده است.
به طور کلی، جایی که یک سری حملات و ضدحمله وجود دارد، مرزهای تهاجم و دفاع تا حدودی محو میشود. از نظر قانونی و حقوقی، ایران حق دارد به حمله اسرائیل پاسخ دهد. سوال این است که آیا این یک سیاست مناسب خواهد بود؟
*بر اساس ماده ۵۱ منشور ملل متحد، ایران حق دفاع مشروع خواهد داشت. در این راستا ایران چه اقداماتی در سازمان ملل و یا به صورت فردی میتواند انجام دهد؟
بدیهی است که منشور سازمان ملل حق دفاع از خود را برای کشورها به رسمیت میشناسد. ایران هم این حق را دارد، اما همیشه نمیتوان بر اساس «حق» یا «ناحق» تصمیم گرفت. ملاحظات دیگر، مانند هزینه و منافع اقدامات برای یک دولت و منافع مردم آن و پیامدهای امنیتی گستردهتر آن نیز باید در نظر گرفته شود.
در شرایط کنونی و با توجه به اینکه اسرائیل سعی در ایجاد شرایطی دارد که آمریکا را مجبور به حمله به ایران کند، ایران علاوه بر حق دفاع از خود، باید خطرات و مزایای اقدامات مختلف را نیز بسنجد. یک واکنش بیش از حد احساسی میتواند به جای جلوگیری از تجاوزات آینده به ایران آسیب برساند.
*مطابق اخبار، برخی کشورها در این تجاوز اسرائیل مشارکت کرده اند. در این زمینه ایران چه اقداماتی مطابق منشور سازمان ملل میتواند انجام دهد؟
در مورد اینکه اسرائیل از کجا حملات خود را به اهداف ایرانی انجام داده است، گمانه زنیهای مختلفی وجود دارد. برخی ادعا میکنند که از پایگاههای آمریکا در عراق بوده است، برخی دیگر انگشت اتهام را به سمت اردن نشانه میگیرند. باز هم، ایران باید از نظر پاسخ به چنین همدستی در حملات، تمام جوانب مثبت و منفی پاسخهای مختلف را بسنجید.
*به نظر شما درگیری ایران و اسرائیل در این مرحله پایان مییابد؟
اگر ایران علیه اسرائیل اقدام تلافی جویانه انجام ندهد، این مرحله از رویارویی میتواند پایان یابد. با این حال، تا زمانی که ایران و اسرائیل بر سیاستهای منطقهای کنونی خود پافشاری کنند، خطر یک جنگ گستردهتر و ویرانگرتر وجود دارد.