دیپلماسی ناکام آمریکا؛ نگاهی به کناره‌گیری تام وست

 «آنتونی بلینکن » وزیر خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد «تام وست» نماینده ویژه این کشور برای افغانستان پس از سه سال از این سمت کنار می‌رود و به عنوان سرپرست دفتر تحریم‌های وزارت خارجه آمریکا تعیین می‌شود.

بلینکن در این پیام از نقش تام وست تقدیر و از اقداماتش قدردانی کرد و گفت که از این پس هدایت امور افغانستان توسط «کارن دکر»، کاردار سفارت آمریکا برای افغانستان، «رینا امیری»، نماینده ویژه در امور زنان، دختران و حقوق بشر افغانستان، و «جان مارک پومرشایم»، معاون دستیار وزیر خارجه در امور آسیای مرکزی ادامه خواهد یافت.

وزیر خارجه آمریکا همچنین هیچ اشاره‌ای به تعیین جایگزینی برای وست نکرده است و به نظر می‌رسد در پی ناکامی‌های دیپلماتیک، سمت نماینده ویژه آمریکا برای افغانستان از ساختار وزارت خارجه این کشور حذف شده است.

تام وست درحالی به کار خود به عنوان نماینده ویژه آمریکا برای افغانستان پایان می‌دهد که در طی سه سال مأموریتش نتوانست هیچ یک از برنامه‌های اصلی محوله خود را به نتیجه برساند.

برخی از خبرنگاران و کارشناسان در فضای مجازی در واکنش به برکناری تام وست، دیپلماسی آمریکا طی سه سال اخیر در افغانستان را ناکام ارزیابی کرده‌اند.

برنامه‌های اعلامی در دستورکار تام وست چه بودند؟

آزادسازی زندانیان آمریکایی: بلینکن در بیانیه خود اعلام کرد مسئله آزادی گروگان‌های آمریکایی از دست طالبان در اولویت کاری تام وست قرار داشت، اما این امر تحقق پیدا نکرد و طالبان آزادی این زندانیان را به آزادی اتباع افغانستان از زندان‌های آمریکا و گوانتانامو مشروط کرده است.

تغییر وضعیت زنان و حقوق بشر: از دیگر برنامه‌های اعلامی تام وست در افغانستان ادعای تلاش برای رفع یا کاهش محدودیت‌های آموزشی و کاری برای زنان و دختران افغانستان بود، که هیچ تغییری نیز در این حوزه حاصل نشد.

شکل‌گیری اجماع جهانی علیه طالبان: وست همچنین برای ایجاد اجماع جهانی علیه طالبان و اعمال فشار به آنها برای تغییر رفتارشان تلاش کرد که تاکنون نتیجه‌ای در پی نداشته است و تعاملات کشورها، به‌ویژه منطقه با کابل افزایش یافته است.

کاهش اختلافات با روسیه و چین بر سر افغانستان: دیپلمات ارشد آمریکا برای افغانستان همچنین در کاهش اختلافات با روسیه و چین بر سر مسئله افغانستان نیز ناکام ماند و باوجود دیدارهای متعدد نتوانست بر سر رویکرد مشترک با آنها به توافقی دست یابد.

شکل‌گیری گفتگوهای بین‌الافغانی: وست همچنین به عنوان بخشی از مفاد توافقنامه دوحه، به‌دنبال آغاز گفتگوهای بین‌الافغانی در افغانستان بود، اما این تلاش‌های او نیز با مخالفت شدید طالبان به جایی نرسید.

اکنون آمریکا و پاکستان تنها بازیگران اصلی در امور افغانستان بدون نماینده ویژه هستند. ماه گذشته نیز «آصف علی خان درانی» نماینده ویژه پاکستان از سمت خود برکنار شد و تاکنون هیچ جایگزینی برای او تعیین نشده است.

«اکسپرس تریبون» نشریه نزدیک به ارتش پاکستان نوشت دلیل برکناری درانی این بود که در زمان مأموریتش نتوانسته بود هیچ تأثیری بر روابط پاکستان و افغانستان بگذارد و در کابل نیز هیچ مقبولیتی نداشت.