مبادله دهها زندانی که در زندانهای روسیه ، ایالات متحده و در سراسر اروپا پراکنده اند؛ معاملهای بسیار بزرگتر و پیچیدهتر از آنچه قبلا هر دو طرف فکر میکردند؛ اما به هر حال کشورهای غربی به این توافق نیاز داشتند. مذاکرات آرام بین ایالات متحده و روسیه بر سر تبادل احتمالی زندانیان بیش از یک سال به طول انجامید.
نقطه عطفی در ۲۵ژوئن رخ داد، زمانی که گروهی از افسران سیا در جریان یک جلسه محرمانه در پایتخت یکی از کشورهای خاورمیانه روبهروی همتایان روسی خود نشستند و با آنها به گفتوگو پرداختند. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، آمریکاییها پیشنهادهایی به روسها ارائه کردند: مبادله دهها زندانی که در زندانهای روسیه، ایالات متحده و در سراسر اروپا پراکندهاند؛ معاملهای بسیار بزرگتر و پیچیدهتر از آنچه قبلا هر دو طرف فکر میکردند؛ اما به هر حال کشورهای غربی به این توافق نیاز داشتند. مذاکرات آرام بین ایالات متحده و روسیه بر سر تبادل احتمالی زندانیان بیش از یک سال به طول انجامید.
آنها فقط گاه به گاه به شکل اجمالی یک امید به خانواده آمریکاییهای دربند از جمله ایوان گرشکویچ، خبرنگار والاستریت ژورنال و پل ویلان، پیمانکار امنیتی آمریکایی میدادند و به نظر میرسید مصیبت این خانوادهها پایانی نداشت. در واقع امیدها هر از گاهی میآمدند و اما به سرعت از بین میرفتند.
اما بر اساس گزارشهای مقامات آمریکایی و غربی و دیگر افرادی که با روند طولانی به نتیجه رساندن توافق آشنا هستند، نشست ژوئن همه چیز را تغییر داد. جاسوسان روسی این پیشنهاد را به مسکو بردند و تنها چند روز بعد مدیر سازمان با یکی از روسای سازمان جاسوسی روسیه در تماس تلفنی گفتوگوی نهایی را انجام دادند و به توافق رسیدند. روز پنجشنبه، هفت هواپیمای مختلف در آنکارا، پایتخت ترکیه فرود آمدند و مسافران را مبادله کردند و یک تلاش دیپلماتیک فشرده را که تقریبا کاملا دور از دید عموم انجام شد، با موفقیت به پایان رساندند.
معامله بین دشمنان دیرینه عمدتا توسط جاسوسان و گاهی از طریق پیامهای محرمانه که توسط پیکها ارسال میشد، صورت میگرفت؛ اما اینبار گفتوگوی مستقیم آمریکا با روسیه باعث آزادی گرشکویچ، ویلان و ۱۴آمریکایی و اروپاییهای دیگر زندانی در روسیه شد.
این معامله همچنین از جمله یک قاتل روسی به نام وادیم کراسیکوف را آزاد کرد. او از سال۲۰۱۹ بهدلیل قتل یک مبارز سابق جداییطلب چچنی در پارکی در برلین در آلمان زندانی بود. ولادیمیر وی. پوتین، رئیسجمهور روسیه که آشکارا این قتل را بهعنوان یک اقدام میهنپرستانه ستایش کرده بود و سالها اصرار داشت که کراسیکوف بخشی از هرگونه مبادله باشد، برنده این معامله بود.
این معامله خیرهکننده در پس زمینه ژئوپلیتیک جنگ خونین در اوکراین انجام شد؛ جایی که ایالات متحده سلاحهای مرگباری را به جبهه جنگ با هدف کشتن هر چه بیشتر نیروهای روسی میفرستد. پیشنهاد تعیینکننده روسیه زمانی به بایدن رسید که او دو روز پیش از آن، در یک مناظره فاجعهبار با دونالد ترامپ شرکت کرده بود و امید تازهای به کاخ ریاستجمهوری داد. او هنوز در آن زمان تصمیم به کنارهگیری از کاخ سفید نگرفته بود.