جریان از این قرار بود که در جریان تجمع انتخاباتی عصر روز شنبه (۲۳ تیرماه) در شهر «باتلر» ایالت «پنسیلوانیا» آمریکا، فردی ۲۰ ساله به نام «توماس متیو کروکس» از فاصله دهها متری از تفنگ نیمه خودکار خود چند گلوله به سمت ترامپ شلیک کرد که یکی از آنها به گوش او و سه گلوله دیگر به حاضران اصابت کرد. در جریان این واقعه، دو تن از جمله فرد تیرانداز کشته و دو تن دیگر مجروح شدند.
بر اساس گزارش افبیآی (اداره تحقیقات فدرال)، ضارب ساکن روستای «بتل پارک» پنسیلوانیا است؛ روستایی مرفهنشین که اکثر ساکنان آن سفیدپوست هستند و در ۶۷ کیلومتری محل سخنرانی آقای ترامپ قرار دارد. کروکس ساکن خانهای سه خوابه بوده که از سال ۱۹۹۸ توسط پدر و مادرش متیو و مری در بتل پارک خریداری شدهاست.
نکته عجیب اینکه کروکس فاقد سابقه کیفری و ثبت شکایت است و وبسایت خبری محلی «تریبیون ریویو» نیز گزارش داد که توماس به هنگام فارغالتحصیلی از دبیرستان بتل پارک در سال ۲۰۲۲، برنده جایزه ستاره ملی ابتکار ریاضیات و علوم به ارزش ۵۰۰ دلار شدهبود.
آنچه که تاکنون مشخص شده، انگیزه سیاسی اوست که با طیف جمهوریخواهان به شدت مخالف بودهاست. توماس پیش از این حمله، ویدئویی هم ضبط کرده و در آن با صراحت گفتهبود که از جمهوریخواهان و ترامپ بیزار است.
موجسواری ترامپ با قرار گرفتن در لیست تاریخی ترور شدگان
ترامپ نخستین رئیس جمهوری آمریکا نیست که هدف اقدام مسلحانه قرار گرفت و به احتمال قوی به دلایل گوناگونی در این کشور، آخرین آنها نیز نخواهد بود.
از نگاه ناظران، دلیل ترور هر رئیس جمهوری در آمریکا متفاوت است اما با نگاهی به تاریخچه ترور رؤسای جمهور آمریکا میتوان به این نتیجه رسید که اکثر آنها ریشهای مشترک دارند. این ترورها نشاندهنده تنشها و اختلافهای عمیق جامعه آمریکا و تأثیرهای گسترده سیاستهای داخلی و خارجی بر امنیت ملی هستند. این ترورها بیانگر تنشهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است که دورههای مختلف تاریخ این کشور را تحت تأثیر قرار دادهاند.
«آبراهام لینکلن» رئیس جمهوری پرآوازه آمریکا روز ۱۴ آوریل ۱۸۶۵ و در هنگام تماشای یک تئاتر در واشنگتن هدف گلوله قرار گرفت و جان باخت. «جیمز گارفیلد» رئیس جمهوری دیگر این کشور دوم ژوئیه ۱۸۸۱ در حملهای، مجروح شد و پس از دو ماه و به دلیل شدت جراحتها جان سپرد. «جان اف کندی» نیز پیش از آنها یعنی روز ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ با شلیک گلوله در دالاس تگزاس از پا درآمد.
البته چند رئیس جمهور آمریکا همچون «جرالد فورد»، «تئودور روزولت» و «رونالد ریگان» نیز از سوءقصدها جان سالم به در بردند و محبوب شدند. به عنوان نمونه، زنده ماندن ریگان به میزان زیادی محبوبیت او را افزایش داد و یک دوره دوم ریاست جمهوری را برای او تضمین کرد. ریگان برای دومین بار در انتخابات سال ۱۹۸۴ با اکثریت بیسابقهای پیروز شد.
اینک نیز وضعیتی مشابه برای ترامپ رقم خوردهاست و بسیاری او را با رؤسای جمهوری که در لیست ترور شدگان قرار دارند، همسنجی میکنند همانند «جکسون هینکل» اینفلوئنسر معروف آمریکایی که در صفحه خود در شبکه اجتماعی «ایکس» (توئیتر سابق)، ترور ترامپ را با ترور کندی مقایسه کردهاست.
فرصت اجماعسازی جمهوریخواهان و هدفگذاری دموکراتها
ترور ناکام ترامپ با واکنشهای گسترده داخلی در ایالات متحده و بینالمللی همراه شد و بسیاری از چهرههای سیاسی و رهبران جهان آن را محکوم کردند؛ این حمله به قدری خطرناک و تعیینکننده بود که دموکراتها برای فرار از اتهام، بلافاصله برای محکومیت آن گوی سبقت از یکدیگر ربودند.
بنابراین «جو بایدن» رئیس جمهور کنونی، «باراک اوباما» رئیس جمهوری اسبق، «نانسی پلوسی» رئیس سابق مجلس نمایندگان، «چاک شومر» رهبر اکثریت دموکرات مجلس سنا، «برنی سندرز» سناتور ایالت ورمانت و … با فاصله کوتاهی از رخداد، آن را محکوم کردند.
باز هم برخی مقامهای آمریکایی نوک انگشت اتهام را به سمت دموکراتها نشانه رفتند. «مایک کالینز» عضو مجلس نمایندگان آمریکا در شبکه اجتماعی ایکس خواستار متهم شدن بایدن به دلیل «تشویق به ترور» شد؛ به دلیل اینکه گفته میشود او در تماسی خصوصی گفته است: «صحبت در مورد مناظره انجام شد، زمان آن رسیده که ترامپ را در سیبل قرار دهیم.»
در مقابل، این رخداد به همبستگی و اجماع در میان جمهوریخواهان منجر شدهاست. تارنمای آمریکایی «آکسیوس» روز بعد از ترور نافرجام در گزارشی نوشت که این حادثه باعث شدهاست حزب جمهوریخواه در مورد شانس خود در انتخابات آمریکا در ماه نوامبر (آبان) خوشبین باشد و با اطمینان بیشتری در کنوانسیون ملی جمهوریخواهان که از فردا (دوشنبه) آغاز میشود، شرکت کند.
بر اساس این گزارش، به نظر میرسد که این حادثه تیراندازی، باعث تحکیم «حزب جمهوریخواه به شدت گسیخته» در مورد نامزد خود که اغلب دو دستگی ایجاد میکند، شدهاست؛ به طوری که یکی از جمهوریخواهان میانهروی مجلس آمریکا نیز به آکسیوس گفت: در این مورد، فکر میکنم که ما از رئیسجمهور ترامپ حمایت میکنیم.
تارنمای آمریکایی آکسیوس در ادامه با اشاره به اینکه بسیاری از جمهوریخواهان مجلس نمایندگان ایالات متحده از جمله برخی در مناطق چرخشی (ایالتهای حساس انتخاباتی موسوم به چرخشی یا خاکستری/Swing state)، عکسهای ترامپ را در حالی که مشت خود را بالا گرفته و خون روی صورتش پاشیده شدهاست، منتشر کردند، افزود: حادثه تیراندازی، جمهوریخواهان را به خط مقدم مبارزه سیاست ملی بازگرداند، وضعیتی که برخی به سرعت آن را پذیرفتند.
سناریوی «ترور ساختگی و نمایشی» و خطر تکرار «واترگیت»
برخی مردم آمریکا و تحلیلگران سیاسی از آنجا که ترامپ را به عنوان یک چهره رسانهای و شومن میشناسند، معتقد به صحنهسازی و نمایش وی هستند. آنها معتقدند او برخلاف دیگر کاندیداها، از ریاست جمهوری و تبلیغات انتخاباتی به خودی خود لذت میبرد.
ترامپ از اینکه به هر دلیل مثبت و منفی، مطرح و به سوژه اول رسانهها تبدیل شود، استقبال میکند و چه چیزی بهتر و اکشنتر از ترور؟ هم مورد هدف قرار گرفت هم زخمی و خون آلود شد هم جان سالم به در برد و مهمتر از همه اینها، در تیتر یک رسانهها و شبکههای اجتماعی در سراسر جهان قرار گرفت
این حادثه ترور، جایگاه ترامپ را در افکار عمومی از مدافع خشونت به قربانی خشونت تغییر داد و چه هدیهای بزرگتر از این. ترامپ بعد از تشویق حامیان خود به خشونت و حمله به ساختمان کنگره آمریکا و حمایت از آنان، حالا با چهرهای خون آلود در نقطه مقابل خشونت ضد جمهوری خواهان قرار میگیرد.
با تمام این تفسیرها، این رخداد، او را در جایگاه مظلوم قرار داد و همدردی شمار زیادی از انسانها را در آمریکا کسب کرد. همه اینها به سبد رأی ترامپ اضافه میکند؛ موضوعی که در همین چند روز تحقق یافتهاست.
شرکت شرط بندی «ویلیام هیل» مستقر در بریتانیا به تازگی اعلام کردهاست که اگرچه تا روز شنبه قبل از سوءقصد، شانس ترامپ برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ میلادی ۶۵.۲ درصد بود اما احتمال پیروزی او پس از این تیراندازی به ۷۳.۳ درصد افزایش یافت.
در مجموع، این عملیات ترور چه واقعی و چه نمایشی تا به اینجای کار به شدت حمایتها از ترامپ و طیف جمهوریخواه را افزایش دادهاست. دموکراتهایی که پس از مناظره نخست بایدن-ترامپ به حاشیه رفته بودند، با این اتفاق بیش از پیش منزوی شدهاند.
البته اگر متعاقباً ثابت شود که این حادثه نمایشی ساختگی بودهاست قطعاً یک «واترگیت» دیگر (دستبرد جمهوریخواهان به ستاد انتخاباتی حزب دموکرات و نصب غیر قانونی دستگاه شنود که منجر به استعفای نیکسون شد) علیه ترامپ رقم خواهد خورد و بیتردید باعث شکست او در رقابتهای انتخاباتی خواهد شد.
حال باید منتظر ماند و دید که طی چهار ماه باقی مانده تا انتخابات، دموکراتها چه استراتژی در پیش خواهند گرفت و جایگزینی برای بایدن ارائه خواهند داد یا خیر؛ ضمن اینکه در این مدت برخی تحولات داخلی و خارجی میتواند فضای کنونی را دچار تحول کند.