با جدی شدن بحثها درباره تعیین جانشین نامزدی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری امریکا برای رقابت مقابل دونالد ترامپ، مسیرهای قانونی و جایگزینهای احتمالی، بیش از هر موقع دیگری در امریکا مورد بحث قرار گرفته است. در حالی که هیچ نشانه جدی از تمایل بایدن به کنارهگیری داوطلبانه دیده نمیشود، دموکراتها برای طی این مسیر، گزینههای دشواری پیش روی دارند.
«باراک اوباما» رئیسجمهور امریکا بین ژانویه ۲۰۰۹ تا ژانویه ۲۰۱۷، دیروز در یک موضعگیری توئیتری اذعان کرد که «جو بایدن» رئیسجمهور مستقر، در اولین مناظره انتخاباتی ۲۰۲۴ که بامداد جمعه برگزار شد، عملکرد «بدی» داشته، ولی تأکید کرد که این مناظره، پیام کوبندهای را برای رقیب بایدن، یعنی «دونالد ترامپ» داشته است.
او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «مناظره بدی اتفاق افتاد. میدانم به من اعتماد دارید، اما این انتخابات همچنان انتخابی است میان کسی که در طول زندگیاش برای مردمان عادی مبارزه کرده و شخص دیگری که صرفاً به خودش اهمیت میدهد.» اوباما در ادامه پیامش نوشت: «این انتخابات بین فردی است که حقیقت را میگوید، درست و غلط را از هم تشخیص میدهد و آن را مستقیم به مردم امریکا تحویل میدهد و فرد دیگری که برای منافع خودش دروغ میبافد.
مناظره این مسئله را تغییر نداد و به همین خاطر چیزهای زیادی در انتخابات ماه نوامبر در خطر است.» نوع واکنش اوباما که خود هشت سال رئیسجمهور امریکا بوده، نشانه دشواری کار دموکراتها برای متقاعد کردن جو بایدن به کنارهگیری از نامزدی انتخابات نوامبر ۲۰۲۴ است. الن کامرک، کارشناس مؤسسه بروکینگز معتقد است که دموکراتها هیچ پلن جایگزینی برای جایگزینی بایدن ندارند ولی در عین حال، گفته که دو سناریو برای متقاعد کردن بایدن به کنارهگیری از نامزدی دموکراتها امکانپذیر است.
کامرک معتقد است که هرچند بایدن در داخل دموکراتها «سال جاری تقریباً بدون مخالفت برای نامزدی ریاست جمهوری این حزب نامزد شد» ولی به لحاظ ترتیبات اجرایی حزب دموکرات، این حزب تا اواخر تابستان فرصت دارد که به طور رسمی نامزدی او را تغییر دهد. کامرک دو سناریو برای این کار مطرح میکند؛ یک سناریو این است که بایدن خود تصمیم بگیرد قبل از اینکه نامزد رسمی دموکراتها شود، کنارهگیری کند و سناریوی دوم هم این است که دیگران با نامزد شدن سعی کنند او را به چالش بکشند. هرچند هردو این سناریوها روی کاغذ امکانپذیر است ولی کارشناسان، اجرایی شدن آنها را در شرایط کنونی حزب دموکرات بسیار دشوار یا در حد ناممکن میدانند. کامرک میگوید: «بایدن تاکنون هیچ نشانهای مبنی بر تمایل به کنارهگیری نشان نداده است و از طرف دیگر، هیچ مخالفی (هم) مستقیماً او را به چالش نکشیده است.»
اوباما، کلینتون یا همسر بایدن؟!
برخی منابع، با اشاره به شماری از رهبران پرنفوذ دموکرات، از جمله کسانی مانند باراک اوباما یا کلینتون، میگویند که شاید آنها بتوانند بایدن را برای کنارهگیری از نامزدی متقاعد کنند. هیل از قول منابع دموکرات نوشته است: «این احتمال قابل تصور است که رهبران حزب، از جمله رؤسای جمهور سابق، اوباما و کلینتون، متقاعد شوند که با بایدن در مورد کنارهگیری از نامزدی صحبت کنند.» هیل همچنین، بحثهایی را درباره متقاعد کردن بایدن از طریق نزدیکان او مطرح کرده است: «بایدن در نهایت بیشترین ارزش را برای نصیحت بانوی اول جیل بایدن و خواهرش والری قائل است، دو نفری که تا حد زیادی تنها صداهایی در نظر گرفته میشوند که میتوانند واقعاً نظر او را تغییر دهند.» با همه اینها، هیل معتقد است که این، نهایتاً به تصمیم خود او مربوط خواهد بود که حاضر به کنارهگیری خواهد شد یا نه؟ هیل مینویسد: «جایگزینی پرزیدنت بایدن به عنوان نامزد دموکراتها بسیار پیچیده و احتمالاً غیرممکن خواهد بود، مگر اینکه رئیسجمهور داوطلبانه تصمیم به عقبنشینی بگیرد.»
چالش چالشکنندگان
درباره سناریو دوم، یعنی به چالش کشیده شدن بایدن با یک رقیب نیز، اختلافها جدی است. کوین مک کارتی، رئیس مجلس سابق نمایندگان امریکا گفته از آنجا که فکر نمیکند بایدن خودش از رقابتهای انتخاباتی کنارهگیری کند، برای همین حزب دموکرات باید کاندیدای جدیدی را بیابد با این حال، نحوه واکنش باراک اوباما نشان داد که نهتنها در حال حاضر تمایل چندانی به سرشاخ شدن با بایدن وجود ندارد، بلکه نامزدهای مطرح نیز دستکم فعلاً، هیچ تمایلی برای به چالش کشیدن او ندارند. الکس واگنر از MSNBC بعد از مناظره روز جمعه با گاوین نیوسام، فرماندار کالیفرنیا مصاحبه کرد ولی او گفت: «ما باید از این رئیسجمهور حمایت کنیم.
شما نباید به خاطر یک اجرا (به رئیسجمهور) پشت کنید.» کامرک در این باره میگوید: «برخی از جانشینان بالقوه او [مثل]کامالا هریس، معاون رئیسجمهور و گاوین نیوسام فرماندار کالیفرنیا، [حتی]پس از مناظره با شور و شوق در دفاع از او صحبت کردند»؛ چیزی که نشان میدهد دموکراتهای مطرح، تمایل چندانی برای به چالش کشیدن بایدن ندارند. نیویورکتایمز دیروز در این باره نوشت: «استدلالی که دموکراتها مطرح کردهاند این است که بایدن یک قدم در مسیر مبارزات انتخاباتی خود را از دست داده است، اما ظرفیت او برای حکومت کردن تحت تأثیر قرار نگرفته است.» به نوشته نیویورکتایمز، این همان استدلالی است که بایدن نیز در مناظره روز جمعه خود مطرح کرد: «من به راحتی راه نمیروم. من مثل قبل آرام صحبت نمیکنم. من مثل گذشته خوب بحث نمیکنم، اما چیزی را که باید بدانم، میدانم. من میدانم چگونه حقیقت را بگویم. درست را از نادرست میشناسم و من میدانم چگونه این کار را انجام دهم. من میدانم چگونه کارها را انجام دهم.»
نگرانی از جایگزینهای ضعیف
هرچند نتایج نظرسنجی پولیتیکو پس از اولین مناظره ۲۰۲۴ امریکا نشان میدهد میزان محبوبیت بایدن در میان سیاهپوستان و رأیدهندگان «حزب سوم» با کاهش مواجه شده ولی یک چالش جدی که برخی ناظران به آن اشاره میکنند، ضعف کسانی است که به عنوان نامزد جایگزین مطرح هستند. کاملا هریس، معاون بایدن، در صدر فهرست کسانی است که ممکن است به عنوان جایگزین، نامزد دموکراتها شوند، گاوین نیوسام، فرماندار کالیفرنیا احتمالاً نفر دوم فهرست است.
گرچن ویتمر فرماندار میشیگان، اندی بشیر فرماندار کنتاکی و جیبی پریتزکر فرماندار ایلینویز به عنوان گزینههای دیگر جانشین بایدن هستند. در حالی که بر اساس قانون اساسی امریکا، کامالا هریس به عنوان معاون رئیسجمهور در صورت فوت یا ناتوانی بایدن، رئیسجمهور خواهد بود، اما به نوشته رویترز، او «بر روند بینحزبی برای انتخاب نامزد تأثیری ندارد». بهعلاوه این نگرانی جدی بین دموکراتها وجود دارد که کامالا هریس در نظرسنجیها از اقبال چندانی برخوردار نیست. کامرک میگوید: «هریس معاون رئیسجمهور تقریباً به طور قطع در صدر لیست خواهد بود، اما او پس از شروع دشوار در کار و نظرسنجی ضعیف... مشکلات خاص خود را داشته است.»