شمارش معکوس برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که در ۵ نوامبر ۲۰۲۴ (سه شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳) برگزار خواهد شد، آغاز شده‌است؛ انتخاباتی که پنج ماه و نیم دیگر فرا می‌رسد و سرنوشت سیاسی این کشور برای چهار سال آتی رقم خواهد خورد.
تنور داغ انتخابات با ۲ مناظره جنجالی
چند روز پیش در یک فاصله چهار ساعته، برنامه برگزاری مناظره ریاست جمهوری میان «جو بایدن» رئیس جمهوری کنونی آمریکا و «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری سابق این کشور از شایعه به واقعیت بدل شد و در تیتر یک رسانه‌های این کشور و جهان قرار گرفت.
هرچند جزئیاتی در مورد نحوه برگزاری مناظره‌ها انتشار نیافته‌است اما به نظر می‌رسد که نامزدهای حزب دموکرات و جمهوری‌خواه ۲ بار در روزهای ۲۷ ژوئن (۷ تیر) و ۱۰ سپتامبر (۲۰ شهریور) با هم روبه‌رو شوند. برگزاری مناظره‌ها نیز توسط «سی‌ان‌ان» و «ای‌بی‌سی» تدارک دیده شده‌است.
بایدن در ارتباط با مناظره نخست که ماه ژوئن به میزبانی شبکه خبری «سی‌ان‌ان» برگزار می‌شود، با درج پستی در شبکه «ایکس» نوشت که «من دعوتی از شبکه سی‌ان‌ان برای مناظره در تاریخ ۲۷ ژوئن دریافت کردم و آن را پذیرفتم. حالا نوبت تو است، دونالد. همان طور که گفتی: هر کجا، هر زمان، هر مکان.»
بایدن در پستی دیگر از اعلام آمادگی خود برای مناظره سپتامبر خبر داد و نوشت که من یک دعوت از ای بی سی برای مناظره در روز ۱۰ سپتامبر دریافت کرده و آن را پذیرفتم...
این اتفاق بسیار عجیب و دور از انتظار بود که بایدن بلافاصله از هر دوی این مناظره‌ها استقبال کند. ترامپ که همواره بایدن را به چالش مناظره دعوت می‌کرد، از این خبر به وجد آمد و نوشت: «با افتخار مناظره سی‌ان‌ان در مقابل بایدن متقلب، بدترین رئیس‌جمهوری تاریخ ایالات متحده و تهدید واقعی برای دموکراسی در ۲۷ ژوئن و در ۱۰ سپتامبر با شبکه ای بی سی رو پذیرفتم.»
کفه سنگین ترازو در نظرسنجی‌ها به نفع ترامپ
اختلاف بایدن و ترامپ اگرچه در نظرسنجی‌ها از لحاظ میزان محبوبیت زیاد نیست اما این کفه ترازو به نفع رئیس جمهوری قبلی آمریکا سنگینی می‌کند. از نگاه ناظران، بایدن تاکنون توقع‌های بسیاری از رأی دهندگان به خود را برآورده نکرده‌است، گرچه تا حدی در حوزه اقتصادی و کنترل تورم موفقیت‌هایی را کسب کرده اما به بحران‌هایی در داخل و خارج دامن زده‌است.
جمع بندی بیشتر نظر سنجی‌ها حاکی از آن است که رضایت از عملکرد بایدن به پایین‌ترین میزان خود طی ریاست جمهوری او رسیده‌است و عدد زیر ۴۰ درصد و گاهی پایین‌تر از ۳۸ درصد را نشان می‌دهد. این نظرسنجی‌ها عملکرد بایدن در حوزه‌های سیاست خارجی (به ویژه جنگ اوکراین و کمک به رژیم صهیونیستی در نسل کشی کنونی نوار غزه) و عملکرد اقتصادی و رویکرد به مهاجرت را سنجیده‌اند.
بایدن در شروع ریاست جمهوری (ژانویه ۲۰۲۱) از رضایتی حدود ۵۷ درصد برخوردار بود. در آگوست همان سال به ۴۴ درصد تنزل پیدا کرد؛ عددی که حتی بعدها هیچگاه از آن فراتر نرفت. محبوبیت او در آوریل و اکتبر و نوامبر ۲۰۲۳ به پایین‌ترین عدد یعنی ۳۷ درصد تنزل و اینک نیز همان حدود است.
شخصیت بایدن از سوی منتقدان وی از نظر قدرت رهبری و تصمیم‌گیری، عدم شفافیت و صراحت بیان، نداشتن ویژگی‌های کاریزماتیک و تردید در قابلیت‌های سنی و ذهنی مورد انتقاد جدی بوده‌است.
در طرف دیگر ماجرا، ترامپ نیز به ویژه از سال ۲۰۲۳ با درگیری و چالش‌های حقوقی فراوانی مواجه بوده‌است. به دادگاه‌های متعددی فراخوانده شده و با جریمه‌های مالیاتی بسیار سنگینی مواجه شده‌است. در این حال، تلاش‌ها برای رد صلاحیت او در انتخابات به جایی نرسید و توانست به پیروزی حقوقی مهمی برای حضور در انتخابات ۲۰۲۴ دست یابد.
بنابراین چالش‌های حقوقی تأثیر مهمی بر موقعیت ترامپ نداشته‌است. از ویژگی‌های دیگر رئیس جمهوری قبلی آمریکا، قطبی کردن فضا و شکستن هنجارهای فرهنگی و اتخاذ مواضع بسیار سختگیرانه و افراطی نسبت به مهاجران است.
از نظر محبوبیت نیز می‌توان گفت ترامپ مسیری عکس بایدن را پیموده‌است. بر اساس متوسط تمام نظرسنجی‌ها، در حالی که در ژانویه ۲۰۲۱ میزان محبوبیت او به حدود ۳۸ درصد تنزل کرده‌بود، در یک روند تدریجی به ۴۰ درصد در آگوست ۲۰۲۱ و به ۴۲ درصد در ژوئن ۲۰۲۲ و به ۴۳ درصد در فوریه ۲۰۲۴ رسید.
در این حال، نظرسنجی‌ها از فراز و فرود شدید میزان محبوبیت ترامپ در ماه‌های اخیر گواهی نمی‌کنند. او ظاهراً به لحاظ جسمانی و آمادگی ذهنی از شرایط بهتری از بایدن برخوردار است و از این جهت انتقادهای کمتری متوجه او بوده‌است. البته منتقدان ترامپ، شخصیت رهبری او را تنش‌زا، بدون اصول اخلاقی و تعهد به نظام‌های اجتماعی و پرهزینه در سیاست داخلی و مهم‌تر از آن خارجی می‌دانند و عملکرد او در دوران کرونا را تقبیح می‌کنند.
تازه‌ترین نظرسنجی که چند روز پیش از سوی نهاد پایش انتخابات «۵۳۸» (FiveThirtyEight) انجام گرفت، نشان می‌داد که نتایج نظرسنجی‌ها بسیار نزدیک بوده‌است. ترامپ و بایدن کمی بالاتر از ۴۰ درصد رأی دریافت کرده‌اند. ترامپ در حال حاضر دارای برتری ۰.۸ درصدی است که در محدوده خطای آماری قرار دارد. «رابرت اف کندی جونیور» به عنوان نامزد مستقل نیز حدود ۱۰ درصد آرا را به خود اختصاص داده‌است؛ اگرچه حمایت از نامزدهای حزب مستقل در نظرسنجی‌های پیش از انتخابات بیشتر از لحظه انتخابات واقعی است.
شانس بالای ترامپ در ایالت‌های خاکستری
با این حال، به نظر می‌رسد که انتخابات ۲۰۲۴ یک رقابت بسیار نزدیک‌تر از رقابت‌های سال ۲۰۲۰ باشد؛ زمانی که فقط ۴۳ هزار رأی از ۱۵۵ میلیون رأی، بایدن را پیروز انتخابات کرد. بنابراین در حالی که کمتر از ۶ ماه به انتخابات زمان باقی است، ایالت‌های خاکستری (چرخشی یا نوسانی) از اهمیت فزاینده‌ای برخوردار شده‌اند.
نظرسنجی جدید «نیویورک تایمز» و کالج «سینا» در مورد اینکه چه کسی در انتخابات ۲۰۲۴ پیروز خواهد شد، نشان داد که ترامپ در پنج ایالت از ۶ ایالت خاکستری از بایدن جلو است. ایالت‌های خاکستری معمولاً نوادا، آریزونا، ویسکانسین، میشیگان، پنسیلوانیا و جورجیا هستند.
این نظرسنجی نشان داد که ترامپ در جورجیا، نوادا، آریزونا و پنسیلوانیا از بایدن جلوتر است، در حالی که بایدن در میشیگان پیشتاز است. در همین حال، در ویسکانسین، ترامپ نامزد مورد نظر رای‌دهندگان احتمالی و بایدن از رأی دهندگان ثبت نام شده‌است.
«نیت کوهن» تحلیلگر نیویورک تایمز معتقد است که قدرت ترامپ عمدتاً به لطف دستاوردهای رأی دهندگان جوان، سیاه پوست و اسپانیایی تبار است.
هر چند شانس ترامپ تا امروز در این ایالت‌های چرخشی برای انتخابات ۲۰۲۴ بیشتر از بایدن ارزیابی شده‌است اما از نگاه کارشناسان، هیچ‌کدام از ۲ حزب اصلی و نامزدهای آنان پشتیبانی قاطع در ایالت‌های خاکستری ندارد تا بتوانند به آرای مجمع گزینندگان آن ایالت اتکا کنند. این ایالت‌ها به شدت مورد توجه کمپین‌های انتخاباتی قرار دارند چرا که بردن این ایالت‌ها باعث پیروزی آنان در انتخابات می‌شود.
حال باید منتظر ماند و دید که بایدن و ترامپ در ماه‌های حساس پیش رو چه برنامه‌ای برای جذب آرای ایالت‌های چرخشی یا نوسانی دارند.
