روند اخبار فلسطین از حماسه حماس آغاز شد، اما نه تنها در این نقطه خلاصه نشد بلکه به شکلهای گوناگون گسترش یافت. از نشر اخبار جنایات رژیم صهیونیستی توسط خبرنگاران و مردم عادی گرفته تا اقدامات حقوقی آفریقای جنوبی در دادگاه لاهه، حمایتهای نظامی انصارالله یمن، حزبالله لبنان و پاسخ موشکی هدفمند ایران از خاک خود به خاک سرزمینهای اشغالی، همه و همه در کنار هم به آگاهی افکار عمومی جهان درباره قضیه فلسطین دامن زد. آگاهی که اکنون منجر به جنبشهای دانشجویی حمایت از فلسطین در سراسر جهان شده است.
کدام دانشجویان، کدام دانشگاهها؟
بعد از آغاز حرکتهای دانشجویی که از دانشگاه کلمبیا آغاز شد و به سرعت به دانشگاههای دیگر آمریکا و اروپا و حتی اقیانوسیه سرایت کرد. جریانات حامی رژیم صهیونیستی تمام تلاش خود را کردند تا با برچسب مهاجر یا مسلمان بودن، حرکات جهانی شکل گرفته را در دین و ملیتی خاص خلاصه کنند. روایتی که البته جایگاه علمی دانشگاههای محل اعتراض و حضور انواع دانشجویان به آن اجازه نداد تا به عنوان روایت غالب مطرح شده و افکار عمومی جهان را بار دیگر مغلوب مظلومنمایی رژیم صهیونیستی کند.
آغاز این حرکات در دانشگاه کلمبیا بود؛ یکی از معتبرترین و برترین دانشگاههای آمریکا در سطح بینالمللی که در سال ۲۰۲۳، در رتبهبندی QS، یکی از روشهای مهم در تعیین رنک جهانی دانشگاهها، رتبه ۲۲ را به خود اختصاص داد علاوه بر این، دانشگاه خصوصی کلمبیا، رتبه ۷ را نیز در بین دانشگاههای آمریکا از آن خود کرده است. شهریه این دانشگاه به طور میانگین حدود ۶۵,۵۲۴ دلار در سال است.
رتبه علمی و میزان شهریه بیانگر آن است که اشخاصی میتوانند در این دانشگاه تحصیل کنند که علاوه بر هوش جزو اقشار مرفه جامعه باشند یعنی فرزندان سران و ثروتمندان آمریکا. اکثر دانشآموختگان این دانشگاه از مقامات مهم سیاسی و علمی در آمریکا بودهاند برای مثال میتوان میلتون فریدمن، دارنده مدال نوبل اقتصاد و باراک اوباما چهل و چهارمین رییس جمهور آمریکا را نام برد.
البته کلمبیا تنها دانشگاه نبود؛ موج دانشجویی ضد صهیونیستی خیلی زود از کلمبیا به هاروارد، پرینستون، موسسه فناوری ماساچوست (MIT)، ییل، دانشگاه ایندیانا، اموری، جرج واشنگتن، کالج امرسون و... راه یافت و مراکز علمی امریکا به صحنه مهم اعتراضات مردمی تبدیل شد. دانشگاههایی که هر کدام از لحاظ اهمیت جهانی نیاز به معرفی ندارند و به عنوان مراکز عمده تولید علم، ترویج فکر و تثبیت و استمرار تمدن غرب شناخته میشوند. جریان مردمی مخالف رژیم صهیونیستی از درون یکی از مهمترین نهادهای بسط اندیشه صهیونیسم از مواردیست که توجه کارشناسان و تحلیلگران داخلی و خارجی را به خود جلب کرده و آن را جنبشی متفاوت عنوان میکنند.
فواد ایزدی، دانش آموخته دانشگاه ایالتی لوییزیانا و استاد دانشگاه تهران در مقایسه اعتراضات گذشته دانشجویان آمریکایی برای مثال در جریان جنگ ویتنام با جنبش اخیر گفت: «اعتراضات دهه ۶۰ میلادی به این علت که سربازی در آن دوره در امریکا اجباری بود و دانشجویان در هر حال به جنگ اعزام میشدند به نوعی منفعت شخصی را نیز دربرمیگرفت، اما جنبش اخیر پاکتر و صادقانهتر است چرا که حامیان فلسطین برای انسانیت، هزینههای بسیاری متحمل میشوند.»
برنی سندرز، سناتور مشهور امریکایی، ضمن تایید دانشجویان معترض امریکایی گفت: «به شما افتخار میکنم شما در سمت درست تاریخ ایستادهاید.» وی همچنین پیشتر با اشاره به وضع اسفناک حقوق بشر در غزه گفته بود: «شاید وقت آن رسیده که نه تنها نگران خشونتهایی باشیم که در دانشگاههای امریکا شاهد آن هستیم؛ بلکه بر خشونت بیسابقهای که در غزه وجود دارد تمرکز کنیم.»
حمایت از فلسطین، هزینه دارد
“canary mission” (ماموریت قناری) نام وبسایتی اسرائیلی است که در سال ۲۰۱۴ تاسیس شده؛ این وبسایت مدارکی را در مورد فعالان دانشجویی، اساتید و سازمانها جمعآوری میکند. عمده فعالیتش بر مراکز دانشگاهی آمریکای شمالی متمرکز است که فعالیت آنها را ضد اسرائیلی یا یهودستیزانه میداند. در واقع این وبسایت یک لیست سیاه از اسامی اساتید و دانشجویان و اعضای هیئت علمی تهیه میکند تا فشارها و محدودیتهایی را برای حامیان فلسطین و مخالفین رژیم صهیونیستی ایجاد کند.
از اقدامات اخیر این وبسایت که وابسته به نهادهای امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل است انتشار تصاویر دانشجویان و اساتید معترض در جنبش اخیر حمایت از فلسطین است تا از این طریق فرصتهای شغلی و امتیازات تحصیلی را از معترضین سلب کند.
چندی پیش بود که اکانت رسمی موساد در صفحه مجازی خود در "X" نوشت: «تکنولوژی شناسایی چهره میتواند تشخیص دهد که شما در اعتراضات در حمایت از حماس در دانشگاهها شرکت داشتید یا نه. (اگر شرکت کرده باشید) مدرک تحصیلی و شغلتان را از دست میدهید و فرصتهای شغلی شما محدود خواهد شد.»
البته این صرفا یک تهدید مجازی محسوب نمیشود؛ دانشجویان معترضی که بدون تشکیل کمیته انضباطی و صرفا با یک ایمیل، تعلیق یا اخراج شدهاند را این روزها میتوان در چادرهای کنار برترین دانشگاههای جهان مشاهده کرد.
پادگان دانشگاه
یکی از بحثهای چالشبرانگیز، ورود پلیس و افراد نظامی به داخل محیط دانشگاهی است. حضور نظامیان در ساحت دانشگاه، این پرسش را را ایجاد کرد که آیا نیروهای نظامی اجازه ورود به دانشگاهها را داشتند یا خیر؟
برخلاف آنچه تصور میشود محیط دانشگاههای امریکایی آنقدرها هم علمی نیست.
"ROTC" مخفف "Reserve Officers' Training Corps" به معنای "لشکر آموزشی افسران ذخیره" نهادی درون دانشگاهی با هدف جذب و آموزش نوعی نیروی نظامی در داخل دانشگاههاست. "فواد ایزدی" در رابطه با نوع حضور این نیروها در محیط آموزشی اینطور میگوید: «اعضا، هراز چند گاه در محیط دانشگاه رژه میروند به طوری که میتوان در کلاس درس، صدای رژه این دانشجوهای نظامی عضو "ROTC را به خوبی شنید.»
عضویت در این نهاد وابسته نظامی، تسهیلات و امتیازاتی برای اعضا دارد برای مثال برخی از این افراد از پرداخت شهریههای بالا مراکز آموزشی در آمریکا معاف میشوند. امنیتی_نظامی بودن دانشگاهها صرفا در تاسیس این نهادهای درون دانشگاهی خلاصه نمیشود؛ شرکتهای تسلیحاتی رسما حامی مالی برخی از این دانشگاهها هستند.
آن روی سکه
جنبش دانشجویی در حمایت از مردم فلسطین صرفا برتری بشر در احقاق حق خود، ورای تمام سازمانهای بین المللی اصطلاحا بشردوستانه را نشان نداد؛ بلکه تصویر واقعی از حامیان و بانیانی که خوراک علمی دانشگاههای جهان را تولید میکنند در اختیار افکار عمومی جهان قرار داد. دانشجویان و اساتید لیستهای سیاه اسرائیل اکنون فرصت یافتند تا صدای خود را به گوش مردم جهان برسانند.
در حال حاضر شاهد حرکت دومینووار مسئله شدن فلسطین برای تمام جهانیان هستیم. باید دید این دومینو با پشت سر گذاشتن نظم گذشته، چه تصویری از نظم آینده را به نمایش میگذارد.