سهشنبه 5 مارس (15 اسفند) در چرخه جاری انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده، یک «سهشنبه بزرگ» خواهد بود. در این روز حامیان نامزدهای دموکرات و جمهوریخواه در 15 ایالت به نامزد حزب مورد نظر خود در رقابتهای ریاستجمهوری رأی میدهند. اهمیت این روز و این انتخابات درونحزبی از آن جهت برای نامزدهای دو حزب مهم است که از مجموع آرای موسوم به «آرای نمایندگان»، حدود یکسوم آنها این روز بین نامزدها به رقابت گذاشته میشود. در طول دورههای گذشته، نتایج یک سوپرسهشنبه، تعیینکننده نامزدی بوده که درنهایت بهعنوان کاندیدای حزب به رقابتهای ریاستجمهوری پا گذاشته است. چهار سال پیش، انتخابات مقدماتی دموکراتها در سوپرسهشنبه، شاهد بازگشت خیرهکننده بایدن بود. او رقیب خود، سناتور برنی سندرز را شکست داد و نامزدی دموکراتها را به دست آورد. نسخه امسال احتمالا برای ترامپ نیز تعیینکننده خواهد بود، زیرا او قصد دارد از طریق رقابتهای اولیه ایالتی سفر خود را در ایالتهای بزرگ انجام دهد و امیدوار است درنهایت آخرین رقیب باقیمانده خود، فرماندار سابق کارولینای جنوبی، نیکی هیلی را شکست دهد. نامزدی سوم برای ترامپ نشاندهنده بازگشتی خارقالعاده پس از آن است. اگرچه آسوشیتدپرس این روز را «بزرگترین روز در تقویم انتخابات» توصیف کرده اما سایر مفسران خاطرنشان کردند که اهمیت آن در سال جاری تا حدودی کمرنگ شده است.
در این روز، رایدهندگان آمریکایی که معمولا وابستگی شدیدی به یکی از دو حزب سیاسی اصلی دارند، در رایگیری مقدماتی و حزبی رای میدهند. رایدهندگان به مراکز رایگیری میروند و کادر را با نام نامزد مورد نظر خود علامت میزنند. بهعنوان مثال، رایدهندگان جمهوریخواه دونالد ترامپ و نیکی هیلی را بهعنوان گزینههای خود خواهند داشت، زیرا نامزدهای دیگر از رقابت خارج شدهاند. برای نامزدها، پیروزی در انتخابات مقدماتی یا گروهی به معنای جلب حمایت چندین «نماینده» است که به هر ایالت اختصاص داده شده است. نمایندگان، اعضای احزاب یا حامیان محلی یک نامزد هستند. همین نمایندگان هستند که بعدا به انتخاب نامزد حزب در کنوانسیون ملی دموکراتها و جمهوریخواهان که در تابستان برگزار میشود، رأی میدهند. در طول این کنفرانس، دو حزب پس از رایگیری در میان نمایندگان خود، نامزد رسمی خود را برای انتخابات ریاستجمهوری اعلام میکنند. نمایندگان اساسا نامزدی را تایید میکنند که تاکنون بیشترین پیروزی در انتخابات مقدماتی و حزبی را داشته است. اگر هیچیک از نامزدها اکثریت نمایندگان یک حزب را در طول انتخابات مقدماتی و گروههای جمعی به دست نیاورد، نمایندگان کنگره به انتخاب نامزد رأی میدهند. همچنین دستهای از به اصطلاح «نمایندگان فوقالعاده» وجود دارند - به معنای اعضای ارشد حزب، روسای جمهور سابق و... - که مجبور نیستند به نامزدی که در نظرسنجیهای قبلی پیروز شده است، رأی دهند. بنابراین آنها «بیتعهد» هستند، به این معنی که میتوانند انتخاب کنند که چه کسی را میخواهند و بهطور بالقوه بر تصمیم حزب تاثیر میگذارند.
نتایج سوپرسهشنبه 2024 چه میتواند باشد؟
امروز در 15 ایالت آلاباما، آلاسکا، آرکانزاس، کالیفرنیا، کلرادو، مین، ماساچوست، مینهسوتا، کارولینای شمالی، اوکلاهما، تنسی، تگزاس، یوتا، ورمونت و ویرجینیا، انتخابات درونحزبی برگزار میشود. با این حال امسال هیچ غافلگیریای محتمل نیست. از حزب دموکرات، جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا به دنبال انتخاب مجدد است و رقبای قابل توجهی ندارد. از حزب جمهوریخواه، میدان شلوغی که در ابتدا شامل افرادی مانند ران دیسانتیس، فرماندار فلوریدا و کارآفرین و یوک راماسوامی بود، اکنون به ترامپ و هیلی کاهش یافته است. هیلی با پیروزی در انتخابات مقدماتی واشنگتن در روز یکشنبه (3 مارس)، اولین زن جمهوریخواه بود که در تاریخ طولانی انتخابات ایالات متحده در انتخابات مقدماتی پیروز شده است. اما این تنها پیروزی است که او تاکنون در مواجهه با حمایت قابل توجه از ترامپ در میان رایدهندگان جمهوریخواه به دست آورده است. همانطور که آسوشیتدپرس گزارش داد، «با نزدیک شدن به رقابتهای روز سهشنبه، بایدن و ترامپ در راه تضمین نامزدی احزاب خود به نظر میرسند.»
رقابت تکراری
رقابت بین رئیسجمهور فعلی و رئیسجمهور سابق، رقابتی است که نظرسنجیها نشان میدهد بسیاری از آمریکاییها از آن وحشت دارند. به گزارش CNN، انتخابات نوامبر فشار زیادی بر نهادهای سیاسی و انتخاباتی، قانون اساسی و وحدت ملی شکننده آمریکا وارد میکند. این کشور هرگز انتخاباتی نداشته که در آن یک نامزد با چندین پرونده جنایی روبهرو شود و با این فرض که بهطور غیرقانونی از قدرت کنار گذاشته شده است، وارد رقابتهای انتخاباتی شود. در سهشنبه بزرگ، ترامپ با یک مشکل مواجه است. دو ماهونیم پیش، دادگاه عالی کلرادو در تصمیمی بیسابقه، رئیسجمهور سابق را از انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴ این ایالت حذف کرد و حکم داد که او با استناد به قانون «ممنوعیت شورشیان» در اصلاحیه چهاردهم، واجد صلاحیت برای کاندیدای ریاستجمهوری نیست. بند شورش قانون اساسی (بخش 3) از اصلاحیه چهاردهم قانون اساسی که پس از جنگ داخلی تصویب شد، بهدنبال منع تصدی پست ایالتی یا فدرال کسانی است که سوگند یاد کردهاند از قانون اساسی حمایت کنند اما «در قیام یا شورش شرکت کردهاند.» تا پیش از آغاز رقابتها در سهشنبه بزرگ، دادگاه عالی باید در مورد تصمیم دادگاه کلرادو، حکم صادر کند. اگر حکمی صادر نشود، هیچ تضمینی وجود ندارد که رایدهندگانی که ترامپ را انتخاب میکنند، انتخابشان محاسبه شود. شامگاه روز گذشته، دیوان عالی آمریکا با رد حکم دادگاه ایالت کلرادو، صلاحیت ترامپ برای شرکت در انتخابات مقدماتی ریاستجمهوری را تایید کرد.
رشد بیوقفه ترامپ
ترامپ در حال حاضر رای 247 نماینده را در مقایسه با 43 نماینده هیلی در انتخابات درونحزبی از آن خود کرده است. او برای تبدیل شدن به نامزد نهایی به 1215 نماینده نیاز دارد. نامزد پیشتاز جمهوریخواه در سهشنبه نمیتواند به 1215 نمایندهای که برای کسب نامزدی نیاز دارد برسد، اما پیروزیهای مورد انتظار او در یک دوره از ایالتها با 865 نماینده، او را بهعنوان نامزد احتمالی جمهوریخواه تبدیل خواهد کرد. تسلط ترامپ بر رقابتهای مقدماتی حزب جمهوریخواه به او این امکان را داده که رهبران کنگره حزب را در اطراف خود تثبیت کند. جان تون، سناتور داکوتای جنوبی، رهبر شماره 2 جمهوریخواه در سنا، هفته گذشته از او حمایت کرد و اعلامیه هفته گذشته میچ مککانل مبنیبر اینکه بهزودی از سمت رهبر حزب جمهوریخواه مجلس سنا کنارهگیری میکند، بر تغییر پوپولیستی و ملیگرای رئیسجمهور سابق در حزبی تاکید کرد که زمانی ریشه در محافظهکاری مالی و جهانیگرایی داشت. هیلی که ماه گذشته به دلیل شکست در انتخابات مقدماتی ایالت خود در کارولینای جنوبی تحت تاثیر قرار گرفته بود، یکشنبه قول داد به «نبرد» ادامه دهد، زیرا «۷۰ درصد آمریکاییها میگویند که دونالد ترامپ یا جو بایدن را نمیخواهند.» اما اگر حریف او سهشنبه پیروز شود، فشار فزایندهای بر هیلی وارد میشود تا از مسابقه خارج شود.
بایدن ناکام در رفع نگرانیهای مربوط به سنش
با نزدیک شدن به رقابت احتمالی بایدن با ترامپ، او باید نشان دهد که یک رئیسجمهور توانمند در فرماندهی است. به گزارش CNN دور جدیدی از نظرسنجیها که در آخر هفته منتشر شد، بر چالشهای بایدن تاکید کرد. نظرسنجیهای کشوری نشان میدهند که اکثر رایدهندگان احساس میکنند در مسیر اشتباهی قرار دارند، زیرا منتظرند تا مزایای اقتصادی را احساس کنند که دادههای رسمی نشان میدهد -و کاخ سفید اصرار دارد- یک بهبود قوی است. بایدن در این نظرسنجیها در مورد مدیریت اقتصاد، تورم، مرزهای جنوبی ایالاتمتحده، جنگ در اوکراین و جنگ بین اسرائیل و حماس آسیبپذیر به نظر میرسد.
اما چشمگیرترین جنبه نظرسنجیهای جدید نیویورکتایمز-کالج سینا و والاستریت ژورنال در نگرانی عمیق بسیاری از رایدهندگان در مورد سن رئیسجمهور و ظرفیت او نهفته است. بر اساس نظرسنجی تایمز، اکثریت رایدهندگانی که در سال 2020 از بایدن حمایت کردند، اکنون میگویند که او خیلی پیرتر از آن است که بتواند به طور موثر به عنوان رئیسجمهور عمل کند. در این زمینه نگرانیهای کمتری در مورد ترامپ 77 ساله وجود دارد. نظرسنجی نیویورک تایمز-کالج سینا نشان داد که ترامپ در میان رایدهندگان ثبتنامشده 48 تا 43 درصد پیشی گرفته است. در نظرسنجی والاستریت ژورنال، 73 درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که بایدن برای نامزدی مجدد برای انتخاب مجدد خیلی پیر است. حدود 52 درصد درمورد ترامپ نیز همین نظر را داشتند.
بایدن در هفتههای اخیر سعی کرده با شوخی در مورد سن خود، این نگرانیها را از بین ببرد. هفته گذشته، او از تیم پزشکی گواهی سلامتش را دریافت کرد. بایدن همچنین هفتههای اخیر را صرف حمایت از عناصر کلیدی ائتلاف خود، از جمله کارگران اتحادیهها و رایدهندگان اقلیت و جوانترها کرده است. اما نظرسنجی جدید نشان میدهد که تلاشهای رئیسجمهور برای از بین بردن یکی از بزرگترین موانع او برای انتخاب مجدد، یعنی سن او، کار چندانی نکرده است. به همین دلیل است که سخنرانی او در مورد وضعیت اتحادیه به یکی از مهمترین سخنرانیهای این قرن تبدیل میشود.