27 سپتامبر گذشته، سرتیپ هلندی «راب بائر»، رئیس کمیته نظامی ناتو، طی سفرش به سرزمینهای اشغالی، از توانمندیها و دانش فنی اسرائیل در مرز غزه بازدید کرد و طی آن فرماندهان ارتش نحوه استفاده از هوش مصنوعی و روشهای نظارتی و کنترلی با استفاده از آخرین فناوریهای پیشرفته را به وی ارائه کردند. بر اساس بیانیه ناتو، یکی از اهداف سفر سرتیپ هلندی، استفاده از تجربیات نظامی و تواناییها و نوآوریهای نظامی «اسرائیل» بود.
۱۰ روز پس از آن دیدار و در اولین ساعات بامداد ۷ اکتبر، مقاومت فلسطینی ضربهای سخت به تل آویو میزند. ضربهای که بزرگترین ضربه از زمان جنگ اکتبر ۱۹۷۳ توصیف شده و طی آن همه سیستمهای مدرن و تکنیکهای کنترل و نظارت و جاسوسی جدید را با شکست مواجه میکند، بدوت اینکه تمام این سیستمها بتوانند، هرگونه هشدار قبلی در مورد عملیات «طوفان الاقصی» دهند و این یک شکست بزرگ اطلاعاتی برای رژیم بود که آن را در شوک فرو برد.
اقتصاد جنگ
در طول دو دهه گذشته، اسرائیل توجه خود را به سمت فناوریهای پیشرفته نظامی و نرم افزارهای جاسوسی سایبری معطوف کرده و تمامی این فناوریهای نظامی را در طول جنگهای خود در سرزمینهای اشغالی در خط مقدم رویارویی و استفاده قرار داده است. از پهپادهایی که به فناوریهای تشخیص چهره مجهز هستند تا پستهای بازرسی مرزی و استراق سمع الکترونیکی ارتباطات، همه و همه بخشی از عملیات جاسوسی رژیم صهیونیستی در نوار غزه بود که یکی از پیچیدهترین و غیر انسانیترین عملیات جاسوسی در جهان محسوب میشود.
در کنار این تلاشهای فنی نظامی، دستگاههای عظیم رسانهای نیز شبانه روز بدون توقف فعالیت میکردند تا افکار عمومی جهان را به سمت شناخت قدرت، نبوغ و تسلط بر فناوریهای نوین رژیم رژیم صهیونیستی هدایت و تأکید کنند، در حال حاضر «اسرائیل» نخستین و بزرگترین مبنع نوآوری و فناوری مدرن خاورمیانه است. اما همه این تصویری که رژیم صهیونیستی سالها سعی در ترسیم و شکلدادن آن در جهان داشت، با حمله سازمانیافته مقاومت کاملاً از بین رفت. این تأثیر ممکن است، بلافاصله در کوتاه مدت آشکار نشود، بزرگی و شدت این ضربه، زمانی آشکار خواهد شد که کشورها و شرکتهایی که خریدار این تجهیزات و فناوریها از رژیم صهیونیستی هستند، به کارآمدی و تواناییهای آنها شک میکنند و اعتماد خود را نسبت به آنها از دست میدهند.
بخش مهمی از اقتصاد رژیم صهیونیستی، در حال حاضر مبتنی بر صادرات تسلیحات و فناوریهای جاسوسی الکترونیکی است که در چند سال گذشته شهرت بین المللی گستردهای نیز به دست آورده است. به عنوان مثال، ارزش صادرات تسلیحات رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۲۲ به ۱۲.۵ میلیارد دلار رسید که این رقم نسبت به سه سال قبل ۵۰ درصد و نسبت به دهه قبل ۱۰۰ درصد افزایش را نشان میدهد. ماه مه گذشته، «ایال زمیر»، مدیرکل وزارت جنگ رژیم صهیونیستی، با پیشبینی اینکه تحولات آتی در جنگ الکترونیکی و سهولت تصمیمگیری در این جنگ، اظهار داشت: «اسرائیل در نظر دارد، از مهارت فنی خود برای تبدیل شدن به یک ابرقدرت در زمینه هوش مصنوعی استفاده کند.» این درحالی است که رژیم صهیونیستی همواره درباره گنبد آهنین اینگونه تبلیغ کرده که این سیستم، سیستمی شکستناپذیر است.
در سالهای اخیر شاهد رونق بسیار فروش تجهیزات و دستگاههای جاسوسی هستیم، برخی برآوردها از رسیدن ارزش معاملات این بازار به بیش از ۱۲ میلیارد دلار سخن میگوید. بخش بزرگی از این رشد، مدیون حکومتهایی است که برای استفاده از این تجهیزات و دستگاهها به ظاهر برای مبارزه با تروریسم و باندهای جنایتکار، اما در واقع برای جاسوسی خود هستند. به عنوان مثال، تحقیقات بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی نشان میدهد، حداقل ۷۴ کشور بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۳ با این شرکتها قرارداد بستهاند تا نرمافزارهای جاسوسی و فناوریهای تحقیقات جنایی الکترونیکی را به دست آورند.
رژیم صهیونیستی، بزرگترین صادرکننده این نوع شرکتها و نرمافزارهای جاسوسی است، طوریکه ۵۶ کشور از ۷۴ کشور خریدار این نرمافزارها و فناوریهای دیجیتال، نیازهای خود را از این رژیم یا شرکتهای با آن تأمین کردهاند و از جمله این شرکتها میتوان به إن إس أو گروب" (NSO Group) اشاره کرد که فروشنده برنامه جاسوسی معروف "پگاسوس" (Pegasus) است.
اگرچه رژیم صهیونیستی یکباره همه مشتریان خود را در این حوزه از دست نخواهد داد، اما بیشک لطمه بزرگی از شکست اطلاعاتیاش در حماس طی طوفان الاقصی خواهد کرد و دیگر نخواهد توانست، خود را به عنوان بیرقیب در عرصه تجهیزات و دستگاههای جاسوسی در دنیا مطرح کند.
انسان مهمترین عامل تصمیمگیرنده و تأثیرگذار
اگرچه ورود هوش مصنوعی مانند «جی پی تی» به عرصه زندگی بشری، این عرصه را متحول خواهد کرد، اما بنابر تأکید دانشمندان تفوق و برتری هوش مصنوعی بر هوش انسان محدود و موقت خواهد بود و عامل تعیینکننده در حل بسیاری از چالشها و مسائل همچنان انسان باقی خواهد ماند.
به گفته این دانشمندان، تکیه بیش از بر هوش مصنوعی نتایج معکوسی به همراه دارد و چه بسا دادهها و تصمیماتی که هوش مصنوعی در موضوعی خاص به شما ارائه دهد، نادرست باشد. عدم توجه به این نکته، میتواند، افراد و نهادها و مؤسسات و در سطح کلانتر حتی حکومتها را فریب دهد و به دام بیاندازد.
این موضوع برای تکنولوژیها و فناوریهای مدرن به ویژه در دوران جنگ نیز صدق میکند. زمانیکه شما اختیار تصمیمگیری و برنامهریزی در میدان را به این تکنولوژیها و فناوریها بدهید، روی تصمیمگیری فرماندهان تأثیر گذاشته و حس برتری و غروری دروغین به آنها میدهد، جنگ اکتبر ۱۹۷۳ بهترین دلیل بر این مدعاست، درحالی که صهیونیستها را غرور پیروزی و تفوق فرا گرفته بود و درحال رقص و پایکوبی بودند، یک سرباز مصری با لوله آبی در دست این هاله غرور و تفوق را از بین میبرد.
در مقابل، مقاومت فلسطینی از سادهترین و پیشپا افتادهترین امکانات برای اجرای عملیات طوفان الاقصی استفاده کرد که به ذهن هیچ کسی خطور نمیکند، امکاناتی که اگرچه ساده و پیشپا افتاده هستند، اما استفاده از آنها نیازمند تمرین و کسب و مهارت است و این موضوعی است که مورد توجه مقاومت قرار گرفت.
اگرچه استفاده از تکنولوژی و فناوریهای نوین فی نفسه بسیار خوب است، اما اگر در جای درست مورد استفاده قرار نگیرند، زیانها و خسارات کلانی به بار خواهند آورد، موضوعی که رژیم صهیونیستی در رویارویی با مقاومت آن را نادیده گرفت.
علاوه بر اینکه این تکنولوژیها و فناوریها همواره و در همه زمانها و شرایط قابل استفاده نیستند، لذا جای آنها را عقل و تفکر بشری میگیرد.
خلاصه سخن اینکه در دنیایی کنونی ما اگرچه تکنولوژی حرف اول را میزند، اما همین تکنولوژی میتواند، لطمات جبران ناپذیری به بشریت وارد کند. طوفان الاقصی بار دیگر ثابت کرد، اگر شما دارای پیشرفتهترین تکنولوژیها و فناوریهای روز دنیا باشید، اما قدرت تفکر در سادهترین موضوعات را نداشته باشید، متحمل شکستها و لطمات جبران ناپذیری خواهید شد که نه فقط میدان جنگ بلکه میدانهای دیگر اقتصادی، سیاسی، اجتماعی را نیز دربرخواهد گرفت.