روزنامه صهیونیستی هاآرتص گزارش داد مقامهای ارشد دولت جو بایدن از اینکه اسرائیل هیچ راهبردی برای خروج از جنگ غزه ندارد نگران هستند.
به گفته منابع آگاه، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در سفرش به فلسطین اشغالی از بنیامین نتانیاهو و اعضای کابینه جنگی او در این باره سوال پرسید، اما برداشتش این بود که این موضوع تا کنون در رایزنیهای مقامهای تلآویو مورد بحث قرار نگرفته است.
هاآرتص نوشته دولت آمریکا مطمئن نیست که اسرائیل برنامهای بلندمدت برای یک آینده واقعی در غزه داشته باشد.
بلینکن و سایر مقامهای دولت بایدن احساس میکنند که نتانیاهو تمایلی برای گفتوگو درباره این موضوع حتی در جلسات کابینه امنیتی ندارد.
به نوشته هاآرتص، یکی از طرحهایی که دولت بایدن آن را مطرح کرده انتقال تدریجی کنترل در نوار غزه به تشکیلات خودگردان فلسطینی است، اما بعضی از اعضای کابینه نتانیاهو از جمله وزیر دارایی و وزیر امنیت داخلی رژیم با این طرح مخالفند.
مطابق این گزارش، این مسئله در دیدار روز یکشنبه بلینکن و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی هم مطرح شده اما حتی طرف فلسطینی هم نسبت به آن تردید داشت.
محمود عباس به بلینکن گفت که ورود تشکیلات خودگردان به غزه گام دشواری خواهد بود که میتواند او را به عنوان متحد اسرائیل جلوه دهد. وی خاطرنشان کرد چنین اقدامی تنها در صورتی قابل انجام است که اسرائیل گامهای مهمی در کرانه باختری به نفع تشکیلات خودگردان بردارد.
طبق گزارش هاآرتص، بلینکن گفته است: «تشکیلات خودگردان نقش بسیار مهمی در کرانه باختری بازی میکند و در تلاش است ثبات را در آنجا حفظ کند. این خیلی مهم است چون هیچکس نمیخواهد در کرانه باختری یا هیچ جای دیگر جبهه دیگری باز شود.»
بلینکن در دیداری که یکشنبه در امان با وزیران خارجه اردن، مصر، عربستان سعودی، قطر و امارات داشت هم تلاش کرد حمایت کشورهای عربی را هم از این طرح جلب کند.
گزینه دیگری که دولت بایدن آن را تحت بررسی دارد ایجاد یک نیروی چند ملیتی است که برای مدت کوتاهی بعد از جنگ در غزه فعالیت کند. این طرح، حضور سربازان آمریکایی را شامل نمیشود، اما آمریکا از آن حمایت میکند. این طرح نیز در جریان گفتوگوها در امان مورد بحث قرار گرفت.
به نوشته هاآرتص، یکی از مشکلاتی که بلینکن با آن مواجه شده انتقادهای فزاینده کشورهای عربی از اسرائیل همزمان با ورود جنگ به پنجمین هفته خود است.
اردن از زمان آغاز جنگ از منتقدان جدی اسرائیل بوده است. روز یکشنبه عربستان سعودی هم بیانیه بسیار تندی در واکنش به اظهارات وزیر رژیم صهیونیستی که گفته بود تلآویو ممکن است از بمب هستهای در غزه استفاده کند صادر کرد.
هاآرتص در بخش دیگری از این گزارش به ادامه تلاشها از سوی دولت بایدن برای پیشبرد طرح عادیسازی روابط میان رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی پرداخته و نوشته واشنگتن هنوز از امیدواریها برای از سرگیری تماسها جهت تحقق این توافق دست نکشیده است.
اما دولت بایدن معتقد است که حصول این توافق بدون یک راهکار سیاسی برای اوضاع در غزه و همچنین در نظر گرفتن شرایطی که به نفع فلسطینیها در کرانه باختری باشد امکانپذیر نخواهد بود.
هاآرتص نوشته اسرائیل و آمریکا از چند ماه پیش بر سر این موضوع اختلاف داشتهاند و مقامهای ارشد اسرائیلی ادعا میکنند که دولت بایدن تأکید زیادی روی امتیاز دادن به فلسطینیها دارد. در مقابل بلینکن و سایر مقامهای دولت آمریکا اصرار میکنند که عربستان سعودی بدون کسب دستاوردهای عمده برای فلسطینیها کار دشواری برای عادیسازی روابط با تلآویو خواهد داشت.
دولت بایدن اکنون معتقد است که این جنگ تنها نیاز عربستان سعودی برای افزایش یافتن امتیازات برای طرفهای فلسطینی را افزایش خواهد داد.
بلینکن در جریان سفرش طی هفتههای گذشته به فلسطین اشغالی این ارزیابی را با نتانیاهو و سایر مقامهای اسرائیلی در میان گذاشت.
خبرگزاری رویترز حدود سه هفته پیش به نقل از دو منبع آشنا به تفکر ریاض گزارش داده بود عربستان سعودی برنامههای تحت رهبری آمریکا برای عادیسازی روابط با اسرائیل را به تأخیر انداخته است.
پیشتر از آن برخی منابع گفته بودند عربستان سعودی به عنوان زادگاه اسلام و میزبان دو مکان مقدس مسلمانان تا قبل از عملیات حماس میگفت که حتی در صورت امتناع اسرائیل از اعطای امتیازهای عمده به فلسطینیها برنامههایش برای رسیدن به یک توافق عمده دفاعی با آمریکا را معطل نخواهد گذاشت.
اما بعد از جنگ غزه ادامه دادن رویکردی که فلسطینیها را در حاشیه قرار دهد خطر عصبانی کردن کشورهای عربی در منطقه را به همراه خواهد داشت که در اثر کشته شدن تعداد زیادی از فلسطینیها در حملات رژیم اسرائیل خشمگین شدهاند.
یکی از منابع آشنا به تفکر ریاض در آن زمان به رویترز گفته بود گفتوگوها فعلا نمیتوانند ادامه پیدا کنند و مسئله امتیاز اسرائیل به فلسطین بایستی به یک اولویت بزرگتر به هنگام از سرگیری گفتوگوها تبدیل شود.
رویترز نوشته این اظهارنظر نشان میدهد که عربستان هنوز طرح عادیسازی روابط را کنار نگذاشته است.
این رسانه انگلیسی نوشته بود عقبگرد عربستان سعودی از رویکرد پیشین خود چالشی برای تلاشهای واشنگتن جهت ادغام اسرائیل در منطقهای است که آرمان فلسطین در آن یکی از دغدغههای عمده کشورهای عربی به شمار میرود.
عزیز القاشیان، تحلیلگر سعودی به رویترز گفت: «عادیسازی روابط از ابتدا تابو در نظر گرفته میشد. این جنگ تنها آن را تشدید میکند.»
یک منبع آگاه به خبرگزاری رویترز گفته بود واشنگتن عربستان سعودی را برای محکوم کردن حماس به دلیل عملیات طوفانالاقصی تحت فشار گذاشته بود اما فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی این درخواست را رد کرد. یک منبع دیگر نیز این روایت را تأیید کرد.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید ماه پیش در یک نشست خبری کاخ سفید مدعی شده بود که تلاشها برای عادیسازی روابط با اسرائیل تعلیق نشده است. او با وجود این گفت که تمرکز کاخ سفید بر روی چالشهای فوریتر است.
این درگیریهای منطقهای موجب شد محمد بن سلمان و رئیسجمهور ایران برای اولین بار بعد از توافق عادیسازی روابط میان دو کشور با یکدیگر گفتوگو کنند.
یک مقام ارشد آمریکایی در پاسخ به سوالی درباره این گفتوگوی تلفنی به رویترز گفته بود: «واشنگتن با سران عربستان سعودی در تماس مستمر است.»
این مقام آمریکایی اضافه کرد واشنگتن از شریکانی که کانال ارتباطی با حماس و حزبالله یا ایران دارند خواسته از حماس بخواهند حملاتش را قطع کند، «گروگانها را آزاد کند و حزبالله را از درگیریها دور نگاه دارد.»
نخستین منبع آشنا به تفکر ریاض گفت که کشورهای حاشیه خلیج فارس از جمله کشورهایی که با اسرائیل رابطه دارند نگران هستند که ایران وارد درگیریای بشود که بر آنها نیز اثرگذار باشد.
یک تحلیلگر در اندیشکده میدلایست در واشنگتن گفت که رویدادهای هفته گذشته نشان میدهد دیدگاههای عربستان و ایران چگونه تغییر پیدا کرده است.