مجله آمریکایی دیپلمات در تحلیلی به دلایلی که رئیس جمهور آمریکا را بر آن داشت تا نشستی را با سران کشورهای آسیای مرکزی در قالب« C5 + 1» در تاریخ 19 تا 20 سپتامبر برنامه ریزی کند، اشاره کرد.
به نوشته این نشریه، نشست برنامه ریزی شده سران 6 کشور آمریکا، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان یکی از راه های حمایت از اوکراین و بسیج پتانسیل کشورهای منطقه برای تقویت مبارزه «کی یف » مقابل «مسکو» است.
مجله دیپلمات با اشاره به اینکه سال 2022 سال شاخصی در رابطه با سیاست آمریکا در قبال کشورهای آسیای مرکزی بود، خاطرنشان کرد: «دونالد لو» معاون وزیر امور خارجه در امور آسیای جنوبی و مرکزی به همراه «الیزابت روزنبرگ » و«متیو اکسلرود» دستیار وزیر بازرگانی از این منطقه بازدید کردند.
علاوه بر این، «گری پیترز» سناتور ایالتی میشیگان، رئیس کمیته امنیت ملی و امور دولتی، هفته گذشته از قرقیزستان و قزاقستان بازدید کرد.
در حین توقف پیترز در قزاقستان بود که «قاسم جومارت توکایف» رئیس جمهور این کشور از بایدن برای دعوت شخصی جهت شرکت در اولین نشست« C5+1» تشکر کرد.
تا سال 2023، پلت فرم« C5+1» وزرای امور خارجه پنج کشور این منطقه را با همتایان آمریکایی خود گردهم آورده بود.
اما این قالب جلسات توسط ایالات متحده ابداع نشد، برای اولین بار نشستی در سطح سران کشورهای منطقه توسط ژاپن آغاز شد و در سال 2004 گفت و گوی«آسیای مرکزی + ژاپن» آغاز شد. حال واشنگتن این قالب را تکرار کرده است.
«کاترین پوتز» نویسنده این مقاله و ویرایشگر (سردبیر) آنلاین دیپلمات تاکید کرد: سخت نیست که بفهمیم چرا برای قدرت های خارجی راحت ترین کار با آسیای مرکزی به عنوان یک منطقه است.اما رقبای ایالات متحده چین و روسیه سعی کرده اند با ارتقاء قالب به سطح ریاست جمهوری از تلاش های این کشور پیشی بگیرند.
چین در سال 2020 اولین نشست مجازی را ابتدا در سطح وزرای خارجه در قالب« C5 + 1 » و سپس در ژانویه 2022 در سطح روسای جمهور کشورهای منطقه اما مجدداً در قالب مجازی برگزار کرد. با این حال، در می 2023، پنج رئیس جمهور آسیای مرکزی به «شیان» سفر کردند.
«مسکو» همچنین از برگزاری اولین نشست «روسیه و آسیای مرکزی» در اکتبر 2022 در شهر «آستانه» خبر داد.
پوتز معتقد است که واشنگتن «به جستجوی راه هایی برای حمایت از اوکراین ادامه می دهد و به دنبال بسیج همبستگی بین المللی در حمایت از مبارزه کی یف علیه مسکو است».
وی افزود: کشورهای این منطقه در موقعیت بسیار دشواری قرار دارند، زیرا از نظر جغرافیایی و سیاسی به روسیه وابسته هستند.در حالی که پایتخت‌های کشورهای آسیای مرکزی سعی می‌کنند در رابطه با خصومت‌های روسیه و اوکراین روی طناب بی‌طرفی باقی بمانند، طناب نازک‌تر و باد قوی‌تر می‌شود. مردم این منطفه به دو گروه تقسیم شده اند. در همین حال، دولت های منطقه تکان دادن قایق علیه روسیه را با خودکشی اقتصادی مقایسه می‌کنند.
این رسانه آمریکایی تاکید می‌کند که غرب با مشاهده این موضوع، با موضع کشورهای آسیای مرکزی همدل است، اما فرصت را از دست نمی‌دهد تا تحریم‌هایی را علیه سازمان‌هایی که در دور زدن تحریم‌ها علیه روسیه نقش دارند، مانند آنچه در مورد شرکت‌های ازبکستانی، قزاقستانی و قرقیزستانی رخ داد، اعمال کند.
اگر جنگ روسیه در اوکراین روابط این کشور با آسیای مرکزی را تضعیف کند، چین آماده است تا یک شریک قوی و باثبات باقی بماند.با توجه به هم افزایی رویکردهای ایدئولوژیک در نظم بین المللی بین روسیه و چین، پیروزی های پکن لزوماً باخت مسکو نیست و اگر آمریکا و اروپا از این لحظه برای تعمیق تعامل با آسیای مرکزی استفاده نکنند، این می تواند فرصتی از دست رفته در زمانی باشد که منطقه با طیفی از چالش ها، که بسیاری از آنها اقتصادی هستند، مواجه است.
پوتز تاکید کرد: برای واشنگتن اشتباه خواهد بود که تعامل آمریکا با آسیای مرکزی را در شرایط سخت ژئوپلیتیکی، با نادیده گرفتن منافع و نگرانی های منطقه ای تدوین کند.تفاوت‌های ظریف مهم هستند و هیچ کشوری نمی‌خواهد به عنوان ابزاری برای حل یک مشکل بزرگ‌تر دیده شود.
گفتنی است که «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا قصد دارد اولین اجلاس سران آسیای مرکزی در قالب «C5+1» را با حضور رؤسای جمهور آسیای مرکزی برگزار کند.
بایدن نامه‌های مربوطه را به سران کشورهای منطقه ارسال کرده است.
در این نامه‌ها آمده که امیدوار است در 19 یا 20 سپتامبر بتوانید در نشست رسمی« C5+1» حضور حضور داشته باشید تا در مورد چگونگی پیشبرد اهداف مشترک امنیتی، اقتصادی و زیست محیطی صحبت کنیم.
